بررسی آناتومی دندان انسان + آشنایی با بیماری و مشکلات شایع مربوط به دندان انسان

بدون دندان جویدن و هضم غذا دشوار خواهد شد. از دست دادن دندان باعث ایجاد گفتار نارسا و نامفهوم می‌گردد و سلامت عمومی بدن را به خطر می‌اندازد. مسواک زدن نخستین گام برای داشتن دندان‌ هایی سالم می باشد. انسان بالغ به طور معمول بین 30 تا 32 دندان دارند. دندان‌ ها وظیفه خورد کردن و تکه، تکه کردن مواد غذایی را بر عهده دارند. هر کدام از انواع مختلف دندان کار خاصی انجام می‌دهد و برای جویدن مواد غذایی خاصی عمل می‌کنند. اگر شما می‌خواهید اطلاعاتی در خصوص آناتومی دندانها به دست آورید ما در ادامه این مقاله شما را با تمامی اطلاعات درباره آناتومی دندان آشنا خواهیم کرد، پس برای کسب اطلاعات بیشتر تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

---

فهرست مطالب

• طوق دندان کجاست؟
• سایش طوق دندان ها چطور اتفاق می افتد؟
• اناتومی دندان چگونه است؟
• تعداد دندان های انسان
• اسم دندان های انسان
• عکس دندان کامل انسان
• اجزای تشکیل دهنده دندان چیست؟
• موقعیت دندان ها در ساختار آناتومی دندان چگونه است؟
• چند نوع دندان وجود دارد؟
• دندان‌های شیری و دائمی چه فرقی با هم دارند؟
• معرفی بیماری و مشکلات شایع مربوط به دندان انسان
• نشانه‌های بیماری دندان چیست؟
• برای سالم ماندن دندان های خود چه کنیم؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

طوق دندان کجاست؟

بخش‌ باریک‌ بین‌ تاج‌ و ریشۀ دندان‌ در ناحیۀ اتصال‌ ساروجه‌ به‌ مینا که‌ در مجاورت‌ لبۀ لثه‌ قرار دارد طوق دندان نام دارد.

سایش طوق دندان ها چطور اتفاق می افتد؟

گاهی به علت مسواک زدن شدید و محکم به حالت افقی ، سطح خارجی دندان ها در ناحیه طوق و گردن آنها ساییده می شود و حالت فرورفتگی پیدا می کند. در صورتی که این فرورفتگی ها کوچک باشند . دندان دچار حساسیت نشده باشد ، نیازی به درمان نخواهد بود و فقط باید تماس نابجای دندان ها حذف و روش مسواک زدن بیمار تصحیح شود.

اما در مواردی که مقدار و عمق این ضایعات زیاد باشد ، بهتر است توسط مواد هم رنگ دندان مانند کامپازیت ها ترمیم شوند.گاهی اوقات این ضایعات به علت مصرف مواد خوراکی اسیدی مانند آب لیمو و ترشیجات یا بیمارهای معده و بازگشت اسید معده به دهان ایجاد می شوند. در حقیقت علت تخریب نسج دندان در این موارد حل شدن شیمیایی مینای دندان است. در این صورت روش درمان شامل محدود کردن مصرف مواد اسیدی ، معالجه بیماری معده و نهایتا ترمیم حفرات ایجاد شده با کامپوزیت می باشد. (عکس پین دندان)

اناتومی دندان چگونه است؟

همان طور که می دانید دندان ها یکی از حیاتی ترین بخش های بدن انسان را تشکیل می دهند که نگهداری از آن ها به دلیل آسیب پذیری بالایی که دارند چالش برانگیز و دشوار می باشد. از همین رو نیازمند توجه ویژه می باشند. دندان هم مانند برخی دیگر از ارگان ها دارای نوعی آناتومی می باشد. شناخت آناتومی دندان این امکان را به ما می دهد تا با دید بهتر به مراقبت از دندان ها پرداخته و در صورت نیاز به درمان، روش مناسب را انتخاب نماییم. تمام درمان هایی که در حوزه دندانپزشکی برای ترمیم دندان ها و یا جایگزینی دندان ها وجود دارد بر اساس شناخت آناتومی دندان طراحی شده اند چرا که اگر این شناخت وجود نداشته باشد امکان نتیجه گیری معکوس از درمان وجود خواهد داشت.

مواد تشکیل دهنده دندان

آناتومی دندان از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:

• مینا: سخت ترین ماده در بدن انسان است و سطح خارجی دندان‌های شما را می‌پوشاند. مینا از یک ماده معدنی بسیار سخت به نام فسفات کلسیم ساخته شده است.
• عاج: این لایه درست زیر مینای دندان شما را می‌سازد. از سلول‌های زنده تشکیل شده است که یک ماده معدنی ترشح می‌کنند.
• پالپ: قسمت نرم و داخلی هر دندان است که حاوی خون و اعصاب آن می‌باشد.
• سیمان: از بافت همبند ساخته شده است که ریشه دندان‌های شما را به بافت لثه و فک شما متصل می‌کند.
• رباط پریودنتال: این رباط دندان‌های شما را محکم روی فک نگه می‌دارد.
• تاج: قسمت قابل رویت دندان شما است که در داخل دهان خود می‌بینید. ریشه دندان شما به زیر خط لثه و به فک شما می‌رسد.

آناتومی دندان 6 بالا:

از دندان شش با نام های دندان شماره ی شش، دندان 6، دندان شیش سالگی نیز یاد می شود. اما نام علمی آن که در کتب دندانپزشکی نیز گفته می شود دندان شش است. اولین دندان دایمی که در حدود سن شش سالگی رویش می یابد، دندان آسیای بزرگ اول است که به تعداد چهار عدد ( دو عدد در فک پایین و دو عدد در فک بالا) وجود دارند. بدلیل سن رویش این دندان، گاهی آن را دندان شیش سالگی هم می نامند. هم چنین اگر دندانها، از خط وسط دندانی فکین شمرده شوند، این دندان، ششمین دندان در هر ربع فکی است. حین رویش این دندان در بعضی کودکان ممکن است درد خفیفی وجود داشته باشد. علت این درد، معمولاً التهاب و تورم لثه پوشاننده دندان نیمه رویش یافته است که در اثر تجمع ذرات غذایی و فعالیت میکروبها زیر لبه لثه و ضربه ناشی از دندانهای مقابل طی عمل جویدن، ایجاد می شود. (لابراتوار دندانسازی)

آناتومی دندان 6 بالا، به گونه ایی است که نقش بسزایی در عمل جویدن ایفا میکند. همچنین این دندان به عنوان راهنمای رویش سایر دندانهای دائمی عمل می کند و وجود آن تأثیر مهمی بر شکل طبیعی فک ها و در نهایت زیبایی چهره دارد.

علت این که آناتومی دندان 6 بالان، نسبت به سایر دندانهای دائمی آسیب پذیرتر است چیست؟

1) محل رویش این دندان، در پشت دندانهای آسیای دوم شیری است و رویش این دندان، با افتادن هیچ یک از دندان های شیری همراه نیست. متأسفانه بسیاری از والدین به دلیل عدم آگاهی از این موضوع، متوجه رویش این دندان در دهان کودک خود نمی شوند وبااین تصور غلط که این دندان هم یکی از دندان های شیری است که نهایتاً خواهد افتاد، در مورد مراقبت و مسواک زدن این دندان مهم که باید تا آخر عمر در دهان باقی بماند، سهل انگاری می کنند.

2) مینا که خارجی ترین لایه تاج دندان را تشکیل می دهد، تا 2 سال بعد از رویش دندان، هنوز به بلوغ و استحکام نهایی خود نرسیده است و مقاومت کافی در برابر اسیدهای تولید شده توسط میکروبهای پوسیدگی زا که دراثر مصرف خوراکیهای قندی تولید می شود، ندارد.

3) کودکان معمولاً بدلیل نداشتن برنامه غذایی منظم در منزل، تمایل زیادی به مصرف خوراکیهای پوسیدگی زا از قبیل کیک، بیسکویت، شیرینی جات، شکلات، چیپس و پفک دارند. مصرف مکرر این مواد بویژه در فاصله بین وعده های غذایی اصلی، باعث پوسیدگی زودرس دندان ها از جمله این دندان می شود. (مدرک دندانسازی)

4) در سطح جونده دندان ، معمولاً شیارها و فرورفتگی های عمیقی وجود دارد که محل مناسبی برای گیرکردن مواد غذایی و فعالیت میکروبهای پوسیدگی زاست.

5) کودک معمولاً تا سن حدود 8 سالگی، مهارت و دقت کافی برای مسواک زدن خوب دندانهایش به تنهایی و بدون کمک والدین را ندارد.

تعداد دندان های انسان

در طول عمر انسان در مجموع 52 دندان در دهان رویش می کند که جوانه های این آناتومی دندان ها در دوران جنینی شکل گرفته است. این دندان ها شامل 20 دندان شیری یا موقت و 32 دندان دایمی یا اصلی می شوند.

اسم دندان های انسان

انواع دندان ها به  7 گونه تقسیم بندی میشوند که هرکدام کاربردی در جویدن غذا برای ما دارند:

• دندان شیری
• دندان دائمی
• دندان پیش
• دندان نیش
• دندان آسیای کوچک
• دندان آسیای بزرگ
• دندان عقل

تعداد دندان های شیری

تعداد آناتومی دندان های شیری 20 عدد بوده که در هر فک 10 دندان قرار می گیرد. تعداد این دندان ها در هر فک شامل چهار دندان جلویی، دو عدد نیش و چهار عدد آسیا می شود. رشد این دندان ها از 6 ماهگی شروع می شود و تا سه سالگی ادامه دارد. دندان های جلویی 6 تا 18 ماهگی درآمده و در حدود 6 تا 8 سالگی می افتند. زمان رشد دندان های نیش حدودا 16 تا 22 ماهگی و زمان افتادن آن ها بین 10 تا 12 سالگی است. دندان های آسیا نیز بین 19 تا 33 ماهگی رشد کرده و در 10 تا 12 سالگی می افتند.

تعداد دندان های دایمی یا اصلی

دندان های دایمی شامل 32 عدد دندان و 16 دندان در هر فک می شود. تعداد این دندان ها در هر فک شامل 4 دندان جلویی، 2 دندان نیش، 4 دندان آسیای کوچک و 6 دندان آسیای بزرگ است که آخرین دندان آسیای بزرگ، دندان عقل نامیده می شود. (دندان e کدام است)

دندان های مختلف نقش های مختلفی بر عهده دارند. در ادامه هریک از دندان های انسان را معرفی کرده و تعداد آنها را ذکر خواهیم کرد.

تعداد دندان های جلویی (پیش)

دندان های جلویی (پیش یا قدامی) در قسمت جلویی دهان شما قرار دارد. چهار عدد از آنها در فک بالا و چهار عدد در فک پایین وجود دارد. این دندان ها سطح سایشی بالایی دارند و پهن هستند و از همین رو سطح تماس زیادی با غذا پیدا می کنند. نقش اصلی این دندان ها گرفتن غذا و پاره کردن آن است.

در انسان های نخستین نیز تعداد این دندان ها 4 عدد بوده ولی از نظر شکل با دندان های انسان های امروزی کاملا متفاوت بوده است. این دندان ها در گذشته بلند تر و تیز تر بوده اند که متناسب با تغذیه آن ها بوده است. در طی سال ها تعداد این دندان ها نیز در برخی انسان ها کاهش پیدا کرد، طوری که در بعضی از انسانها امروزه دندان های جلویی شماره 2 غایب هستند و عدم وجود آنها سبب نازیبایی در لبخند می شود.

تعداد دندان های نیش

هر انسان 4 دندان نیش دارد که از بقیه تیزتر هستند. نوک تیز بودن این دندان ها سطح تماس با غذا را کاهش داده و فشار روی لقمه ها را افزایش می دهد. دندان های نیش برای تکه تکه کردن غذا و ایجاد سوراخ در لقمه ها استفاده می شوند. دندان های نیش انسان های گذشته نیز 4 عدد بوده، با این تفاوت که این دندان ها بسیار بلند تر و تیزتر بوده و شباهت زیادی به آنچه در حیوانات شکارچی امروزی می بینیم داشته است. در کنار این دندان ها یک فاصله وجود داشته تا دندان نیش رو به رو در آن فاصله قرار گرفته و فک به درستی بسته شود. (محافظ دندان قروچه)

تعداد دندان های آسیای کوچک

در هر فک چهار دندان آسیای کوچک قرار داد که دو به دو در کنار دندان های نیش قرار می گیرند. این دندان ها سطح سایشی پهن یا برآمدگی های تیز دارند که برای جویدن، له کردن و ساییدن مواد غذایی کاربرد دارند. انسان های نخستین نیز دارای 4 عدد آسیای کوچک در هر فک بوده اند که سایز بزرگ تری داشته و برآمدگی های روی آن ها به مراتب تیز تر بوده اند. امروزه تعداد این دندان ها نیز در حال کاهش است.

در برخی انسان های امروزی، از سری دندان های آسیای کوچک، جوانه های دندان های شماره 5 آنها کوچک تر از حالت معمولی تشکیل می شود و یا ممکن است جوانه این دندانها تشکیل نشده باشد. بدین ترتیب به علت عدم فضای کافی در فک ها، تعداد دندان ها کمتر می شوند. اگر تعداد دندان ها زیاد و فک کوچک باشد، دندان ها بطور نامنظم و شلوغ رویش پیدا می کنند.

تعداد دندان های آسیای بزرگ

این دندان ها که تعداد آن ها 6 عدد در هر فک است، در انتهای هر سمت فک دیده می شوند. دندان های آسیای بزرگ به ترتیب آسیای اول، دوم و سوم نامیده می شوند و سومین آسیا به دندان عقل معروف است. این دندان ها بیشترین سطح تماس را با غذا دارند و برای له کردن، جوییدن و ساییدن هر چه بیشتر غذا کاربرد دارند.

البته گفته می شود که دندان های عقل در جویدن غذا تاثیری ندارند، در حالی که در انسان های اولیه برای جویدن و خرد کردن غذا به کار می رفته است. این دندان ها در اغلب افراد به کمک جراحی خارج می شوند. دندان های آسیای بزرگ در انسان های نخستین 6 عدد دندان بسیار بزرگ در هر فک بوده است که برآمدگی های اره مانند و تیز داشته اند. در انسان های امروزی دو عدد از این دندان ها درهر فک در حال از بین رفتن و تحلیل می باشند که امروزه آن ها را به نام دندان عقل می شناسیم. (جراحی ایمپلنت با لیزر)

انسان های آینده دارای 4 عدد دندان آسیای بزرگ در هر فک خواهند بود، به عبارت دیگر در انسانها دندانهای عقل در شرف کم شدن و یا عدم تشکیل می باشند. اگرچه این دندان ها در برخی انسان های امروزی نیز وجود ندارند یا به گونه ای هستند که باید از طریق جراحی خارج شوند.

عکس دندان کامل انسان

اجزای تشکیل دهنده دندان چیست؟

در رابطه با ساختار آناتومی دندان باید گفت: همان طور که می دانید تعداد دندان های یک انسان بالغ 32 دندان می باشد که 16 دندان بر روی فک بالایی و 16 دندان بر روی فک پایینی قرار گرفته است. دندان ها از ماده ای سخت ساخته شده اند که باعث شده است این عضو از بدن به سخت ترین عضو بدن تبدیل شود. ساختار تشکیل دهنده دندان ها به این شکل می باشد که در داخل دندان و در زیر مینای دندان لایه ای سخت به نام عاج دندان و لایه ای دیگر به نام مغز دندان و یا همان محفظه ی دندان وجود دارد. رگ های خونی و اعصاب مربوط به دندان ها در همان مغز دندان قرار گرفته شده است. قسمت مهم دیگری که در آناتومی دندان ها وجود دارد ریشه دندان می باشد که در استخوان فک قرار گرفته شده است.

1_ ریشه دندان

یکی از مهم ترین قسمت ها در ساختار آناتومی دندان ریشه می باشد که در واقع بخشی از دندان است که درون استخوان فک قرار گرفته است و باعث ثابت ماندن دندان در سر جای خود می شود. ریشه دندان خود از چندین قسمت مختلف تشکیل شده است.

• کانال ریشه: گذرگاهی که پالپ دندان را در بر می گیرد.
• سمان: ساختار این قسمت شبیه استخوان می باشد که به رباط پریودنتال وصل می شود.
• رباط پریودنتال: این قسمت از فیبر کلاژن و بافت همبند ساخته شده است و شامل رگ های خونی و اعصاب می باشد.
• رگ های خونی و اعصاب: به کمک این بخش رباط پریودنتال می تواند از مواد مغذی تغذیه کند. همچنین رگ های عصبی نیروی مورد استفاده برای جویدن را کنترل می کنند.
• استخوان فک: این استخوان که با نام آلوئولار نیز شناخته می شود حاوی حفره های دندانی است که ریشه دندان ها در آن جای گرفته اند.

2_ گردن

یکی دیگر از قسمت های موجود که در ساختار آناتومی دندان مورد بررسی قرار می گیرد گردن می باشد. گردن قسمتی است که بین تاج و ریشه دندان قرار می گیرد و شامل سه بخش تشکیل دهنده می باشد.

• لثه: این بافت گوشتی به گردن دندان و سمان وصل می باشد.
• پالپ: این قسمت که با عنوان مغز دندان نیز شناخته می شود یکی از بخش های درونی دندان می باشد که از رگ های خونی و بافت های عصبی ساخته شده اند.
• حفره پالپ: این قسمت فضای داخل تاج دندان می باشد که شامل پالپ می باشد.

3_ تاج

این قسمت از ساختار آناتومی دندان به راحتی در دهان قابل مشاهده می باشد چرا که این قسمت از دندان لثه ها خارج شده است. این بخش نیز از سه قسمت تشکیل شده است.

• تاج تشریحی: قسمتی از دندان که قادر به دیدن آن باشیم.
• مینا: بیرونی ترین لایه موجود در دندان می باشد و می توان آن را به عنوان سخت ترین عضو از اعضای بدن معرفی کرد. وظیفه این قسمت را می توان محافظت از دندان ها در برابر انواع باکتری ها بیان کرد.
• عاج: این قسمت در زیر مینای دندان قرار گرفته است و ساختار آن از بافت معدنی می باشد. وظیفه این قسمت محافظت از دندان ها در برابر سرما و گرما می باشد.

موقعیت دندان ها در ساختار آناتومی دندان چگونه است؟

آناتومی دندان ها به گونه ای است که دندان ها متناسب با محل قرار گیری خود به پنج گروه دسته بندی می شوند. در ادامه به بررسی این پنج گروه خواهیم پرداخت.

1_ دندان های پیشین: شامل 4 دندان می باشد که در مرکز فک بالا و پایین قرار گرفته است و با نام ثنایا نیز شناخته می شوند. وظیفه این دندان ها را می توان تکه تکه کردن غذا ها معرفی کرد.

2_ دندان های نیش: در کنار دندان های پیشین دندان های نیش قرار گرفته شده است و شکل ظاهری آن نوک تیز می باشد که برای بریدن و نگه داشتن غذا از آن استفاده می کنند.

3_ آسیای کوچک: این دندان ها دارای نوعی برآمدگی می باشند که این برآمدگی به له کردن غذا کمک می کنند. محل قرار گیری این دندان ها کنار دندان های نیش می باشد.

4_ آسیای بزرگ: به دندان هایی که در قسمت عقب دهان قرار گرفته است دندان آسیای بزرگ می گویند. سطح این دندان ها صاف بوده و وظیفه ی آن ها له کردن غذا می باشد.

5_ دندان عقل: این نوع دندان ها معمولا بعد از 18 سالگی در می آیند و رویش آن ها با درد زیادی همراه است. این دندان ها با نام آسیای سوم نیز شناخته می شوند.

چند نوع دندان وجود دارد؟

در انسان 4 نوع دندان وجود دارد، دندان‌های پیش، نیش، پرمولر و مولر 4 نوع دندان هستند که در ادامه هر کدام توضیح داده شده اند.

دندان‌های پیش (به انگلیسی Incisors)

8 دندان پیش وجود دارد که قدامی‌ترین (جلویی‌ترین) دندان‌ها در هر قوس فکی هستند. به این دندان‌ها ثنایا نیز گفته می‌شود. آن‌ها، بین دندان‌های نیش قرار دارند و وظیفه اصلی‌شان کمک به قطعه قطعه کردن یا برش مواد غذایی است. دو دندان پیش موجود در دو طرف خط میانی به عنوان دندان‌های پیش یا ثنایای مرکزی شناخته می‌شوند. دو دندان مجاور دندان‌های ثنایای مرکزی نیز، به عنوان دندان پیش جانبی یا ثنایای کناری شناخته می‌شوند. دندان‌های پیش به طور کلی، تنها یک ریشه و یک لبه تیز برشی دارند. (آمپول دندان)

دندان‌های‌ نیش (به انگلیسی Canines)

4 دندان نیش در قوس فکی وجود دارد که 2 عدد آن‌ها در فک پایین دو 2 عدد دیگر در فک بالا قرار دارند. دندان های نیش در دو طرف دندان های پیش قرار دارند. عملکرد اصلی این دندان‌ها تکه تکه کردن غذا است. آنها تنها یک نوک تیز و یک ریشه دارند. دندان های نیش بلند‌ترین ریشه را در میان تمام دندان‌ها دارند.

دندان‌های پرمولر (به انگلیسی Premolars)

دندان‌های پرمولر همان دندان‌های آسیاب کوچک هستند. انسان 8 دندان آسیای کوچک دارد (که در هر ربع قوس فکی) 2 عدد از آن‌ها وجود دارند. یعنی در هر فک 4 عدد. و در هر  طرف فک دو عدد وجود دارند. این دندان‌ها، پشت دندان‌های نیش و جلوی دندان‌های آسیای بزرگ قرار دارند. دندان پرمولر اولِ فک بالا دارای دو ریشه است و پرمولر‌های دوم فک بالا دارای تنها یک ریشه هستند. در دندان‌های شیری هیچ دندان پرمولر یا آسیای کوچکی وجود ندارد.

دندان‌های مولر (در انگلیسی Molars)

خلفی‌ترین دندان‌ها در قوس فکی انسان، دندان‌های مولر یا آسیاب یا آسیا هستند. آن‌ها دارای سطوح وسیع‌ و شیبدار‌تری با 4 تا 5 لبه هستند. دندان‌های آسیاب برای خرد کردن غذا طراحی شده‌اند. دندان‌های مولر فک پایین، معمولاً 2 ریشه دارند. دندان‌های مولر فک بالا (که در پشت پرمولر دوم قرار دارند) به طور معمول 3 ریشه دارند.

از آنجا که آخرین دندان‌هایی که در انسان رشد می‌کنند و در می‌آیند، دندان‌های آسیای بزرگ سوم هستند و سن رویش آن‌ها در دوره بلوغ و بعد از آن است، به آن‌ها دندان عقل نیز گفته می‌شود. به عبارتی، دندان عقل، آخرین دندان آسیای بزرگ است.

دندان‌های شیری و دائمی چه فرقی با هم دارند؟

• رنگ: دندان شیری تقریاً سفید است، حال آن که دندان دائمی ته رنگی زرد دارد.
• اندازه: دندان شیری کوچک‌تر از دندان دائمی است.
• کیفیت دندان: مینا و عاج دندان شیری نازک‌تر است، به همین دلیل پوسیدگی دندان شیری سریع‌تر گسترده می‌شود.
• تعداد دندان‌ها: 20 دندان موقتی در دهان کودکان وجود دارد، حال آن که هر فرد بزرگسال دارای 32 دندان دائمی است.

دندان‌های شیری هم به همان اندازه دندان‌های دائمی حائز اهمیت هستند. اگر فرزند دلبندتان دچار دندان درد شد؛ با آن چه می‌کنید؟

معرفی بیماری و مشکلات شایع مربوط به دندان انسان

دندان‌های شما بطور روزانه کارکردها و فعالیت زیادی انجام می‌دهند که باعث می‌شود مستعد ابتلا به انواع مشکلات باشند. برخی از شایع‌ترین بیماری‌ها و مشکلات مربوط به این بخش از دهان عبارتند از:

حفرات و سوراخ‌ها (Cavities)

حفرات دندان سوراخ های کوچکی هستند که در اثر فعالیت باکتری‌ها و اسیدی شدن محیط دهان بر روی سطح دندان‌ها ایجاد می‌شود. در صورت عدم رسیدگی و درمان، این حفره‌ها  گسترش پیدا کرده و عمیق‌تر می‌شوند تا درنهایت به پالپ دندان نفوذ کنند. سوراخ شدن دندان می‌تواند باعث بروز درد و حساسیت به گرما و سرما شود. در موارد شدیدتر این سوراخ‌ها ممکن است منجر به شکل‌گیری عفونت یا ریزش دندان شوند که پر کردن و یا عصب کشی دندان یکی از از راه حل های درمانی آن است.

پالپیت (Pulpitis)

پالپیت به التهاب پالپ دندان‌ ها اشاره دارد، که اغلب به دلیل گسترش حفرات و عمیق تر شدن آن ها رخ می‌دهد. علائم اصلی پالپیت یا التهاب پالپ، درد شدید و حساسیت در دندان آسیب دیده است. این وضعیت می‌تواند درنهایت منجر به عفونت و ایجاد آبسه در ریشه دندان شود.

بیماری پریودنتال (Periodontal disease)

بیماری پریودنتال گاهی اوقات بیماری لثه نیز خوانده می‌شود. این بیماری در واقع یک عفونت در لثه است. علائم شایع این مشکل شامل موارد زیر می‌شوند:

• قرمز شدن، تورم، خونریزی و عقب کشیدن یا بالا رفتن لثه‌ها
• این بیماری یک علت بوی بد دهان می‌باشد.
• درد
• حساسیت
• و شل شدن دندان‌ها

استعمال دخانیات، مصرف برخی داروهای خاص و بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مربوط به لثه ها را افزایش دهد. (عوارض ارتودنسی دندان)

مال اکلوژن (Malocclusion)

مال اکلوژن به عدم هماهنگی و عدم تراز بودن دندان‌ها گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث کراودینگ یا نامرتبی دندان ها، اوربیت و آندربیت شود. مال اکلوژن اغلب ارثی است، اما موارد زیر نیز میتواند باعث این وضعیت شود:

• مکیدن انگشت شست
• استفاده طولانی مدت از پستونک یا بطری‌ها
• از دست دادن دندان و یا عدم خروج دندان از لثه ها
• و یا لوازم بی کیفیت و نامناسب دندانپزشکی

براکسیسم و دندان قروچه (Bruxism)

براکسیسم در واقع همان سایش ناشی از دندان قروچه است که در آن دندان های دو فک بالا و پایین به سختی و فشار روی هم سایده می‌شوند. افراد مبتلا به براکسیسم غالباً از این امر آگاه نیستند. زیرا بسیاری ازآن ها فقط هنگام خواب این کار را انجام می‌دهند. دندان قروچه با گذشت زمان، برویکسیسم می‌تواند مینای دندان را تحت فشار قرار داده و منجر به آسیب و حتی ریزش و افتادن دندان شود. دندان قروچه همچنین می‌تواند باعث درد دندان، فک و گوش شود. به طور کلی این کار بسته به شدت آن، می‌تواند به فک نیز شما آسیب برساند و از باز و بسته شدن صحیح آن جلوگیری کند.

آبسه (Abscess)

آبسه دندان یک ساختار چرکی ناشی از عفونت باکتریایی است. این ساختار می‌تواند باعث بروز درد دندان شود که در نهایت به فک، گوش یا گردن شما گسترش میابد. علائم دیگر آبسه شامل حساسیت دندان، تب، تورم یا تورم در گونه ها و صورت افراد مبتلا است.

فرسایش دندان (Tooth erosion)

فرسایش دندان تجزیه و از بین رفتن مینای دندان ناشی از تاثیر اسید یا اصطکاک است. غذاهای و نوشیدنی‌ها اسیدی باعث ایجاد درجات مختلفی از فرسایش دندان می‌شوند. برخی از مشکلات گوارشی مثل ریفلاکس اسید از معده به مری و دهان نیز می تواند باعث بروز درجاتی از فرسایش شود. علاوه بر این، خشکی طولانی مدت دهان نیز می‌تواند باعث اصطکاک شود و منجر به فرسایش دندان شود. علائم رایج فرسایش دندان شامل درد، حساسیت و تغییر رنگ است.

تاخیر در بیرون آمدن دندان‌های دائمی یا (Tooth impaction)

در این شرایط با توجه به محدودیت‌هایی، دندان‌ها قادر به خارج شدن از بافت لثه نیستند. برای مثال زمانی که فک کوچک باشد و یا دندان‌ها بسیار نامنظم باشند، برخی از آن‌ها فضایی برای بیرون آمدن از لثه ندارند و همچنان زیر لثه ها مدفون خواهند بود.

نشانه‌های بیماری دندان چیست؟

مشکلات و بیماری های مربوط به بافت دندان می تواند علائم مختلفی ایجاد کند که البته همه این علایم آشکار نیستند. در صورت بروز یا مشاهده هر کدام از علایم زیر حتما با دندانپزشک خود صحبت کنید:

• درد دندان
• درد فک
• درد گوش
• حساسیت به گرما و سرما
• درد ناشی از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
• بوی بد دهان به صورت مزمن
• متورم شدن لثه ها
• تغییر رنگ لثه ها
• خونریزی از لثه
• لق شدن دندان
• تغییر رنگ بافت دندان
• تب

یکی از بیماری‌هایی که سلامتی دندان را تهدید می‌کند، کیست دندان است.

برای سالم ماندن دندان های خود چه کنیم؟

همواره به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است. پس نکات زیر را همواره به یاد داشته باشید:

• مصرف میان وعده های حاوی شکر را محدود کنید.

• از استعمال سیگار و سایر مواد دخانی خودداری کنید.
• مرتباً به دندانپزشک مراجعه کنید.
• هر روز دندانهای خود را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• هر روز بین دندانهای خود را با نخ یا خلال دندان تمیز کنید.

یکی از بهترین راه‌های محافظت از دندان و پیشگیری از خرابی، فلورایدتراپی دندان است.

سخن پایانی

شما در این مقاله با آناتومی دندان انسان آشنا شدید. همچنین از بیماری و مشکلات شایع مربوط به دندان انسان آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول