دندان ها عضوی بسیار حساس هستند. مراقبت و نگهداری از آنها مهم و ضروری است. با توجه به نرخ های سرسام آور درمان دندانپزشکی، بهتر است که با مراقبت از دندان های خود، از هزینه خدمات دندانپزشکی جلوگیری کنیم. اما برای شما که دندان هایتان اسیب دیده است و بودجه ی زیادی برای ترمیم آن ندارید؛ پیشنهاد می کنم که سراغ دندانسازی تجربی و دندانسازان بروید. کسانی که می توانند با هزینه ای کم برای شما دندان مصنوعی بسازند. هر چند که این دندان ها اصلا قابل مقایسه با دندان های شما نیستند اما کار شما را راه می اندازند.
فهرست مطالب
- دندان سازی چیست؟
- دندان ساز کیست؟
- دندانپزشک کیست؟
- تفاوت دندان ساز تجربی و دندانساز آکادمیک چیست؟
- انواع خدمات دندان سازی و پروتز دندان
- چه راهی برای اخذ مدرک دندانسازی است؟
- لابراتوار دندانپزشکی چیست ؟
- چگونه می توان یک لابراتوار دندانپزشکی تاسیس کرد؟
- وظایف و نحوه تعامل لابراتوار با دندانپزشک چگونه است؟
- چه چیزهایی در لابراتوار دندانپزشکی و دندانسازی ساخته میشود ؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
دندانسازی چیست؟
دندانسازی ازمشاغل زیر شاخه گروه علوم پزشکی بوده و در واقع حرفه ای است که دوشادوش و در کنار حرفه دندانپزشکی، وظیفه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی را به دسته ای از بیماران دندانپزشکی(بیماران پروتزهای دندانی) برعهده دارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ترمیم دندان چیست را بخوانید. طبق آمار ارائه شده در سایت www.nadl.org میزان درآمد ماهیانه دندانسازان بطور متوسط بین 3500$(حدود ماهیانه 10 میلیون تومان) تا 6000$( حدود ماهیانه 18 میلیون تومان) می باشد. علت چنین سطح درآمدی از یک سو تعرفه و بهای خدمات دندانسازی و از سوی دیگر حجم بالای بیماران دندانپزشکی است که تقاضا برای درمانهای مرتبط با دندانسازی را افزایش داده است. از دیگر مزایای شغل دندانسازی می توان به سطح اجتماعی بسیار مناسب شغل دندانسازی در اجتماع و همچنین شرایط محیط کاری و شغلی بسیار ایده ال آن اشاره نمود.
دندانسازی تجربی از مشاغل زیر شاخه گروه علوم پزشکی است و در واقع حرفه‌ای است که در کنار حرفه دندانپزشکی وظیفه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی را به دسته‌ای از بیماران دندانپزشکی بر عهده دارد. شاغلین حرفه دندانسازی از درآمد بالایی برخوردارند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان قطعی بوی بد دهان را بخوانید.
دندان ساز کیست؟
دندانسازی از مشاغل زیر‌شاخه گروه علوم پزشکی است و در‌واقع حرفه‌ای است که در کنار حرفه دندانپزشکی وظیفه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی را به دسته‌ای از بیماران دندانپزشکی بر عهده دارد. وظیفه و شغل یک دندانساز بدین‌ترتیب است که پس‌از‌اینکه دندانپزشک از بیمار قالب‌گیری کرد و این قالب را برای لابراتوار ارسال نمود دندانساز بایستی براساس طرح درمان و نظر دندانپزشک، پروتز دندانی مناسب برای بیمار را تهیه نماید. با توجه به این توضیحات یک دندانساز و یا لابراتوار دندانسازی بـه‌هیچ وجه حق پذیرش مستقیم بیمار (از قبیل پذیرش بیمار، معاینه، امتحان پروتز، تطبیق رنگ دندان‌ها، قالب‌گیری و… ) را ندارد.
جهت یادگیری رشته دندانسازی، هم می‌توان رشته تکنسین پروتزهای دندانی را در دانشگاه دنبال کرد و هم اینکه می‌توان به‌صورت تجربی اقدام به یادگیری این حرفه کرد. باید توجه داشت که از لحاظ قانونی مجوز تاسیس “لابراتوار دندانسازی” فقط به دارندگان مدرک دانشگاهی پروتزهای دندانی داده میشود. تمامی کلینیک‌ها و بهترین کلینیک دندانپزشکی برای ساخت پروتزهای دندانی نیاز به همکاری به دندانساز یا لابراتوارهای دندانسازی دارند.
دندانپزشک کیست؟
دندانپزشکی شاخه ای از علم پزشکی است که به سلامت دهان و دندان می پردازد. دندانپزشک، کسی است که در زمینه پیشگیری، بررسی علائم و درمان بیماری های دهان و دندان تخصص دارد. دندانپزشک به درمان بیماری‌های دهان و دندان ، جلوگیری از پیشرفت این نوع بیماری‌ها و بالابردن میزان بهداشت دهان و دندان می‌پردازد. دندانپزشکی دانشی است که فرد علاوه بر داشتن دانش، علم و مهارت کافی، باید هنر و مهارت دستی لازم جهت خلق دوباره اثر هنری مانند دندان را داشته باشد.
دندانپزشکی ۱۰ رشته تخصصی دارد:
- متخصص روت کانال
- متخصص ترمیمی
- متخصص پروتز
- متخصص پریو ( لثه )
- متخصص جراحی فک و صورت
- متخصص تشخیص
- متخصص پاتولوژی
- متخصص ارتودنسی
- متخصص اطفال
- متخصص رادیولوژی
دندانپزشک عمومی یا جراح دندانپزشک بعد از گذراندن دوران عمومی می‌تواند در یکی از رشته‌های فوق به تحصیل تخصصی بپردازد که این مستلزم قبولی در امتحان جامع تخصصی می‌باشد. طول مدت تحصیل در رشته‌های تخصصی، بین ۳ تا ۵ سال بسته به رشته تخصصی متغیر است.عده‌ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می‌دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی نصیب می باشد.
تفاوت دندان ساز تجربی و دندانساز آکادمیک چیست؟
اول از هر چیز، جهت کار و فعالیت در حرفه دندانسازی، شما بایستی امور لابراتواری دندانسازی را بلد باشید که جهت یادگیری این امور، هم می توانید رشته تکنیسین پروتزهای دندانی را در دانشگاه دنبال کنید و هم اینکه می توانید بصورت تجربی اقدام به یادگیری این حرفه نمایید. در واقع در سراسر دنیا در زمینه داشتن مدرک تحصیلی برای تکنیسین های لابراتواری چندان سخت گیری نمی شود و علت آنهم این است که این گروه شغلی در هیچ حالتی اجازه کار برروی بیمار را ندارند و وظیفه ارتباط با بیمار و تمام مسئولیت درمان برعهده خود دندانپزشک خواهد بود.
البته نکته این جاست که از لحاظ قانونی مجوز تاسیس “لابراتوار دندانسازی” فقط به دارندگان مدرک دانشگاهی پروتزهای دندانی اعطا می گردد گرچه در سراسر دنیا تعداد لابراتوارهای دندانسازی بدون مجوز چندین برابر مجوز دارها می باشد و به همان دلیل عدم وجود ارتباط مستقیم بین لابراتوار و بیمار ، معمولا دولتها در موضوع لابراتوارهای بدون مجوز ورود نکرده و تا شاکی خصوصی وجود نداشته باشد اقدامی نمی کنند.
در حال حاضر افراد بسیار زیادی هستند که در سایر رشته های دانشگاهی همچون مهندسی یا گروه انسانی تحصیل کرده اند ولی بدلیل بازار کاری بسیار مناسب حرفه دندانسازی، اقدام به یادگیری دندانسازی کرده اند و یا در لابراتوارهای دندانسازی دیگران مشغول بکار شده اند و یا خودشان اقدام به راه اندازی و تاسیس لابراتوار ،البته بدون مجوز،کرده اند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله چکاب دوره‌ای دندان‌ها را بخوانید.
از سوی دیگر دندانسازی از حرفه هایی است که در سایر کشورها نیز بازار کاری بسیار خوبی دارد بنابراین یادگیری حرفه دندانسازی را به کسانی که قصد مهاجرت به خارج و یا تحصیل در خارج از کشور را دارند قویا توصیه می شود. دندانساز چه آکادمیک باشد و چه تجربی، بایستی بر روی قالب هایی که دندانپزشک از بیمار تهیه می کند کار کرده و طبق طرح درمان و تنظیمات مورد درخواست دندانپزشک، پروتز مورد نظر را تهیه نماید.
معرفی انواع خدمات دندانسازی و پروتز دندان
پروتزهای مختلفی توسط تکنسین‌های دندانساز در لابراتوارهای دندانسازی ساخته و آماده میشود که از جمله آنها می‌توان به پروتز دندان متحرک ، پروتز دندان ثابت و پروتز ایمپلنت جهت جایگزینی دندان یا دندان‌های از دست رفته اشاره نمود. که معمولا بعد از مرحله قالب گیری توسط دندانپزشک از بیمار، این قالب‌ها به لابراتوار دندانسازی ارسال شده و پروتزهای دندانی توسط تکنسین دندانساز ساخته و آماده میشود. البته نیازمند تجهیزات دندانپزشکی خاصی است. در ادامه به معرفی این خدمات دندانسازی خواهیم پرداخت.
پروتز دندان مصنوعی متحرک
به پروتزی که توسط بیمار قابل درآوردن از دهان باشد، گفته میشود که مورد استفاده افراد بی‌دندان یا با تعدادی دندان از دست رفته قرار می‌گیرد و بر سه نوع است:
- پروتز دندانی پارسیل در میان مردم به دندان تکه‌ای معروف است و کاربرد آن برای بیماری است که یک یا چند دندان خود را از دست داده باشد و خود بر دو نوع است:دندان مصنوعی پارسیل اکریلی که سطح خارجی آن به طور کامل از آکریل که همان مواد جایگزین لثه در دندان مصنوعی است، ساخته میشود و در صورت نیاز سیم‌های فلزی مخصوصی به عنوان گیره در آن استفاده میشود. پروتزهای پارسیل تمام آکریل (فلیپر)، معمولا به عنوان یک درمان موقتی در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- دندان مصنوعی پارسیل کرم کبالت که پروتزی است که مخصوص افرادی که دندان‌های خلفی خود را از دست داده‌اند و دندانی جهت پایه برای پروتز ثابت ندارند و یا کسانی که به هر دلیل تمایل به استفاده از پروتز ثابت دندان ندارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پروتز کامل دندان پارسیل یا دست دندان که در دو نوع معمولی و لثه نرم ساخته میشود و ویژه افرادی است که تمام دندان‌های خود را از دست داده باشند که با گسترش ایمپلنت استفاده از این پروتزهای متحرک کمتر شده ولی هنوز یکی از روشهای درمانی محسوب میشود.
پروتز دندان متحرک اوردنچر
از دیگر انواع خدمات دندانپزشکی و دندانسازی، نوعی پروتز به صورت یک دست کامل دندان است که بر روی پایه‌های دندانی و یا چند ایمپلنت می‌نشیند و مشکل لقی پروتزهایی که در بالا نام برده شد را ندارد و در واقع توسط ایمپلنت که مانند دگمه فشاری عمل می‌کند، محکمتر به فک می چسبند.
پروتز دندان ثابت
پروتز ثابت دندان همان روکش دندان از دیگر خدمات دندانپزشکی و دندانسازی است که در صورت ضعف ساختار دندان و نیاز به حفاظت و حمایت و همچنین به جهت زیبایی از آن استفاده میشود که به دو صورت روکش تک واحدی دندان به جهت پوشاندن یک دندان بدرنگ، بدشکل، آسیب دیده یا شکسته شده که ریشه آن سالم است، پوشاندن دندان به منظور حفظ ظاهر و زیبایی آن، نگهداری یک پرکردگی، محافظت از یک دندان ضعیف و گاهی برای اتصال یک بریج مورد استفاده قرار می‌گیرندو یا به صورت بریج دندان برای یک یا چند دندان از دست رفته به صورت پلی بین دو دندان سالم مجاور ساخته میشود و باعث پر شدن جای خالی میشود که نوع ثابت آن فقط توسط دندانپزشک قابل خرج شدن می‌باشد.
ایمپلنت دندان
از انواع پروتز ثابت است که امروزه به دلیل ظاهر زیبا و ماندگاری بالا بهترین نوع جایگزینی دندان‌های از بین رفته محسوب میشود، ایمپلنت نام دارد که در واقع پایه‌ای فلزی و پیچی شکل است که درون استخوان فک کار گذاشته شده و جنس آن از تیتانیوم خالص می‌باشد و به عنوان پایه‌ای برای روکش‌های جایگزین تاج دندان به کار می رود. معمولا برای اینکار از آمپول بی حسی استفاده می شود.
چه راهی برای اخذ مدرک دندانسازی است؟
در حقیقت تنها راه دریافت مدرک دندانسازی در ایران شرکت در آزمون سراسری و کسب تراز حد نصاب لازم برای رشته تکنسین پروتزهای دندانی می باشد. البته این رشته از سطح کاردانی به کارشناسی ارتقاء پیدا کرده بود که متاسفانه برگشت به عقب داشته و در مقطع کاردانی دانشجو می پذیرد. در صورت قبولی در کنکور و گذراندن دوره دو ساله تحصیلی می توانید هم به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتور کنید و یا در مراکز دندان پزشکی فعالیت کنید.
مدرک معتبر دندانسازی را از کجا می شود تهیه کرد؟
دوستان مراقب باشید چون در فضای مجازی تا دلتون بخواهد در این زمینه کلاهبرداری می شود. هیچگونه مدرکی جز مدرک فارغ التحصیلی رشته پروتز دندان در این زمینه اعتبار ندارد. راه دریافت آن هم تنها قبولی در کنکور تجربی است و تحصیل در رشته پروتز دندان.
لابراتوار دندانپزشکی چیست ؟
لابراتوار دندانسازی یا لابراتوار ساخت پروتزهای دندانی، جایی است که انواع پروتزهای دندانی ویژهٔ هر بیمار به سفارش دندانپزشکان ساخته میشود. انواع پروتزهای دندانی شامل روکش، دندان مصنوعی و غیره است. تکنیسین‌های دندانسازی، با توجه به درخواست دندانپزشک مبنی بر چگونگی ساخت، اقدام به ساخت انواع پروتزها می‌کنند. این تولیدات، هم شامل قطعات دندان‌مانند و هم شامل قطعات درمانی مثل ارتودنسی میشود. در واقع، دندانسازها که در لابراتوارهای دندانسازی فعالیت دارند، یک عضو از تیم دندانپزشکی محسوب می‌شوند که با همکاری یکدیگر به بازسازی دندان‌های ازدست‌رفته یا اصلاح دندان‌های آسیب‌دیده می‌پردازند.
دندانپزشک، قالب را پس از ضدعفونی به لابراتوار ارسال و دندانساز، با توجه به طرح درمانِ مربوط، اقدام به ساختِ پروتز موردنظر می‌کند؛ در این میان، ممکن است چند بار کار توسط دندانپزشک مربوط بررسی و چک شود تا کاملاً مناسب با شرایط دهانی بیمار باشد؛ پس از آن، کار نهایی برای دندانپزشک ارسال و توسط دندانپزشک به بیمار تحویل داده خواهد شد.
بیشتر بخوانید: تفاوت پین و پست دندان چیست؟
چگونه می توان یک لابراتوار دندانپزشکی تاسیس کرد؟
تأسیس لابراتوار در ایران منوط به داشتن مدرک کاردانی یا کارشناسی (۱۳۴ واحد) در رشتهٔ «ساخت پروتزهای دندانی» است. در این دوره‌های دوساله یا چهارساله، دانشجویان واحدهای مربوط به آناتومی دندان‌ها، بهداشت و کنترل عفونت، آشنایی با مواد دندانی، چگونگی ساخت قطعات دندانی و درمانی (نظری و عملی)، تعدادی واحد برای آشنایی با کسب‌وکار، و نیز تعدادی دروس عمومی را می‌گذرانند و آمادهٔ ورود به بازار کار می‌شوند. از لحاظ قانونی، مجوز تأسیس «لابراتوار دندانسازی» فقط به دارندگان مدرک دانشگاهیِ پروتزهای دندانی اعطا میشود.
وظایف و نحوه تعامل لابراتوار با دندانپزشک چگونه است؟
لابراتوار دندانپزشکی تلفیقی از علم و هنر است ، از آنجائی که نیاز هر بیمار در دندانپزشکی متفاوت است، درنتیجه وظایف یک لابراتوار دندانپزشکی، جامع و متنوع می‌باشد، اگرچه تکنسین‌های درمانی به‌ندرت به‌طور مستقیم با بیمار کار می‌کنند اما تحت نظر پزشک متخصص می‌توانند این کار را انجام دهند. آنها اعضای باارزش تیم مراقبت از دندان می‌باشند. تکنسین‌های دندانسازی به‌طور مستقیم با دندانپزشکان از طریق پیروی از دستورالعمل‌های متنی و با استفاده از قالب‌های دندانپزشکی که از دندان‌ها و همچنین بافت نرم دهان تهیه‌شده‌اند کار می‌کنند. البته برای کسب اطلاعاا بیشتر میتوانید مقاله هزینه پیوند استخوان برای ایمپلنت را بخوانید.
چه چیزهایی در لابراتوار دندانپزشکی و دندانسازی ساخته میشود ؟
در لابراتوار های تخصصی دندانپزشکی ، تکنسین‌های لابراتوارهای دندانسازی طبق مشخصات و دستورالعمل های دندانپزشک به ساخت مواردی چون :
• دندان مصنوعی کامل برای بیمارانی که تمام دندان‌های خود را ازدست‌داده‌اند.
• پروتزهای متحرک جزئی و همچنین پل‌های ثابت برای بیمارانی که یک یا چند دندان خود را ازدست‌داده‌اند.
• روکش‌های دندان که به‌عنوان کلاهی برای بازگرداندن اندازه و شکل اصلی دندان طراحی‌شده است.
• روکش‌هایی که زیبایی و عملکرد بیمار را افزایش می‌دهند.
• روکش‌های ارتودنسی و اسپیلنت هایی که به صاف کردن و محافظت از دندان‌ها کمک می‌کنند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با دندانسازی و دندانپزشک آشنا شدید.هنچنین از انواع روشهای دندانسازی آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن رادر کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
متقاضیانی که دارای مدارک کاردانی یا کارشناسی پروتزهای دندانی با شرایط گفته شده در متن مقاله می باشد می توانند اقدام به دریافت مجوز نمایند .
داشتن مدرک تحصیلی مرتبط با دندانسازی و ارائه تقاضا نامه متقاضی از جمله شرایط اولیه تاسیس لابراتوار دندانسازی است و سایر ضوابط در مقاله توضیح داده شده است .
