مواد ترمیمی پرکننده در درمان انواع پوسیدگی و کاویتههای دندان جایگاهی پراهمیت داشته و به عنوان یک گزینه درمانی بسیار مؤثر شناخته میشوند. استفاده از مواد پرکننده اقدامی سریع و نسبتاً بدون درد بوده و در صورتی که به درستی انجام گیرد، میتواند تا سالها از دندان آسیب دیده محافظت نماید.با این حال در مواردی که وسعت پوسیدگی به حدی است که بخش اعظمی از بافت دندان از بین رفته است، پر کردن دندان به تنهایی کافی نبوده و لازم است که به طریقی پایه دندان در برابر نیروی عضلات جونده و فشارهای خارجی که از عوامل اصلی شکستگی به شمار میروند، تقویت گردد. در این شرایط از پین دندانپزشکی استفاده میشود.در این مقاله قصد داریم کاربردهای پین دندانپزشکی را به شما معرفی نموده و انواع درمانهای ترمیمی با استفاده از این ابزارها را شرح دهیم.
فهرست مطالب
- پین دندانپزشکی چیست؟
- معرفی انواع پینهای دندان
- تفاوت پین و پست در چیست؟
- چرا به پینهای دندان نیاز است؟
- چه زمانی از پین دندانپزشکی استفاده میکنیم؟
- چه زمانی نمیتوان از پین دندانپزشکی برای بیمار استفاده کرد؟
- طبقه بندی پینهای دندانپزشکی چگونه است؟
- نحوه استفاده از پین در درمانهای دندانپزشکی چگونه است؟
- مزایای استفاده از پین دندانپزشکی چیست؟
- پین دندانپزشکی چه معایبی دارد؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
پین دندانپزشکی چیست؟
پین دندان یک میلهی فلزی و پیچ مانند است که به منظور کمک به استحکام و بازسازی تاج دندانهای به شدت تخریب شده استفاده می شود. شاید شما هم در درمان هایی که در دندانپزشکی انجام داده اید این موضوع را از زبان دندانپزشک خود شنیده اید که عنوان داشته است در دندان شما از پین استفاده کرده است و به این ترتبین مقاومت و استحکام دندان را بالا برده است .

بهتر است بدانید پس از کار گذاشتن این پینها در داخل دندان پوسیده باید تاج دندان با ماده ای مناسب مانند آمالگام،گلاس آینومر های تقویت شده یا کامپوزیت ترمیم و بازسازی شود. با تشخیص دندانپزشک ممکن است نیاز باشد که دندان پس از بازسازی، تحت درمان روکش هم قرار بگیرد تا از شکستن آن در طولانی مدت جلوگیری گردد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بی حسی موضعی در دندانپزشکی چیست را بخوانید.
معرفی انواع پینهای دندان
یکی از تجهیزاتی که برای درمان و ترمیم پوسیدگیهای دندانی از آنها استفاده میشود، انواع پینهای دندانپزشکی هستند که برای افزایش استحکام تاج دندان به کار برده میشوند.
در بازار دو نوع پین دندانپزشکی وجود دارد که که هر کدام مزایا و کاربردهای خاص خودشان را دارند. با مطالعه راجعبه انواع پین دندانپزشکی برای خرید آنها بهتر عمل خواهید کرد.
- پین داخل عاج دندان
اولین مدل پین دندان، پین داخل عاج دندان است که در دندانهایی که عصب کشی نشدند ولی قسمتی از تاج آنها شکسته است مورد استفاده قرار میگیرد. پین داخل عاج دندان 3 میلیمتر طول و حدودا 0.4 میلیمتر قطر دارد.هنگام کار و جاگذاری پین داخل عاج دندان باید نهایت دقت را داشت زیرا در غیر این صورت ممکن است جاگذاری اشتباه منجر به آسیب دیدن بافت زنده و همچنین پالپ دندان گردد. از این پینها عموما در دندانهای جلویی استفاده نمیشود و پس از قرارگرفتن در عاج دندان نیاز به سمان و چسب ندارند.
- پین داخل کانال دندان
هنگامی که یک دندان درمان عصب کشی شده باشد، از پین داخل کانال دندان برای ترمیم آن استفاده میشود. این پینها برخلاف پین داخل عاج دندان پس از قرارگیری باید توسط چسب و سمان در داخل کانال دندان گیر کنند.همچنین این مدل پینها با توجه به قطر و طول کانالهای دندانهای مختلف، سایزهای مختلفی دارند که باید با توجه به ابعاد کانال ریشه استفاده شوند تا علاوه بر ایجاد استحکام کافی از ترک خوردن و شکستگی ریشه دندان جلوگیری کنند.
تفاوت پین و پست در چیست؟
پینها (pins) و پستهای (post) مورد استفاده در حرفه دندانپزشکی هردو برای تقویت روکش و مواد پرکننده ترمیمی در شرایطی که بخش قابل توجهی از دندان دچار پوسیدگی یا شکستگی شده است کاربرد دارند.در صورت نیاز میتوان هر دو این پینها و پستها را در یک دندان به کار برد. دندانپزشک بایستی بسته به شرایط بالینی بیمار در خصوص نیاز به پین یا پست یا هردو تصمیمگیری نماید.

پستها میلهها یا شفتهای ضخیم فلزی یا کامپوزیتی هستند که در دندانهای عصبکشی شده به کار میروند. در طی درمان عصبکشی، دندانپزشک پالپ دندان که حاوی اعصاب و عروق خونی است را خارج میکند.این امر موجب ایجاد یک فضای خالی در داخل دندان میگردد. در چنین شرایطی، پستها در مرکز دندان، در جایی که سابقاً پالپ دندان قرار داشته کارگذاری میشوند و روکش دندان بر روی پست سوار میگردد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ترمیم دندان چیست را بخوانید.
پستها یا از طریق سمان یا مواد باندینگ در محل خود محکم میشوند. به علاوه امکان ساخت سفارشی این پستها نیز برای هر فرد وجود دارد.این در حالی است که پینها بسیار ظریفتر بوده و عمدتاً در ساختارهای محیطی دندان کارگذاری میشوند. از پینها میتوان هم در دندانهای عصب کشی شده و هم غیر از آن بهره جست.
چرا به پینهای دندان نیاز است؟
در بسیاری از مواقع ، دندانها به دلیل پوسیدگی شدید یا ضربه و یا هر دلیلی دیگری بسیار شکننده می شوند و ساختار دندان قدرت کافی برای نگه داشتن محل پر شدگی را ندارد یا دیگر نمی تواند بدون کمک پین و با ترمیم (پر کردن) ، زیر فشار های جویدن دوام بیاورد و قطعا خواهند شکست و یا اگر خوش شانس باشیم ترمیم(پر کردگی) آن جدا خواهد شد.
در بیشتر این موارد ، تاج دندان میتواند اولین محل آسیب دیدگی باشد . مواردی مانند عدم توانایی تحمل تاج ، وضعیت لثه ناپایدار ، انتظار برای دیدن اینکه آیا کانال ریشه وضعیت مناسبی دارد یا خیر ، یا هر وضعیت دیگری ، همه این دلایل ممکن است علتی برا پر کردن دندان باشد.
هنگامی که ساختار دندان وضعیت مناسبی برای نگه داشتن پر کردگی دندانها را نداشته باشد ، اینجاست که استفاده از پین لازم میشود . همانگونه که گفته شد پین ها پیچ های کوچکی هستند که تقریباً ½ میلی متر در عاج قرار می گیرند. یک سوراخ کوچکتر از پین در دندان حفر می شود ، سپس پین به جای خود پیچ می شود. سپس توسط یک پر کننده آمالگام (فلزی) یا کامپوزیت (دندان رنگی) این ناحیه پر میشود.البته گاهی اوقات گذاشتن پین هم کافی نیست که در این صورت قبل از روکش کردن و برای بازسازی ساختار تاج دندان باید درمان پست و کور دندان انجام شود که آخرین راه برای حفظ دندان، قبل از کشیدن است.
چه زمانی از پین دندانپزشکی استفاده میکنیم؟
در موارد زیر میتوان از پین دندانپزشکی برای درمان بیمار کمک گرفت:
- اصلاح تراز دندان
- پوسیدگی دندان و از بین رفتن تاج آن
- شکستگی تاج دندان و سالم ماندن ریشه آن
- وقتی هنگام آمادهسازی دندان برای روکش ابعاد آن کوچکتر از 3 میلیمتر باشد
چه زمانی نمیتوان از پین دندانپزشکی برای بیمار استفاده کرد؟
در موارد زیر نمیتوان از انواع پین برای درمان بیمار استفاده کرد:
- وجود بیماری پریودنتال و لق بودن دندان
- در کودکان که رشد ریشه کامل نیست
- شکستن بخشی از دندان زیر لثه
- ریشه دندان خیلی کوتاه باشد
- ریشه دندان به شکل منحنی باشد
- در افراد سالخورده که کانال ریشه باریک است
- در مواردی که در اطراف اپکس روند غیرطبیعی وجود دارد
طبقه بندی پینهای دندانپزشکی چگونه است؟
پینهای مستقیم یا غیرموازی عمدتاً پس از قرار داده شدن در داخل عاج دندان بلافاصله توسط مواد ترمیمی پوشانده میشوند. این پینهای مستقیم در سه دسته عمده جای میگیرند که عبارتند از:
- پینهای سمان شونده: این پینها چیزی در حدود ۰۰۱/۰ الی ۰۰۲/۰ اینچ کوچکتر از کانال پین خود بوده و این تفاوت قطر فضای کافی برای پر شدن توسط ماده سمان را فراهم میآورد.پینهای سمان شده کمترین میزان ریتنشن را دارا بوده؛ اما عملاً هیچگونه تنشی را در حین یا پس از جایگذاری به بافت دنتین اطراف وارد نمیکنند.
- پینهای متصل شونده توسط اصطکاک: این پینها ۰۰۱/۰ اینچ بزرگتر از کانال پین خود بوده و بنابراین در این موارد از خاصیت الاستیک دنتین برای اتصالات محکم پین در محل خود استفاده میگردد.این پینها از میزان ریتنشن بیشتری در مقایسه با پینهای سمان شونده برخوردار بوده و در عوض تنش بالاتری را به دنتین اعمال میکنند که این امر ممکن است موجب بروز خطوط ظریف ترک خوردگی بر روی دندان گردد.
- پینهای پیچ شونده (threaded): این پینها چیزی بین ۰۰۱۵/۰ تا ۰۰۲/۰ اینچ بزرگتر از کانال پین بوده و همانند پینهای متصل شونده توسط اصطکاک از خاصیت الاستیسیته دنتین برای اتصالات خود استفاده میکنند.

بیشترین میزان ریتنشن با این پینها گزارش شده است؛ با این حال پینهای پیچ شونده اغلب تنش بسیار زیادی را به دنتین وارد میکنند و در بسیاری از مواقع موجب بروز ترک خوردگی در آن میگردند.در نقطه مقابل پینهای مستقیم، پینهای موازی یا غیرمستقیم را داریم که به عنوان جزئی مهم از ترمیمهای با استفاده از کست به حساب میآیند. این پینها به صورت موازی با یکدیگر و نیز موازی با مسیر پرکردگی با مواد ترمیمی کارگذازی میشوند.
نحوه استفاده از پین در درمانهای دندانپزشکی چگونه است؟
در دندانهایی که تحت درمان ریشه هستند و یا هنگام پرکردن کانال ریشه میتوان از انواع پین دندانپزشکی استفاده کرد. برای انتخاب نوع درمان و ترمیم باید اطلاعات دقیقی از دندان مدنظر داشته باشید، به این ترتیب گرفتن عکس از دندان میتواند اطلاعات دقیقی از شرایط آن به شما بدهد.همچنین سوابق بیمار نظیر سابقه پرکردن ریشه، طول و ابعاد کانال ریشه، شکل کانال ریشه و اینکه منحنی است یا خیر و همچنین وجود یا عدم وجود ضایعهای از اپکس در ریشه میتواند به درمان بهتر با پین دندانپزشکی کمک کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله پودر استخوان چیست را بخوانید.
در صورتی که سوابق بیمار را بررسی کردید و متوجه شدید به این درمان نیاز دارد، ابتدا درمان کانال ریشه را انجام داده و سپس پرکردن دندان مطابق با طول کانال ریشه انجام میشود. همچنین در صورتی که ضایعه ریشه اپکس وجود دارد، باید درمان شود. پس از پرشدن ریشه دندان میتوان 24 ساعت بعد پین دندان را وارد کرد.
مزایای استفاده از پین دندانپزشکی چیست؟
اگر بخواهیم مزایای استفاده از پینهای دندانپزشکی را در این حرفه برشماریم، بایستی به موارد زیر اشاره کنیم:
- پینها امکان ریتنشن بالای مواد ترمیمی را در غیاب آماده سازی وسیع ساختار دندان میسر میسازند.
- این ابزارها همچنین تا حدی موجب افزایش فرم مقاومت آماده سازی دندان میگردند.
- در مقایسه با ترمیمهای انجام گرفته با کست که نیاز به چندین جلسه درمانی دارند، هزینه و زمان کمتری برای کارگذاری پین صرف میشود.
پین دندانپزشکی چه معایبی دارد؟
علی رغم نقاط قوت متعددی که برای پینهای دندانپزشکی برشمردیم، استفاده از این ابزارها خطراتی را نیز به دنبال خواهد داشت. گاهی اوقات ممکن است عمق دریل کردن برای کارگذاری پین بسیار زیاد بوده و درنتیجه استفاده از پین موجب تحریک اعصاب دندان و ایجاد درد گردد. در مواردی حتی کار به عصب کشی نیز در خصوص این بیماران میکشد.
به علاوه، پینها به طور کلی موجب تضعیف ساختار باقی مانده دندان و درنتیجه ایجاد شکستگیهای میکروسکوپی در آن میگردند. از همین رو برخی از دندانپزشکان نسبت به استفاده از پینها در حرفه خود تردید نشان میدهند.با این حال بدون این ابزارها نیز ترمیمهای صورت گرفته برای پوسیدگیهای وسیع در برابر فشارهای معمول تاب نیاورده و به راحتی دچار شکستگی میگردند.
به طور کلی نقاط ضعف پینهای دندانپزشکی را میتوان اینگونه برشمرد:
- پینها قادر به افزایش استحکام ماده ترمیمی نیستند.
- استفاده از پین تنش وارده بر عاج را افزایش داده و ممکن است موجب بروز شکاف یا خطوط ترک خوردگی در داخل آن گردد. این خطوط به عنوان کانونی برای گسترش شکستگی، نشت میکروسکوپی مواد، آسیب پالپ دندان و دیگر آسیبها عمل میکنند.
- به کارگیری پینهای دندانپزشکی با افزایش خطر پرفوراسیون پالپ و یا سطوح خارجی دندان همراه است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با پین دندانپزشکی آشنا شدید. همچنین از تفاوت پین و پست دندان آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
سیستمهای پست پیش ساخته (prefabricated) انواع مختلفی دارند، از جمله پستهای موازی (parallel sided)، (tapered)، (threaded) و دندانهدار (serrated) که از موادی چون تیتانیوم یا فولاد ضد زنگ ساخته میشوند.
نحوه قرارگیری پین، تعداد پینها و قطر پینها از جمله مهمترین عوامل موثر در کارآیی پین دندانپزشکی هستند.