ارتودنسی دندان

ارتودنسی دندان چیست؟

یکی از شاخه های دندانپزشکی ارتودنسی می باشد که در رفع ناهنجاری ها جلو بودن فک بالا یا فک پایین، روی هم افتادگی دندان ها، کج بودن دندان کمک می کند. Orthodontics حتی فاصله بین دندان ها را از بین می برد و لبخندی زیبا را به شما هدیه می دهد. طول درمان ارتودنسی یکسان نیست چراکه ناهنجاری های دهان و سن بیماران از عوامل مهم و تاثیر گذار برروی مدت زمان درمان می باشد. تشخیص میزان ناهنجاری و نوع آن را متخصص ارتودنسی در طی معایناتی که انجام می دهد به دست می آورد. با کمک ارتودنسی می توان دندان های صاف و یک دست داشته باشیم.همچنین Orthodontics با فشار ملایمی که بر روی دندان ها وارد می کند به مرور زمان دندان ها را منظم کنار هم قرار می دهد. مرتب بودن دندان ها تاثیر زیادی برروی چهره افراد میگذارد حتی در نحوه حرف زدن افراد نیز تاثیر گذار است. اگر فکر می کنید که نیاز به ارتودنسی دارید حتما ابتدا با متخصص ارتودنسی مشورت کنید و پس از انجام معاینات لازم اقدام به انجام ارتودنسی کنید.

ارتودنسی به انگلیسی

ارتودنسی (به انگلیسی: Orthodontics) یک تخصص دندانپزشکی است که به تشخیص ، پیشگیری و اصلاح بی نظمی دندان ها، ناهنجاری فک ها و الگوهای نامناسب بایت می پردازد. همچنین ممکن است به اصلاح رشد صورت، معروف به ارتوپدی دندان و صورت، بپردازد. هم ترازی غیر طبیعی دندان ها و فک ها بسیار شایع است در Orthodontics با استفاده از بریس دندان و سایر ابزارهای ارتودنسی، با حرکت آرام دندان‌ها و فک‌ها به اطراف، ناهنجاری‌ها درمان می‌شود. Orthodontics دندان سبب بهبود لبخند و سلامت کلی ناهنجاری‌های دندانی فکی می‌شود. ترازبندی غیر عادی دندان و فک معمول است، و افراد زیادی نیازمند ارتودنسی دندان و بهره‌مند شدن از درمان‌ ارتودنسی هستند. مدت زمان درمان، ممکن است چندین ماه تا چند سال طول بکشد.

چه کسانی به ارتودنسی دندان نیاز دارند؟

 ظاهر دندان‌های شما می‌تواند مقیاسی برای تشخیص اولیه مشکلات دندانی باشد. کج بودن دندان و بهم ریختگی آن‌ها، وجود فاصله میان دندان‌ها و انواع اختلالات در بایت و فک می‌تواند نشانگر نیاز به درمان ارتودنسی باشد. اختلالات بایت که به ارتودنسی نیاز دارند شامل:

  • اوربایت (Over bite): قرارگیری دندان‌های فک بالا روی دندان فک پایین به هنگام بستن دهان.
  • آندربایت (Under bite): قرار گرفتن فک پایین روی فک بالا.
  • اپن بایت (Open bite): وجود فاصله بین دو سطح دندان، در صورتی که دندان‌ها روی هم قرار می‌گیرند.

مهم‌ترین مشکلاتی دندانی که نیاز به ارتودنسی دارند:

  • تعداد زیاد دندان و شلوغی: گاهی ممکن است دندان اضافی داشته باشید که باعث می‌شود شلوغی دندان را منجر شود.
  • کجی شدید: ممکن است تعداد زیادی از دندان‌های شما کج و به شکل نادرستی رشد کرده باشند.
  • مرتب نبودن دندان ها: گاهی هم ممکن است که دندان‌ها کج نباشند اما به صورت مرتب روی هم جفت نشوند.

انواع ارتودنسی دندان

ارتودنسی سه نوع ثابت، متحرک و لینگوال (مخفی) دارد که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. انتخاب نوع درمان به تشخیص ارتودنتیست است.

1. ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک به دندان‌ها چسبانده نمی‌شود و ملزومات آن می‌تواند از دهان خارج شود. تجویز این نوع ارتودنسی به عهده دندانپزشک متخصص ارتودنسی است. دستگاه‌های ارتودنسی متحرک معمولا به دو دسته تقسیم می‌شوند:

  • گروه اول متناسب با حرکت‌های ساده دندانی می‌باشد.
  • گروه دوم از دستگاه‌های ارتودنسی متحرک برای حرکت دادن فکین (مندیبل و ماگزیلا) یا همان فک بالا و پایین متناسب است.این دستگاه‌ها بدین منظور طراحی شده‌اند که نیروی معینی را با کمک فنرها و پیچ‌ها و دیگر اجزای مکانیکی خود، به دندان‌ها و یا فکین وارد کنند.

2. ارتودنسی ثابت

در این نوع ارتودنسی، بیمار نمی‌تواند تجهیزات ارتودنسی را از دهان خارج نماید. در ارتودنسی ثابت براکت‌ها روی دندان چسبانده و ثابت می‌شوند. این روش برخلاف ارتودنسی متحرک، مراحل درمان به همکاری بیمار وابسته نیست. طول درمان در ارتودنسی ثابت بسته با ناهنجاری‌های دندانی، به صورت متوسط 2 سال طول می‌کشد.

جهت انجام ارتودنسی ثابت، در ابتدا جلسه‌ایی جهت مشاوره با ارتودنتیست خواهید داشت. طی این جلسه بیمار مشکلات و خواسته‌های خود را بیان می‌کند و در مورد مزایا و معایب روش انتخابی با ارتودنسی بحث و گفتگو می‌کند. متخصص ارتودنسی پس از معاینه، به بررسی ناهنجاری موجود در ترتیب دندان‌ها و ناهنجاری‌های احتمالی فک و صورت می‌پردازد. معاینه، شامل عکس‌برداری از دندان‌ها و ارائه یک طرح درمانی دقیق برای بیمار می‌باشد.

برای اینکه متخصص ارتودنسی بتواند طی مراحل ارتودنسی به صورت دقیق در مورد نحوه درمان تصمیم بگیرد، ابتدا باید با استفاده از عکس‌های OPG، قرارگیری ریشه‌های دندان و موقعیت آن‌ها را بسنجد. هنگامی که یک برنامه درمانی دقیق ارائه شود، هزینه ارتودنسی ثابت نیز مشخص خواهد شد. متخصص ارتودنسی پس از معاینات دقیق دندان بیمار، قالب‌گیری دندان را انجام می‌دهد، تا وضعیت دندان‌ها را در ابتدای مراحل ارتودنسی ثبت نماید.

3. ارتودنسی لینگوال (نامرئی یا پشت دندانی)

در این نوع از ارتودنسی، بریس‌های استفاده شده و لوازم ارتودنسی در لایه‌ی داخلی دندان به سمت زبان نصب می‌شود. هزینه انجام ارتودنسی لینگوال که یکی از بهترین انواع ارتودنسی است، بیشتر از ثابت و متحرک است. ارتودنسی لینگوال، که با نام‌های ارتودنسی نامرئی، پشت دندانی و زبانی نیز شهرت دارد، مانند ارتودنسی ثابت وظیفه صاف و ردیف کردن دندان‌ها و رفع انواع مال اکلوژن‌ها و اشکالات دندانی مانند فاصله زیاد بین دندان‌ها و یا تراکم زیاد آن‌ها را به عهده دارد.

به دلیل طولانی بودن دوره ارتودنسی (اغلب یک سال و نیم تا سه سال)، مخفی بودن براکت‌ها و بریس‌های ارتودنسی، یک ایده فوق العاده می‌باشد. شما می‌توانید خدمات ارتودنسی لینگوال را با هزینه‌ای بیشتر از ارتودنسی ثابت انجام دهید.

4. ارتودنسی دیمون

یکی از روش‌های محبوب و جدید در ارتودنسی دندان، ارتودنسی دیمون با قابلیت‌ها و مزیت‌های بی‌نظیر می‌باشد. این نوع از ارتودنسی، با براکت‌های روشن و بهداشت بالا و همچنین قابلیت تحرک سیم در بین دندان‌ها، فشار را بر روی دندان‌ها به صورت خودکار و دقیق تنظیم کرده و نتیجه بهتری را در مدت زمان کمتری، به همراه خواهد داشت.

ارتودنسی دیمون را برای تمام بیماران نمی‌توان اجرا کرد! در نتیجه برای انجام آن، نیاز به مشاوره و تشخیص دندانپزشک می‌باشد. افرادی که می‌خواهند ظاهر دندان‌های آن‌ها در طول درمان ارتودنسی بهتر باشد و براکت‌های ارتودنسی کمتر دیده شوند، بهترین گزینه استفاده از ارتودنسی دیمون می‌باشد.

5. ارتودنسی سرامیکی

در میان انواع ارتودنسی دندان، نوعی ارتودنسی وجود دارد که در آن از براکت‌هایی شفاف یا هم رنگ دندان استفاده می‌کنند که به لحاظ نحوه عملکرد همچون براکت‌های فلزی ( ارتودنسی ثابت) عمل می‌کند اما در ظاهر متفاوت است و مناسب برای افرادی است که تمایل ندارند بریس ارتودنسی از دید دیگران پنهان باشد. البته ارتودنسی سرامیکی مناسب برای همه سنین نیست چون مراقبت‌های خاص خود را می‌طلبد که ممکن است کودکان در این زمینه کمی ضعیف عمل کنند و به مرور زمان براکت‌ها تغییر رنگ دهند. طول درمان ارتودنسی سرامیکی یک سال و نیم تا دو سال و نیم است.

6. ارتودنسی کوتاه مدت

ارتودنسی کوتاه مدت یک روش ایده‌آل برای آن دسته از افرادی است که می‌خواهند طول درمان ارتودنسی کوتاهی داشته باشند اما در عین حال، سرعت حرکت دندان‌ها یا میزان درد بیشتری را متحمل نشوند.

این روش برای همه افراد با شرایط مختلف نمی‌تواند کاربردی باشد و لازم است که شرایط بیمار توسط متخصص بررسی شود. در واقع این روش درمواردی که مشکلات دندانی خیل حاد نباشد، می‌تواند نتیجه مطلوبی داشته باشد. ارتودنسی کوتاه مدت در دو نوع نامرئی و سریع انجام می‌شوند. در این نوع از ارتودنسی، جنس راکت‌ها و سیم اتصال، از سایر انواع ارتودنسی متفاوت نیست.

ابزارها و وسایل درمان ارتودنسی چیست؟

علاوه بر دستگاه‌هایی که تا اینجا معرفی کردیم (شامل بریس‌های ثابت و متحرک و اجزای آنها)، ارتودنتیست‌ها از لوازم و دستگاه‌های دیگری هم برای مرتب کردن دندان‌ها استفاده کنند، از جمله:

وسیع‌کننده کام

وسیع‌کننده کام یا پالاتال اکسپندر (Palatal Expander)، هربار که تنظیم می‌شود، فک بالایی را با فشار ملایم روی دندان‌های آسیاب بالایی گسترش می‌دهد.وقتی فک به اندازه کافی گسترش پیدا کند، دستگاه برای چندماه دیگر بدون تنظیم مجدد استفاده می‌شود تا وضعیت فک تثبیت شود و به حالت قبل برنگردد.

پوزیشنر

پوزیشنرها (Positioners) به حرکات نهایی دندان در این پروسه درمانی کمک می‌کنند. با همکاری بیمار، تنها باید ۴ تا ۸ هفته از این دستگاه استفاده کرد.

نگهدارنده

نگهدارنده‌های ریتینر ارتودنسی (Retainers) می‌توانند ثابت یا متحرک باشند. آنها پس از ارتودنسی دندان‌ها آنها را در موقعیت جدید و صحیح‌شان نگه می‌دارند. استفاده از ریتینرها طبق دستورالعمل متخصص برای جلوگیری از پسرفت درمان بسیار مهم است.

دستگاه هربست

هربست (Herbst) با هدایت فک پایین به جلو و دندان‌های آسیاب بالایی به عقب اوربایت را کاهش می‌دهد. این دستگاه ثابت بیشتر برای ارتودنسی دندان کودکان کاربرد دارد و برای ۱۲ تا ۱۵ ماه استفاده می‌شود.

بندها

بندها (Bands) حلقه‌هایی فلزی هستند که اطراف دندان‌های آسیاب و گاهی دندان‌های پرمولر قرار می‌گیرند. این قطعات با سیمان دندان حاوی فلوراید در جای خود محکم می‌شوند تا از هرگونه کلسیفیکاسیون در طول درمان جلوگیری کنند.

جداکننده‌ها

جداکننده‌ها (Separators) یا اسپیسرها (Spacers) کش‌های لاستیکیِ مدور و کوچکی هستند که بین دندان‌ها قرار داده می‌شوند تا آنها را از هم جدا کنند تا در بعدا بندهای ارتودنسی آنجا قرار بگیرند. در طی این مدت بیمار باید مراقب غذاهای چسبناک، خلال دندان و نخ دندان باشد.

الاستیک یا کش ارتودنسی

این کش‌های لاستیکی روی براکت‌های قرار می‌گیرند و تناسب دندان‌های بالا و پایین را بهبود می‌دهند. در صورت توجه به دستورالعمل، الاستیک‌ها بسیار کارآمد عمل می‌کنند.

هدگیر

این وسیله برای درمان بیمارانی استفاده می‌شود که اوربایت یا آندربایت دارند. هدگیر (Headgear) به آرامی دندان‌ها را می‌کشد تا رشد بیشتر دندان‌های بالایی و فک به جلو را محدود کند.

تویین بلاک

بین ابزارهای گوناگون برای ارتودنسی دندان، تویین بلوک (Twin Block) دستگاهی منحصر به فرد محسوب می‌شود، چون دو بخش مجزا (برای قوس بالا و پایین) دارد که با هم موقعیت فک پایین را اصلاح می‌کنند. این دستگاه به طور تمام‌وقت در دهان قرار می‌گیرد؛ هرچند برای بهداشت ساده‌تر می‌توان آن را از دهان خارج کرد.

استفاده از تویین بلاک نسبت به سایر دستگاه‌های اصلاح‌کننده فک راحت‌تر است، چون از اکریلیک صاف ساخته شده و سیم‌های کمتری دارد. نتیجه استفاده از این دستگاه لبخندی زیبا، عملکرد مناسب فک، پروفایل بهبود یافته و مفصل گیجگاهی فکی پایدار و سالم است.

بایت اسپلینت

بایت اسپلینت (Bitesplint) یک محافظ دندان است که روی دندان‌های پایینی قرار می‌گیرد. این محافظ در درجه اول برای کمک به اصلاح کراس‌بایت در کنار بریس ارتودنسی برای دندان‌های بالایی استفاده می‌شود. این دستگاه از بایت (گاز) کامل جلوگیری می‌کند و به دندان(های) کراس‌بایت اجازه می‌دهد تا در موقعیت صحیح قرار بگیرند.

براکت توربو

براکت‌های توربو (Turbo Brackets) براکت‌های فلزیِ کوچکی هستند که پشت دو دندان جلوی بالایی می‌چسبند. این براکت‌ها برای کاهش اوربایت عمیق استفاده می‌شوند، که نمی‌گذارند دندان‌ها هنگام بایت خیلی پایین بیایند. این به دندان‌های عقب اجازه می‌دهد تا به طور طبیعی دیده شوند، و همپوشانی دندان‌های جلو را کاهش می‌دهد.

فنر فورسز

دستگاه فورسز (Forsus) این دستگاه جایگزینی برای هدگیر است که باعث رشد در نوجوانان می‌شود، اوربایت شدید را اصلاح می‌کند، تناسب دندان‌ها را بهبود می‌دهد و نیاز به جراحی فک را کمتر می‌کند.

پریودنتیست یا متخصص جراحی لثه
ارتودنسی دندانتجهیزات دندانپزشکی

پریودنتیست یا متخصص جراحی لثه و ایمپلنت کیست؟ + همه چیز در مورد جراحی درمان لثه

جراحی لثه یکی از روشهای درمانی در علم دندانپزشکی است و زمانی از آن استفاده می‌‌شود که افراد به دلیل بیماری لثه دچار مشکلات زیادی شده اند، اگر این بیماریها، با کارهایی مثل کورتاژ لثه و یا جرمگیری درمان نشود،...