باید بدانید که دو بار چکاپ دندان در سال بسیار مهم است و از بسیاری از مشکلات دهان و دندان جلوگیری میکند. معاینه دهان و تشخیص بیماری در مراحل اولیه، میتواند در درمان آن تاثیر مثبتی داشته باشد. در این مقاله به علائم مهم برای مراجعه به دندانپزشک و چکاب دوره‌ای دندان‌ها می پردازیم. با ما همراه شوید.
فهرست مطالب
- چند وقت یکبار باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟
- معاینه ی جامع دندانپزشکی چیست؟
- معرفی نشانه ها وعلائمی که نیازمند مراجعه به دندانپزشک
- چه زمانی باید اقدام به چکاپ دندان‌های خود کنیم؟
- چه زمانی باید برای کودک اولین معاینه را انجام داد؟ (زمان مراجعه کودکان به دندانپزشک)
- اهمیت چک‌آپ‌های منظم توسط دندانپزشک چیست؟
- بررسی علائم نشانگر نیاز مراجعه به دندانپزشک
- بررسی انواع ضایعات دهانی در دندانپزشکی
- سخن پایانی و سوالات متداول
چند وقت یکبار باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟
برای بیشترین بیماران، دو بار چکاپ در سال مناسب است. در یک جلسه ی چکاپ عادی، یک متخصص بهداشت و یک دندانپزشک، بیمار را ویزیت میکنند. متخصص بهداشت دندان ها را تمیز کرده و در مورد روش های مراقبت از دندان ها با بیمار صحبت میکند و به سوالاتش پاسخ میدهد. دندانپزشک دوباره دهان را معاینه میکند، سلامتی لثه ها و دندان ها را چک میکند، بیماری های احتمالی را تشخیص میدهد، اگر نیاز بود بیمار را برای عکسبرداری میفرستد و توصیه های لازم را میکند. چکاپ دندان نه تنها برای تمیز شدن فضای دهان بلکه برای شناسایی بیماری ها در مراحل اولیه، مهم هستند.
معاینه ی جامع دندانپزشکی چیست؟
معاینه ی جامع دندانپزشکی فقط بررسی پوسیدگی دندان و سلامت لثه نیست، بلکه فضای داخل دهان شما، سر و گردن را نیز شامل میشود. این نوع معاینه معمولا در جلسه ی اول مراجعه انجام میشود، اما ممکن است در طی سال ها و هر چند جلسه یکبار هم انجام شود. معاینه ی جامع دندانپزشکی شامل موارد زیر است:
- سر و گردن: دندانپزشک سر و گردن شما را بررسی میکند و به دنبال هرگونه تورم و یا حساسیت در غدد لنفاوی و غدد بزاقی در ناحیه گردن میگردد (که نشانه ای برای عفونت یا بیماری هستند). دندانپزشک شما همچنین مفصل گیجگاهی-فکی شما را (که استخوان فک را به جمجمه متصل میکند) معاینه میکند تا مطمئن شود که مشکلی وجود ندارد.
- بافت نرم: بافت نرم دهان شما شامل زبان، بخش داخلی لب ها و گونه ها و سقف و کف زبان است. این نواحی برای وجود هرگونه لکه، ضایعه، بریدگی، تورم یا رشد مورد بررسی قرار میگیرد. این موارد میتوانند نشان دهنده ی مشکلی در بهداشت دهان و دندان باشد. پشت گلو و ناحیه لوزه شما نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- بافت لثه: لثه و ساختار اطراف دندان بررسی میشوند تا هرگونه بیماری لثه شناسایی شود؛ ممکن است لثه قرمز یا متورم باشد و یا در صورت تماس دست دچار خونریزی لثه شود. اگر به بیماری لثه مبتلا باشید، پزشک شما را به یک متخصص بیماری های لثه ارجاع میدهد.
- انسداد: نزدیکی دندان های فک بالا و فک پایین به هم بررسی میشود. دندانپزشک به فاصله ی میان دندان ها توجه میکند و اگر نیاز باشد، از شما میخواهد یا جسم مومی را گاز بگیرد.
- معاینه ی بالینی دندان: سطح دندان بررسی میشود تا علائم پوسیدگی دندان پیدا شود. به همچنین، پزشک با ابزار خاصی حفره های دندانی را چک میکند. (مینای پوسیده در مقایسه با مینای سالم نرم تر به نظر میرسد.) پزشک مشکلات مرتبط با دندان های پر شده، براکت ها، بریج ها، پروتزها، روکش ها و دیگر موارد را بررسی میکند.
- تصاویر x-ray: پزشک شما را برای عکسبرداری میفرستد تا نشانه های پوسیدگی دندان، بیماری های لثه و دیگر بیماری های دهان و دندان را بیابد.
معرفی نشانه ها وعلائمی که نیازمند مراجعه به دندانپزشک
اگر موقتا با درد دندان روبرو هستید لزومی به مراجعه ندارید. اما اگر برای بیش از یک روز و به صورت مزمن درد دندان دارید بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. معمولا زمانی که دندان ها حساس میشوند شاهد تجربه درد خواهیم بود. این وضعیت زمانی تجربه میشود که مینای دندان دچار فرسایش (که به آن فرسایش مینای دندان میگویند) شده باشد و لایه زیرین آن یعنی دنتین در معرض هوا قرار بگیرد. زمانی که دندان حساسی دارید با خورن چیزهای سرد و گرم ممکن است درد تجربه کنید. زمانی که این وضعیت بیش از چند روز شما را آزار میدهد، حتما باید آماده مراجعه به دندانپزشک شوید زیرا حساسیب دندان یک علامت هشدار دهنده است.
یکی دیگر از علائم رایجی که نیازمند توجه ویژه است حساسیت لثه ها است. برخی اوقات ممکن است به دلیل عواملی لثه ها متورم شده و نسبت به لمس حساس شوند. اگر در کنار این دو علامت، لثه مستعد خونریزی باشد یا خونریزی کند حتما باید به یک دندانپزشک مراجعه کنید. تا علت هرچه زودتر تشخیص داده شده و درمان شود. در برخی مواقع ممکن است به علت اشتباه در مسواک زدن و وارد شدن فشار به لثه باعث خونریزی شود اگر علت حساسیت لثه شما مسواکتان است میتوانید آن را عوض کنید اما اگر نمیدانید علت چیست حتما باید به فکر مراجعه به دندانپزشک باشید.
1- بوی بد دهان
بوی بد دهان مشکلی است که گریبان افراد زیادی از جامعه را میگیرد. برخی اوقات ممکن است به صورت موقت و به دنبال مصرف برخی مواد غذایی یا کم آبی بدن دچار بوی بد دهان شویم، اما اگر برای یک مدت طولانی دهانتان بوی بدی میدهد و نمیدانید دلیلش چیست حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید. بوی بدن دهان زمانی که خیلی طول بکشد ممکن است نشان دهنده یک مشکل جدی باشد که نیازمند مراجعه به مطب دندانپزشکی است.
هرگونه ترک در سطح دندان و یا لب پر شدن آن باید جدی گرفته شود. زیرا این مشکلات میتوانند به مینای دندان شما آسیب وارد کرده و حتی در صورت جدی گرفته نشدن میتواند باعث عفونت پالپ دندان و در نهایت از دست رفتن دندان شود. اگر فکر میکنید دندان شما آسیب دیده است قبل از وارد شدن آسیب بیشتر به آن مراجعه به دندانپزشک را در اولویت خودتان قرار دهید.
به طور کلی تغییر رنگ ها نشانه ای از بهداشت ضعیف دهان و دندان است. اگرچه شرایط دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث تغییر رنگ آن ها شود. شاید بتوان با روش های خانگی اقدام به سفید کردن دندان ها کرد، اما ایمنترین و بهترین کار این است که قبل از هر چیزی به یک دندانپزشک مراجعه کنید. هر چه زودتر این ویزیت را ترتیب دهید بهتر میتوانید از تغییر رنگ (مثلا زرد شدن دندان ها) پیشگیری کنید.
2- تغییر رنگ دندان
با گذشت زمان دندان هایتان می توانند تغییر رنگ دهند. این اغلب نتیجه خوردن غذاهای خاصی مانند قهوه یاچای، سیگار کشیدن، پیری، ژنتیک، آسیب یا داروهای خاص است.
3- دندان های شکسته
یک دندان شکسته می تواند به دلایل مختلف دندان های شکننده، آسیب دیده باشد.این شکستگی ممکن است به چشم نخورد و حتی در نمایش عکس دندانی هم نامرئی باشد،اما اگر بدون درمان باقی بماند،می تواند به شدت دردناک باشد و مشکلات بزرگتری ایجاد کند.اگر دچار درد شدید در هنگام جویدن شدید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. آنها می توانند علت را تشخیص دهند و برنامه ای برای درمان برنامه ریزی کند.
4- عفونت دهان و دندان
سوراخ کردن دهان و دندان می تواند طیف وسیعی از مشکلات بهداشتی، دهانی و غیره ایجاد کند.دهان شما به مقادیر زیادی از باکتری ها ورود پیدا می کند، یک مکان ایده آل برای عفونت برای شروع می شود. اگر دچار عفونت تورم، درد، تب، لرز، تکان دادن یا ظاهر قرمز در اطراف محل پر سر و صدا باشد، بلافاصله با دندانپزشک یا پزشک خود تماس بگیرید.
5- درد فک
بسیاری از چیزها می توانند این علائم را ایجاد کنند، که می تواند دشوار تشخیص دهد.علل احتمالی عبارتند از مشکلات سینوسی، درد دندان، آرتریت، آسیب، آسیب دندان، گینوییت یا مشکلات فک (مانند TMJ). دندانپزشک شما یک تست کامل را، که ممکن است شامل اشعه ایکس، برای تعیین منبع درد، انجام دهد.
6- زخم دهان
انواع زخم های دهانی شامل زخم، زخم های سرد، لکوپلاکی و کاندیدیازیس است. آنها دارای شدت و علل خود متفاوت هستند. زخم های دهان می توانند نشانه بیماری یا اختلال باشند عفونت از باکتری ها، ویروس ها یا قارچ ها یا ناشی از تحریک ناشی از پروتز های دندانی یا لبه تیز دندان شکسته یا پر شدن است. دندانپزشک شما باید هر زخم دهان را که مدت یک هفته یا بیشتر طول می کشد، بررسی کند.
7- دندان درد
اگر دهان یا فک شما صدمه دیده باشد، می تواند از درد دندان باشد. دندان ها معمولا حفره را نشان می دهند اما همچنین می توانند بیماری لثه را نشان دهند. در بعضی موارد دندان درد نشانه ای از آبسه یا دندان آسیب دیده است. یک دندان درد باید توسط دندانپزشک به درستی بررسی شود تا علت مشکل را تعیین کند و دندان را از بین ببرد.
چه زمانی باید اقدام به چکاپ دندان‌های خود کنیم؟
اغلب توصیه می شود که همه افراد باید سالی دو بار برای معاینه دندان هایشان به دندانپزشک مراجعه کنند. اما این سوال ممکن است وجود داشته باشد که آیا همه باید همین تناوب را برای مراجعه به دندانپزشک رعایت کنند یا اینکه ممکن است عده ای نیاز کمتر یا بیشتری جهت مراجعه به دندانپزشک داشته باشند. در این مطلب به مرور مواردی میپردازیم که ممکن است نیاز شما را برای مراجعه به دندانپزشک به بیش از دوبار و حتی تا چهار بار در سال برای معاینه و چکاپ افزایش دهند.
عدم رعایت کافی بهداشت دهان و دندان:
اگر نگهداری شما از دندان هایتان ضعیف است، اگر با مسواک، نخ دندان و دهانشویه میانه خوبی ندارید یا جز افرادی هستید که مسواک زدن را به بهانه های مختلف میپیچانید و شب ها تنبلی میکنید، بهتر است بیشتر به دندانپزشکتان سر بزنید و از وضع دندان هایتان بیشتر خبر بگیرید!
رژیم غذایی:
بیشترین مصرف روزانه مواد غذایی شما را قند ها تشکیل می دهند؟ در طول روز با دهانتان مدام در حال خوردن، مکیدن، سک زدن ، جویدن و نوشیدن هستید؟ مواد غذایی شیرین چسبناک و نوشیدنی های حاوی قند استفاده میکنید؟ شما جز کسانی هستید که حتی ممکن است تا چهار نوبت در سال نیاز به مراجعه به دندانپزشک جهت معاینه داشته باشید.
سن بالا یا مصرف داروهای کاهش دهنده جریان و میزان بزاق:
افراد مسن بزاق دهانشان کاهش میابد و کیفیت بزاق هم ممکن است دچار نغییراتی شود. . جریان بزاق با مکانیسم های مختلف می تواند از پوسیدگی دندان ها جلوگیری کند. در مصرف داروهای مختلفی هم بزاق کاهش پیدا می کند.داروهای ضد فشار خون و برخی داروهای ضد افسردگی از جمله داروهای کاهش دهنده بزاق هستند.
داروهای درمان سرطان و رادیوتراپی هم می تواند بزاق را کاهش داده و شیوع پوسیدگی را بیشتر کند. اگر جز این دسته هستید، باید دفعات مراجعه خود به دندانپزشک را افزایش دهید.
انجام درمان ارتودنسی یا شلوغی و روی هم بودن دندان ها در فک به طور طبیعی :
وقتی درمان ارتودنسی را شروع می کنید، با توجه به حضور وسایل ارتودنسی در دهانتان ، نیاز به معاینه و معالجه بیشتری نسبت به سایر افراد ممکن است برایتان وجود داشته باشد.شلوغی طبیعی دندان ها هم ممکن است استعداد دندان هایتان را برای پوسیدگی بیشتر کند.
انجام درمان های پیچیده دندانپزشکی در گذشته:
دندان هایی از شما که تحت درمان های دندانپزشکی قرار گرفته است، ممکن است نیاز به چکاپ های دوره ای داشته باشد.یکبار مراجعه به دندانپزشک برای درست کردن دندان ها ، برای افرادی که درمان های دندانپزشکی پیچیده برایشان انجام شده است، ممکن است کافی نباشد!
ابتلا به بیماری خاص یا وجود جرم دندانی و علایم خونریزی از لثه ها:
برخی بیماری های عمومی بدن ممکن است بر سلامت دهان و دندان شما تاثیر بگذارند.( برعکس این قضیه هم درست است ومشکلات دهان و لثه می تواند بر روی برخی بیماری های عمومی بدن شما تاثیر منفی داشته باشد). بیماری هایی که دستگاه ایمنی شما را تضعیف کنند یا بیماری های خونی از این دسته از بیماری ها هستند. در صورتی که کاندیدای پیوند عضو یا جراحی قلب باشید هم باشید هم باید دوره های معاینه دندانپزشکی خود را افزایش دهید. جرم دندانی و مشکلات لثه ای هم نیازهای شما را برای معاینات دوره ای افزایش میدهد.
دندان های ضربه دیده و دندان هایی که دندانپزشکتان برای آن ها معاینات دوره ای زمانبندی شده معین کرده اند:
در تروماهای دندانی(ضربه وارد شده به دندان ها) و برخی درمان های پیچیده ممکن است که دندانپزشکتان برایتان معاینات زمانبندی شده تعیین کرده باشد. حتمن در این تاریخ ها مراجعه کنید . سهل انگاری در این موارد ممکن است به بهای از دست رفتن دندان هایتان تمام شود.
چه زمانی باید برای کودک اولین معاینه را انجام داد؟ (زمان مراجعه کودکان به دندانپزشک)
برای کودکان توصیه میشود که به محض رشد اولین دندان یا پس از تولد یک‌سالگی (هرکدام که زودتر اتفاق افتاد) مراجعات به دندانپزشک را آغاز کنید. در اولین معاینه، متخصص دندانپزشکی ساختار دهان و دندان او را بررسی میکند. به‌زودی، در مورد رژیم و عادات غذایی مورد نیاز برای حفظ بهداشت دهان، صحبت میکند.
در پایان کودک شما را هنگام رشد راهنمایی میکند. معاینه اولیه خوب و زودهنگام باعث میشود کودک شما برای معاینات بعدی در آینده احساس امنیت و راحتی داشته باشد. در مورد این کار به‌عنوان یک زمینه‌سازی و رها شدن از هر ترس بالقوه‌ای که در حال جوانه زدن است، فکر کنید.
اهمیت چک‌آپ‌های منظم توسط دندانپزشک چیست؟
پیشنهاد می‌کنیم حداقل ۲ مرتبه در سال (یعنی هر ۶ ماه) به دلایل زیر، به یک متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید:
- تشخیص سرطان – وقتی دندانپزشکان دهان شما را معاینه میکنند، در کنار بررسی پوسیدگی و یافتن راه برای برطرف کردن آن، به‌درستی و کامل وضعیت دهانتان را بررسی میکنند. در خدمات دندانپزشکی آنها، آزمایشات غربالگری سرطان دهان وجود دارد. این آزمایشات توانایی تشخیص هر گونه علامت پیشرفت سرطان در دهان را دارند. “افرادی که سابقه خانوادگی سرطان دهان دارند، باید در اولویت قرار گیرند”.
- بهداشت مناسب دهان – برخی اوقات رسوبات و پلاک، بدون اینکه فرد آنها را ببیند، تجمع میکنند. معاینات گاه و بی‌گاه توسط متخصص، نه‌تنها یک لبخند زیبا به شما هدیه میدهد، بلکه به هنگام ایجاد حفره یا پوسیدگی در دندان، به شما کمک میکند.
- اصلاح فک/ دندان – اشعه ایکس فک و دندان که در دندانپزشکی انجام میشود، برای تشخیص هرگونه ناهنجاری که نیاز به درمان دارد، استفاده میشود. بر اساس تجربیات ما، در مورد مشکلاتی مانند ازدیاد دندان در یک ناحیه، با استفاده از عکس به‌عنوان نقطه مرجع، اکثر اوقات احتمالاً جراحی یا یک روش درمانی توصیه میشود که در مدت طولانی دندان‌ها را مرتب میکند. “در موارد دیگر، وقتی کیست یا تومور یافت میشود، وی بیمار را مطلع میکند و در سریع‌ترین زمان به پزشک معرفی میکند”.
بررسی علائم نشانگر نیاز مراجعه به دندانپزشک
- درد یا تورم در دهان، صورت یا گردن
- احساس درد در لثه ها: اگر متوجه شدید که تورم لثه دارید و یا لثه هایتان پف کرده اند. و یا اگر حین مسواک زدن به روش صحیح و کشیدن نخ دندان دچار خونریزی لثه میشوید. و یا اگر در اقوام و بستگان خود سابقه بیماری لثه وجود دارد.
- پنهان کردن لبخند خود: میتواند به دلیل از دست دادن دندانی باشد که شما را از داشتن لبخندی زیبا و اصلاح طرح لبخند محروم میکند.
- در صورت داشتن درمان دندانپزشکی در دهان: در صورتی که دندان پر شده دارید، روکش دندان دارید، ایمپلنت‌های دندان و یا دست دندان (اوردنچر) در دهان شما باشد، حتما ضروری است به‌طور منظم تحت چکاپ دندانپزشک باشید.
- اگر از لحاظ پزشکی شرایط ویژه ای دارید: اگر دچار بیماری‌هایی از قبیل دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی، ناهنجاری عادات غذاخوردن و HIV هستید و یا تصمیم دارید تحت درمان‌های پزشکی خاصی مانند پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا درمان جایگزینی هورمونی قرار گیرید، حتماً دندانپزشک خود را در جریان قرار دهید.
- اگر باردار هستید: مطمئن باشید حضور در دندانپزشکی در طول دوران بارداری، بی خطر است. طبیعی است که بارداری، سبب عود کردن برخی مشکلات دندانی شود، بنابراین مراجعه به دندانپزشک را در دوران بارداری خود حتما در برنامه هایتان قرار دهید.
- اگر در حین غذا خوردن دچار مشکل میشوید: جویدن و بلعیدن غذا باید کاملا طبیعی و به راحتی انجام شود. و اگر خارج از این حالت باشد و با ناراحتی دهان و دندان همراه شود طبیعی نخواهد بود. و حتما فورا باید به دندانپزشک مراجعه شود. و تا قبل از آن از غذاهای نرم و میکس شده استفاده شود.
- اگر دچار خشکی دهان هستید: اگر احساس خشکی دهان و زبان و همچنین تشنگی را همواره دارید، ممکن است از نشانه های مشکلات پزشکی و یا اثرات مصرف دارویی خاص باشد.
- اگر مصرف دخانیات و تنباکو دارید: لازم است بدانید کشیدن سیگار و جویدن تنباکو به طور کلی برای سلامت دهان و دندان بسیار مضر است. که نهایتا میتواند منجر به بوی بد دهان و حتی سرطان دهان شود.
- اگر در فک های خود احساس درد دارید: ممکن است هنگام جویدن غذا و یا باز و بسته کردن دهان ، ناراحتی و درد داشته باشید و همچنین زمان بیدار شدن از خواب فک های شما صدا دهند، در این هنگام لازم است هرچه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید.
- اگر در دهان خود ضایعه و یا لکه های خاصی دارید: اگر در دهان خود لکه های غیرطبیعی و همچنین ضایعه های خاصی مشاهده کردید. در صورتی که بیش از یک هفته از ماندگاری آنها گذشت. حتما باید به دندانپزشک مراجعه نمائید.
بررسی انواع ضایعات دهانی در دندانپزشکی
لازم است بدانید. که شدت و علت بروز این نوع ضایعه ها کاملا متفاوت خواهد بود. که انواع این ضایعات دهانی شامل ضایعات Canker، ضایعات Cold، لوکوپلاکیا و کاندیدیازیس میباشد. البته لازم به ذکر است که ضایعات دهانی ممکن است. نشانه یک بیماری یا اختلال خاص، انواع عفونت میکروبی، ویروسی یا قارچی و یا حتی نتیجه تحریک بافت به علت وجود پلاک‌های ارتودنسی، دست دندان‌ها (دنچرها) و لبه تیز دندان یا پرکردگی شکسته باشد.
اگر زمان چکاپ دندانپزشکی شما فرا رسید. و مراجعه نکردید؛ توجه داشته باشید که مراجعه به دندانپزشک هر6ماه یکبار ضروری است. حتی در صورتی که دچار مشکل دهان و دندان نباشید. در این فرایند دندانپزشک پس از معاینه از اختلالات احتمالی پیشگیری کرده و همچنین در صورت مشاهده کوچکترین عارضه ای از پیشروی آن جلوگیری خواهد کرد.
روش های خانگی درمان ورم دندان :
- غر غره کردن محلول اب نمک
- غر غره کردن انواع روغن نظیر روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن نارگیل خام
- استفاده از اسانس و یا گیاه میخک
- قرار دادن سیر خام روی ناحیه ورم استفاده از اسانس اویشن
- اسانس اورگانو بسیار مفید
- بهره گیری از کمپرس سرد
- استفاده از پودر جوش شیرین
سخن پایانی
شما در این مقاله با نشانه ها و علائم نیاز به دندانپزشکی آشنا شدید.همچنین از انواع روش های معاینه دندانپزشکی آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
از هیچ‌کس انتظار نمی‌رود که بلافاصله پس از خوردن غذاهایی خاص (خصوصاً مواد غذایی مانند سیر و پیاز) تنفس خوشبویی داشته باشد، اما دهان شما نباید بی‌دلیل بوی بد بدهد. بوی بد دهان، که از طرفی به‌عنوان “هالیتوز” هم شناخته میشود، میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، بعضی از آنها بدتر از بقیه هستند. تنفس بد بو به‌طور مداوم میتواند نشانه‌ی موارد زیر باشد:
قطعا که به خودی خود رفع نخواهد شد.در ابتدا باید به متخصص مراجعه فرمایید تا با معاینه دقیق متوجه علت ایجاد گوشت اضافه شوید و سپس برای درمان اقدام کنید.
