کامپوزیت‌دندان، یکی از متداول‌ترین روش‌های ترمیمی و زیبایی در دندانپزشکی است و طرفداران زیادی هم دارد. برخلاف پرکننده‌های فلزی، کامپوزیت از مزایای زیبایی شناختی زیادی برخوردار است.کامپوزیت ماده ای است که برای پر کردن و بازسازی دندان استفاده می شود و به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد. کسانی که می‌خواهند برای رفع نواقص دندانی خود از کامپوزیت کمک بگیرند، باید اطلاعات مفیدی راجع‌به آن کسب کنند. هدف از این مقاله، افزایش آگاهی شما عزیزان راجع‌به کامپوزیت‌دندان، مزایا و معایب آن است.
فهرست مطالب
- کامپوزیت‌دندان چیست؟
- کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟
- انواع کامپوزیت‌دندان کدام است؟
- مراحل کامپوزیت دندان چگونه است؟
- مزایای کامپوزیت‌دندان چیست؟
- معایب و عوارض کامپوزیت‌دندان چیست؟
- تأثیر کامپوزیت بر سلامت و زیبایی دندان چیست؟
- آشنایی با مراقبت های لازم بعد انجام از کامپوزیت دندان
- طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
- قیمت کامپوزیت دندان چقدر است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
کامپوزیت‌دندان چیست؟
کامپوزیت دندان یا (composite veneer) نوعی ماده پرکاربرد در دندانپزشکی است که به صورت تک تک روی دندانها قرار میگیرد و متخصص زیبایی با مهارت خود، سعی می‌کند مشکلاتی که هر دندان دارد، مثل پر کردن دندان پوسیده، رفع فاصله بین دندانها، یکدست کردن اندازه دندانها و… را با کامپوزیت برطرف کند.
این ماده در واقع مخلوطی از ذرات مختلف از جمله گلاس، کوارتز و رزین آکریلیک است. ماده کامپوزیت در حالت معمولی، به شکل و قوام خمیر است و در بسته بندی های سرنگ مانندی که رنگ تیره دارند در دسترس است. این مواد در پروسه درمان، زیر نور قرار می‌گیرند، و برخورد نور با این مواد باعث می‌شود که خمیر کامپوزیت سفت و سخت شود.
کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت دندان کاربردهای زیادی دارد. این ماده به قدری مفید و کاربردی است که حتی از آن برای اتصال براکت به دندانها در ارتودنسی استفاده می شود. از دیگر کاربردهای آن:
- بیشترین و قابل توجه ترین کاربرد آن پر کردن دندان بعد از عصب کشی، ترمیم دندان های آسیب دیده و رفع عیوب ظاهری دندانی است.
- برای رفع فاصله بین دندانها، یا ترمیم دندانهای شکسته و رفع مشکل یکدست نبودن بلندی دندانها نیز از کامپوزیت استفاده می‌شود.
- چون کامپوزیت همرنگ دندان است و از نظر زیبایی بسیار مشابه دندان های خودمان است، اگر دندان های که در طرح لبخند قرار دارند دچار پوسیدگی و آسیب شده باشند، آن ها را با ماده کامپوزیت دندان ترمیم و پر می کنیم.
- برای روشن کردن دندانهای زرد و زیبایی طرح لبخند هم از کامپوزیت استفاده می‌شود که در این حالت به آن کامپوزیت ونیر می‌گویند.
البته برای پر کردن دندان ها مواد زیادی مانند آمالگام، طلا و … وجود دارد. اما اگر دندان ها در قدام (جلوی دهان) دچار آسیب شده باشند بهتر است که به جهت زیبایی تنها از کامپوزیت برای ترمیم استفاده شود.
انواع کامپوزیت‌دندان کدام است؟
کامپوزیت دندان را براساس تعداد و اندازه ذرات به انواع زیر تقسیم می‌کنند:
- کامپوزیت‌های هیبریدی
- کامپوزیت‌های میکروفیلد
- کامپوزیت نانوفیلد
هر کدام از این کامپوزیت‌ها کاربرد و استفاده خاص خود را دارند. برای مثال در دندانهای جلویی، معیار اصلی زیبایی و درخشندگی کامپوزیت است. در حالی که در دندانهای عقبی استحکام کافی برای جویدن مواد غذایی، معیار اصلی برای انتخاب کامپوزیت است.
مراحل کامپوزیت دندان چگونه است؟
حالا گام به گام انجام کامپوزیت را بررسی کرده و با این درمان زیبایی و ترمیمی بیشتر آشنا می شویم.
انتخاب رنگ کامپوزیت
این مرحله یکی از مهم ترین مرحله ها در انجام کامپوزیت است. در واقع شما در این مرحله انتخاب می کنید که کامپوزیتی که قرار است بر روی دندان های شما قرار بگیرد چه رنگی باشد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره ی ناهنجاری اپن بایت را بخوانید. اکثر افراد تمایل دارند که رنگ کامپوزیت انتخابی شان تقریبا شبیه رنگ دندان شان اما مدل شفاف تر و تمیزتر و کمی روشن تر آن باشد
برای انتخاب این کار در مرحله ی اول متخصص مربوطه چند نمونه از کارهای نزدیک به رنگ دندان هایتان را کنار دندان تان قرار می دهد تا ببیند که کدام رنگ برای کامپوزیت‌دندان تان مناسب تر است. این مقاله را مطالعه کنید: کار لابراتوار چیست
تمیز کردن دندان ها
یکی از مهم ترین پیش نیازها برای انجام کامپوزیت دندان، داشتن یک دندان تمیز و بدون جرم و پلاک است. بنابراین ابتدا دندان پزشک سعی می کند که تمامی جرم ها و پلاک های روی دندان تان تمیز کند و از بین ببرد . سپس برای انجام کامپوزیت اقدام نماید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله در مورد لمینت دندان را بخوانید.
متخلخل کردن سطح دندان با اسید
حالا مرحله ی اصلی از مراحل کامپوزیت‌دندان آغاز می شود. در این مرحله از یک ژل برای متخلخل کردن سطح دندان هایتان استفاده می کنند. این ژل حاوی سی الی چهل درصد اسید فولیک می باشد. این ژل باید پانزده ثانیه بر روی دندان هایتان باقی بماند. سپس برداشته شود و بعد از آن سطح دندان ها آماده ی قرار دادن کامپوزیت است. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله قیمت آمپول بی حسی دندانپزشکی را بخوانید.
گذاشتن کامپوزیت بر روی دندان
حالا ماده ی کامپوزیتی بر روی دندان ها قرار داده می شود. این ماده که شبیه به پلاستیک مایع است توسط یک اپلیکاتور آرام آرام بر روی دندان قرار می گیرد و باید به اندازه ی یک لایه ی نازک باشد. سپس نوری با یک طول موج مشخص بر روی مواد تابانده می شود که این نور کاتالیزور را در ماده ی کامپوزیت فعال می نماید.
ترمیم و گذاشتن لایه ای ماده کامپوزیتی دندان
حالا که روشک اولیه از کامپوزیت‌دندان بر روی دندان قرار داده شده، نوبت به لایه های بعدی می رسد که کم کم بر روی دندان قرار داده می شوند تا به حجم دلخواه برسد.
این لایه ها با یکدیگر متصل می شوند . پزشک این کار را به دقت و آرام انجام می دهد تا حجم ایجاد شده در تمامی قسمت ها یکسان باشد.
فرم‌دهی کامپوزیت دندان
پس از اینکه گذاشتن لایه ها به اتمام رسید و حجم مورد نظر دندان پزشک به دست آمد. بار دیگر نوردهی به مدت چهل ثانیه بر روی مواد کامپوزیتی آغاز می شود. هر یک از این لایه ها که بر روی دندان قرار می گیرند معمولا نهایتا دو میلی متر هستند. که اگر قرار باشد بیشتر و کمتر باشد، توسط متخصص تراشیده و یا اضافه می شود. پس از اینکه تمامی این مراحل انجام شد. پزشک شکل نهایی را بررسی می کند و در صورت نیاز، فرم دهی کامپوزیت ها را آغاز می نماید. این محتوای مفید را هم از دست ندهید: جرم گیری دندان، یک الزام نجات بخش
مزایای کامپوزیت‌دندان چیست؟
کامپوزیت‌ها می‌توانند رنگ و فرم و چرخش دندانها را اصلاح کنند یا فاصله بین دندانها را ببندند. در این روش دندانها تراش نمی‌خورند و کامپوزیت دندان روی سطح دندان چسبانده می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله رنگ ارتودنسی دخترانه را بخوانید. یکی دیگر از مزایای کامپوزیت دندان این است که هزینه کمتری نسبت به لمینیت‌های سرامیکی دارند. علاوه بر این در صورتیکه دچار پریدگی یا شکستگی شوند به راحتی قابل ترمیم هستند. ونیر کامپوزیتی دندان (لمینت کامپوزیتی) در یک جلسه قابل انجام است و معمولا نیاز به تزریق داروی بی‌حسی ندارد مگر اینکه پوسیدگی وجود داشته باشد یا دندانها به علت سایش حساس شده باشند.
معایب و عوارض کامپوزیت‌دندان چیست؟
میزان معایب و حتی عوارض ناشی از کامپوزیت کردن دندانها تا حدود زیادی به مراقبت‌های بعد از کامپوزیت بستگی دارد. برای مثال ریسک شکستن یا زرد شدن روکش‌های کامپوزیتی معمولا بیشتر است.
در بسیاری از مواقع روکش‌های کامپوزیتی موجب افزایش حساسیت دندانها می‌شود و در نتیجه احتمال حساس‌شدن دندان، دندان‌درد و حساسیت و درد لثه‌ها را افزایش می‌دهد. ممکن است دردهای موقتی تا مدتی بعد از دریافت ونیر کامپوزیت هم ادامه داشته باشد. خصوصا بعد از جویدن غذاهای سنگین یا خوردن غذاهایی که بیش از حد سردوگرم هستند، این احتمال بیشتر است. حتی عمر کامپوزیت دندانهای جلو تا میزان زیادی به این مراقبت‌ها بستگی دارد. خوردن چای و دیگر نوشیدنی‌های داغ این دندانها را حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌کند.
اگر دندانپزشک مهارت کافی در انجام این تکنیک را نداشته باشد یا اینکه مینای دندان بیش‌از‌حد تراشیده شود یا اگر از متریال بی‌کیفیت استفاده شود، کامپوزیت‌دندان می‌تواند مضرات و عوارضی را به همراه داشته باشند. که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- پوسیدگی دندانها
- عفونت و حساسیت لثه
- بوی بدن دهان
- عدم یکدست شدن دندانها
- فاصله بین دندانها
- همرنگ نبودن دندانها.
تأثیر کامپوزیت بر سلامت و زیبایی دندان چیست؟
کامپوزیت‌های دندانی در هر نوعی که باشند، تأثیر بسیار زیادی روی زیبایی ظاهری افراد خواهند داشت. آنها موجب افزایش اعتمادبه‌نفس افراد شده و زیبایی لبخند آنها را دو چندان می‌کنند. برای درک بهتر تأثیر دندان کامپوزیت شده در چهره فرد، بهتر است یک عکس قبل از کامپوزیت را با عکس بعد از کامپوزیت دندان مقایسه کنید تا به تأثیر این روش روی زیبایی چهره افراد پی برد.
اما همان‌طور که گفته شد، کامپوزیت‌های دندانی تنها برای زیبایی ظاهری استفاده نمی‌شوند. علاوه‌بر زیبایی نمی‌توان تأثیر کامپوزیت در افزایش سلامت دهان و دندان را انکار کرد. جلوگیری از شکستن دندانها، پیشگیری از فرسایش و پوسیدگی دندانی و رفع دندان‌دردهای ناشی از فاصله بین دندانها، از جمله این موارد است. خصوصا کامپوزیت دندان‌شکسته یا کامپوزیت‌دندان کج یا پوسیده، تأثیر بسیار زیادی در جلوگیری از شکستگی و خرابی دندانهای فرد خواهد داشت.
آشنایی با مراقبت های لازم بعد انجام از کامپوزیت دندان
با رعایت نکات زیر می توانید عمر کامپوزیت‌دندان را طولانی تر کنید:
- به صورت مرتب مسواک بزنید.
- بهتر است از نخ دندان استفاده کنید؛ چون مسواک به تنهایی توانایی نظافت تمام فواصل بین دندانی را ندارد.
- توجه کنید که خوردن مواد غذایی سفت ممکن است به کامپوزیت، آسیب وارد کرده و دندانها را دچار ساییدگی کند.
- بعد از خوردن مواد غذایی دارای مواد رنگی مانند: چای، قهوه و سایر مواد غذایی، دندانهای خود را مسواک بزنید؛ زیرا کامپوزیت‌ها نیز مانند دندان، خاصیت رنگ‌پذیری دارند و دچار تغییر رنگ می‌شوند. البته تا 48 ساعت بعد از کامپوزیت دندان باید از مصرف این مواد مطلقاً پرهیز کنید.
- از دهان‌شویه‌هایی که دندانپزشک به شما توصیه می‌کند، استفاده کنید؛ زیرا برخی از دهان‌شویه‌ها ممکن است موجب تغییر رنگ کامپوزیت‌ها شوند.
- از استعمال دخانیات مثل: سیگار، پیپ و قلیان پرهیز کنید؛ چراکه آنها می‌توانند بر روی رنگ کامپوزیت دندان تأثیر بگذارند.
- به منظور بررسی و معاینه دندانها، در فواصل زمانی توصیه شده به دندانپزشک مراجعه کنید.
طول عمر کامپوزیت‌دندان چقدر است؟
سؤالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید، میزان دوام و طول عمر کامپوزیت دندان است. این که روکش‌های کامپوزیتی تا چه مدت دوام داشته باشند و برای چه مدت زمانی روی دندانها بمانند به چند مورد بستگی دارد.
در درجه اول نوع ونیر کامپوزیت و میزان کیفیت و جنس آن اهمیت دارد. برای مثال همان‌طور که پیش‌ازاین هم گفته شد کامپوزیت سارماکو و کامپوزیت ips از جمله بادوام‌ترین و ماندگارترین کامپوزیت‌های مورداستفاده در دندانپزشکی است. متریال مورداستفاده در دندانپزشکی مانند قلم موی کامپوزیت‌دندان‌پزشکی، رنگ‌های کامپوزیت دندان و متریال مورداستفاده برای باندینگ و آماده‌سازی دندانها هم در تعیین عمر این روکش‌ها اهمیت دارد.
مورد مهم بعدی در میزان دوام این کامپوزیت‌های دندانی، میزان مهارت دندانپزشک است. دندانپزشک باید مهارت و تجربه کافی را داشته باشد تا بتواند باتوجه‌به شرایط دندانها، بهترین کار را برای مراجعه‌کنندگان انجام دهد. مراقبت‌های بعد از کامپوزیت کردن دندانها هم اهمیت زیادی دارد. برای مثال در خصوص عمر کامپوزیت دندانهای جلو، گاز نزدن مواد غذایی سفت و رعایت بهداشت دهان و دندان در میزان ماندگاری این روکش‌ها بسیار مؤثر خواهد بود.
قیمت کامپوزیت‌دندان چقدر است؟
در لیست قیمت خدمات دندانپزشکی، هزینه‌های مربوط به کامپوزیت دندان در دسته متوسط روبه‌بالا قرار میگیرد. البته قیمت کامپوزیت به‌عنوان یکی از خدمات زیبایی دندانپزشکی، تا حدود زیادی به دندانپزشک و هزینه مواد و برند مورداستفاده بستگی دارد. عوامل متعددی در قیمت کامپوزیت تأثیرگذار است. مدت زمان انجام کامپوزیت، درمان‌ها و آماده‌سازی‌های اولیه، شرایط دندانها و میزان سلامت آنها و از همه مهمتر نوع کامپوزیت مورداستفاده روی قیمت کامپوزیت تأثیرگذار خواهد بود.
این که کامپوزیت برای کدام دندانها استفاده می‌شود هم هزینه هم تأثیر دارد. قیمت کامپوزیت دندانهای جلو با قیمت کامپوزیت دندان خرگوشی یا کامپوزیت روکش دندانهای کامل متفاوت است. نکته مهم بعدی در برآورد هزینه، هدف انجام کامپوزیت است. هزینه کامپوزیت برای سفیدی دندان یا کامپوزیت دندان‌شکسته یا کامپوزیت دندان کج متفاوت است. مکان انجام این کار هم می‌تواند روی قیمت‌ها مؤثر باشد. مثلا برای انجام کامپوزیت دندان در تهران کلینیک‌های دندانپزشکی زیادی وجود دارد که ممکن است به‌خاطر رقابت بازار قیمت‌های متفاوتی داشته باشند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با کامپوزیت‌دندان آشنا شدید. همچنین از مزایا و معایب انجام کامپوزیت دندان آگاه شدید. اگر سوال یا نطری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در ایرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
در مقایسه با لمینت دندان، مدت ماندگاری و دوام ونیر کامپوزیت معمولا کوتاه تر است. اما یادمان نرود که هزینه های آن پایینتر از قیمت لمینت دندان است و حتی هزینه های مراقبت و تعمیر مجدد آن نیز به مراتب کمتر از لمینت دندان خواهد بود.
همه چیز به نحوه نصب آن بستگی دارد، اگر کامپوزیت به درستی روی دندانها قرار نگیرد، استفاده از نخ دندان دشوار می‌شود و به دلیل گیر کردن غذا و پوسیدگی و التهاب لثه امکان بوی بد دهان وجود دارد، پس حتما نزد یک متخصص کاربلد بروید.
