هم راستایی دندانها و نحوه صحیح قرارگیری آنها در کنار یکدیگر را اکلوژن میگویند. در طبیعی ترین حالت دندانهای بالایی حدود 2 تا 3 میلی متر دندانهای تحتانی را پوشش میدهند. مال اکلوژن به حالتی اطلاق میشود که دندانها از شکل طبیعی قرارگیری خود، منحرف شوند. ناهنجاریهایی نظیر دیپ بایت، کراس بایت و اپن بایت از این دسته اختلالات میباشند. شما فکر میکنید خودتان یا فرزنداتان به یی از این ناهنجاریها مبتلاست؟ در این مقاله تا پایان همراه ما باشید تا با اپن بایت بعنوان یکی مال اکلوژن رایج بیشتر آشنا شوید.
دلایل ایجاد ناهنجاری اپن بایت
عوامل مهمی که سبب بروز ناهنجاری اپنبایت میشود:
- در صورتی که استخوان فک دچار ایراداتی باشد، بین دندانهای بالا و پایین فاصله میافتد.
- ژنتیک و ارث از جمله عوامل مهم بروز این مشکل است.
- اگر به طور همزمان در کودکان، دندانهای شیری و دائمی وجود داشته باشد، تا زمانی که دندانهای شیری نیفتند و دندانهای دائمی به طور کامل در نیایند، بین دندانها فاصله خواهد افتاد.
- از دیگر دلایل بروز اپنبایت میتوان به عادات بد رفتاری مثل فشار آوردن زبان به پشت دندانها اشاره کرد.
- رویش نامتناسب دندانها نیز میتواند دلیل ایجاد اپنبایت شود.
برای مطالعه بیشتر: شلوغی و نامرتبی دندان ها و درمان آن
مشکلات ناشی از اپن بایت
شاید شایعترین دلیلی که افراد را ترغیب میکند تا به درمان این مشکل رو بیاورند، نگرانی از بدفرم شدن صورت باشد. زیرا این مشکل روی زیبایی و فرم طبیعی صورت تاثیر میگذارد. دلایل دیگر برای درمان اپنبایت عبارتند از:
- مشکل در تکلم و ادای برخی کلمات: اپنبایت می تواند در گفتار و تلفظ برخی کلمات یا حروف اختلال ایجاد کند. به عنوان مثال، هنگام ادای حروف ث،س و ص سوت میزنند.
- مشکل در غذا خوردن: این مشکل همچنین می تواند از گاز زدن و جویدن صحیح غذا و خوراکی جلوگیری کند.
- ساییده شدن بیش از حد دندان های خلفی یا پشتی: هر چه دندان های جلویی از هم فاصله بگیرند به همان اندازه دندان های پشتی به هم فشار وارد میکنند و سایش و فرسودگی آن ها بیشتر میشود. این مشکل میتواند منجر به شکسته شدن و یا بروز مشکلات دیگری در دندان ها شود.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: سیر تا پیاز ایمپلنت فوری دندان
انواع ناهنجاری اپنبایت کدامند؟
اپنبایت از لحاظ محل بروز مشکل به 3 دسته تقسیم میشود:
- اپنبایت دندانهای قدامی
- اپنبایت دندانهای خلفی
- اپنبایت ناقص
اپنبایت از نظر منشا بروز مشکل به 2 دسته تقسیم میشود:
- اپنبایت اسکلتی: مربوط به استخوان و فک است.
- اپنبایت دندانی: در این حالت فک و استخوانها در حالت طبیعی قرار دارند و مشکل از دندانها میباشد.
اپن بایت دندانی
خصوصیات صورت این بیماران معمولاً طبیعی است. تنها مشکلات دندانی در آنها دیده میشود که میتواند ناشی از مکیدن شست یا موقعیت و عملکرد زبان باشد.
در صورت مکیدن انگشت شست، تنگی فک بالا به همراه بیرونزدگی دندانهای بالا و داخل رفتن دندانهای فک پایین نیز در بیمار مشهود است.
و در صورت اشکال در موقعیت زبان و یا عادتهای زبانی فاصله بین دندانهای ثنایا فک بالا و پایین و بیرونزدگی دندانهای فک بالا در بیمار مشهود است.
اپن بایت دندانی عموماً محدود به دندانهای پیشین ثنایا است. همانطور که گفته شد به چهار دندان میانی فک بالا و پایین ثنایا گفته میشود.
درباره ی حفره خشک دندان چه می دانید؟
اپن بایت اسکلتی
خصوصیات صورت این بیماران معمولاً طبیعی نیست و ویژگیهای شامل صورت کشیده، عدم تطابق و قرار گرفتن لبها بهطور کامل بر روی یکدیگر، افزایش ارتفاع قدامی و کاهش ارتفاع خلفی صورت است.
این بیماران ممکن است رابطه اکلوژنی کلاس ۲ همراه با رشد ناکافی فک پایین داشته باشند.
بههمریختگی دندانها، تنگی فک بالا به همراه کراس بایت در نواحی باکال، محدود بودن تماس دندانها به دندانهای مولر هنگام بستن دهان و افزایش حجم لثه در نواحی قدامی به علت تنفس دهانی از دیگر مشکلاتی است که ممکن است دیده شود.
اپن بایت دندانهای قدامی
در حالت نرمال دندانهای قدامی فک بالا در حدود ۲ الی ۳ میلیمتر از دندانهای فک پایین را ازنظر عمودی میپوشانند.
در اپن بایت قدامی (جلویی) (Anterior open bite) دندانهای جلو در فک بالا و پایین بر روی یکدیگر قرار نمیگیرند. هنگام بستن دهان دندانهای بالا قادر به پوشاندن دندانهای پایین نیستند.
در حالت خفیف، تنها قسمت انتهایی تاج دندانها با یکدیگر تماس دارند. اما در حالت شدید، تنها دندانهای مولار (آسیاب) با یکدیگر در تماساند و مشکل اصلی بهطور عمده مربوط به بعد عمودی اسکلت فکها است.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: مکیدن انگشت در کودکان و پیامدهای آن
روش های درمانی برای ناهنجاری اپنبایت
برای حل این مشکل درمان های مختلفی در دسترس است. متخصصین دندانپزشکی بر اساس فاکتورهایی مثل سن افرد و یا نوع دندان های آنها (شیری یا دائمی) راهکارهایی برای درمان اپن بایت ارائه خواهند داد. به طور کلی 3 روش زیر راه حل هایی برای درمان این مشکل هستند:
- اصلاح رفتار و تغییر عدت
- استفاده از ابزارهای متحرک و ثابت ارتودنسی
- عمل جراحی
اگر متوجه شدید فرزند شما اپن بایت دارد او را به نزد یک دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی ببرید. در وهله اول دندانپزشکان با صحبت کردن مستقیم با کودکان آن ها را ترغیب به تغییر عادت و رفتار میکنند. چنانچه کودکان به توصیه های دندانپزشک عمل کردند و مکیدن انگشت و یا وسایل دیگر را ترک کردند، مشکل آن ها به مرور زمان حل خواهد شد.
چنانچه دندان های دائمی کودکان در آمده باشد ولی به طور کامل توسعه نیافته باشند، باز هم میتوان با مدیریت شرایط و تغییر عادات و رفتار کودک، مشکل او را حل کرد.
اما اگر دندان های دائمی به طور کامل رشد کرده باشند و هنوز اپن بایت درمان نشده باشد، افراد نیازمند درمان ارتودنسی خواهند بود. ارتودنتیست به کمک ابزار مخصوص ارتودنسی تلاش خواهد کرد تا مشکل ایجاد شده را حل کند.
برای افرادی که دندان های دائمی آن ها کاملاً رشد کرده است، اغلب ترکیبی از بریس و اصلاح رفتار پیشنهاد می شود. در موارد شدید ممکن است عمل جراحی فک به منظور جابجایی فک فوقانی همراه با کام دهان صورت بگیرد. در این روش از پیچ و اسکرو استفاده میشود.
سایر روشهای درمانی شامل استفاده از دستگاهی برای محدود کردن توانایی زبان در وارد کرد فشار بر روی دندان های جلویی است.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: سیر تا پیاز آناتومی دندان
مراقبتهای پس از درمان اپن بایت
چه در حین درمان و چه بعد از درمانهای ارتودنسی حتماً باید موارد بهداشتی دهان و دندان را بیشازپیش رعایت کنید تا از پوسیدگی دندانها جلوگیری شود.
بهتر است موارد زیر را حتماً در برنامه بهداشتی دهان و دندان خود قرار دهید.
- کشیدن نخ دندان و مسواک زدن دو بار در روز
- استفاده از دهانشویه آنتی باکتریال
- پرهیز از خوردن مواد غذایی سفت و چسبنده در حین درمان
درنهایت نیز پس از مرتب و ردیف شدن دندانها برای نگهداشتن آنها در موقعیت جدید بایستی از پلاک نگهدارنده (ریتینر) استفاده کنید.
سخن پایانی
در این محتوا درباره اپن بایت و انواع آن سخن گفتیم. به یاد داشته باشید که در صورتی که رشد استخوان در بزرگسالان متوقف شده باشد و مشکل اپن بایت به حدی شدید باشد که با انجام ارتودنسی درمان نشود، باید از روش سخت تر و مطمئن تری استفاده کرد. جراحی راه حلی قطعی برای درمان این مشکل است. مهمترین تغییری که در نتیجه درمان این عارضه حاصل میشود، بسته شدن حالت اپن بایت میباشد. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.