آیا کودک عزیزتان تا کنون بخاطر شکایت از درد دندان هایش با گریه سراغتان آمده؟ دندان درد کودکان از تحمل آن ها خارج است. گریه و بیزاری آن ها زمینه نگرانی و اضطراب مادران را هم فراهم می کند. بسیاری از والدین چون انتظار این درد را ندارند، نمی دانند در چنین موقعیتی چه واکنسی نشان دهند. اما برای رفع دندان درد کودکان چه باید کرد؟ علت درد دندان در کودک چیست و چگونه میتوان آن را تسکین داد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا به پاسخ سوالات خود در این حوزه برسید.
فهرست مطالب:
- علائم دندان درد در کودکان
- تشخیص دندان درد کودکان 4 ساله تا 8 ساله
- چرا دندان کودکان درد می گیرد؟
- درمان سریع دندان درد کودکان در شب
- درمان دندان درد کودکان به روش خانگی و در طب سنتی
- پیشگیری از درد دندان کودکان
- سخن پایانی
- سوالات متداول
علائم دندان درد در کودکان
- علایم دندان درد کودکان متفاوت میباشد و هر کودک ممکن است دندان درد به روشی متفاوت بروز کند اما اغلب کودکان در این علائم مشترک بوده و همه علائم زیر را دارا میباشند.
- درد دائمی دندان و شکایت کودک از درد دندان که دندان درد دارد.
- بیشتر شدن درد دندان هنگامی که دندان لمس میشود یا غذا خورده میشود.
- درد بیش از حد دندان هنگامی که کودک غذای سرد یا گرم مصرف میکند یا نوشیدنی سرد یا گرم مینوشد.
- تب داشتن و احساس خستگی کردن.
- در صورتی که کودک شما دارای نشانه ها و علائم بالا میباشد حتما وی را نزد دندانپزشک ببرید تا از لحاظ سلامتی دندان وی مطمئن شوید. و یا اگر دندان های وی نیاز به درمان داشت درمان آن ها به موقع انجام گردد.
- دندان درد کودکان دلایل زیادی دارد که باید شناخته و بررسی شود.
تشخیص دندان درد کودکان 4 ساله تا 8 ساله
اگر فرزندتان بزرگ است کار شما کمی ساده تر است از او بپرسید دقیقا محل درد را برای شما مشخص کند. در مورد کودکان کوچکتر خودتان در دهان کودک به دنبال یکی از موارد زیر بگردید ؟
- ورم
- قرمزی لثه و یا گونه
- تغییر رنگ در دندانها
- پوسیدگی دندانها
- شکستگی دندانها
چرا دندان کودکان درد می گیرد؟
در اولین اقدام برای درمان دندان درد در کودک دلبندتان، باید علت دقیق درد را مشخص کنید. ممکن است این درد به دلایل ساده و طبیعی روی دهد. مثلا در سن 6 ماهگی ببعد با شروع رویش دندان در کودکان ممکن کمی درد را تجربه کنند. یکی دیگر از رایجترین دلایل دندان درد در آنها، گیر کردن غذا لای دندانشان است. این مسئله با کشیدن مرتب نخ دندان مرتفع میشود. گاهی یک ضربه یا عادت به دندان قروچه میتواند منبع درد فرزند شما باشد. در ادامه به بررسی چند دلیل جدیتر برای دندان درد کودکان میپردازیم:
درد یا تورم
اگر کودک شما هنگام جویدن دچار تورم صورت، لثه های قرمز، یا درد یا حساسیت دندانی شده است، ممکن است دارای دندان آبسه کرده باشد. یک دندان آبسه کرده در اثر عفونت باکتریایی، دارای توده چرک است که در لثهها یا در انتهای ریشه دندان گیر کرده است. یک دندان آبسه کرده میتواند علاوه بر ایجاد درد در گوش، گردن یا فک، باعث ایجاد درد در خود دندان شود.
از آنجا که یک دندان آبسه کرده میتواند باعث درد شدید و خطرات جدی برای سلامتی شود، جستجوی سریع مراقبتهای اورژانسی از دندانپزشک کودکان بسیار حیاتی است. اگر کودک شما دارای درد شدید یا تپنده دندان است که همراه با تب، تورم صورت، ضربان قلب سریع، گیجی یا مشکل در تنفس یا بلع است، کودکتان را به نزدیکترین اورژانس ببرید. این علائم ممکن است به معنای گسترش عفونت به فک یا بافتهای اطراف باشد که برای جلوگیری از بیماری تهدید کننده زندگی معروف به سپسیس به درمان سریع پزشکی نیاز دارد.
یکی دیگر از عادات کودکان که پیامدهای بسیاری دارد مکیدن انگشت است. درباره مکیدن انگشت در کودکان و عوارض آن بیشتر بخوانید.
شکستگی یا لب پر شدگی
اگرچه ممکن است درد ایجاد کنند یا نکنند، اما لب پر شدگی و شکستگیها باید در اسرع وقت ارزیابی و درمان شوند تا از عوارض ناخوشایند مانند درد، آسیب بیشتر، آبسه دندان یا از دست دادن دندان جلوگیری شود.
اگر کودک شما دندان لب پر شده، ترک خورده و شکسته دارد، در اسرع وقت با دندانپزشک کودک تماس بگیرید. در حالی که منتظر هستید، میتوانید با غرغره آب گرم و نمک یا با استفاده از کیسه یخ تا 20 دقیقه در هر ساعت، به طور موقت درد کودک خودتان را تسکین دهید. اگر هر تکهای از دندان را در دهان خود یافتید، میتوانید قطعات را در شیر سرد یا محصول نگهداری دندان اضطراری حفظ کنید.
دندان از دست رفته
جدا از مواقعی که دندانهای شیری ما به طور طبیعی میافتند، دندانهای ما نباید حرکت کنند- چه رسد به اینکه لق شوند یا شل شوند. همانطور که گفته شد، افتادن دندان به هر روشی، نیاز به مراقبت فوری توسط دندانپزشک کودک دارد تا بتواند دندان را نجات دهد و از عوارض بعدی جلوگیری کند.
اگر کودک شما در اثر حادثه دچار از دست دادن یا شل شدن دندان شد، برای کنترل خونریزی از پد گاز استریل استفاده کنید و سپس برای قرار دادن سریع دندان در جایش اقدام کنید. هنگام برداشتن دندان از دست زدن به ریشههای دندان خودداری کنید و سپس آن را به آرامی زیر آب روان و آرام بشویید. دندان را در یک ظرف کوچک شیر سرد یا یک محصول محافظت از دندان اضطراری مورد تأیید انجمن دندانپزشکی آمریکا قرار دهید. به طور متناوب، اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ و توانمند است، از کودک خود بخواهید که دندان را بین گونه و لثه نگه دارد تا از خشک شدن دندان در مسیر مراجعه به مطب دندانپزشکی کودکان جلوگیری کند.
برش روی داخل گونهها، لبها، یا زبان علت دندان درد کودکان
هنگامی که کودک شما از طریق ورزش، کوهنوردی و بازی درگیر دنیای اطراف خود میشود، ممکن است هر از چند گاهی در دهان خود دچار بریدگی جزئی شود. بسیاری از این آسیبهای سطحی دهان را میتوان با کمک اولیه در خانه با خیال راحت و به طور موثر درمان کرد. به عنوان مثال، میتوانید منطقه را با آب سرد برای چند دقیقه بشویید یا یک مکعب یخ به کودک خود بدهید تا بمکد تا خونریزی و تورم را کاهش دهد، البته اگر سن آنها برای انجام این کار کافی باشد. در صورت نیاز میتوانید پارچه تمیز یا بانداژ را مستقیم روی آسیب قرار دهید تا خونریزی متوقف شود.
اگر کودک در بافت داخل دهان خود دچار آسیب شده است به طوریکه خونریزی متوقف نمیشود یا آسیب شدید به نظر میرسد، در نزدیکترین اورژانس به دنبال درمان فوری باشید. در صورتی که کودک دندان آسیب دیده یا افتاده دارد اولویت با توقف خونریزی است و میتوان با مراجعه به دندانپزشک اورژانسی به نجات یا ترمیم دندان خراب یا آسیب دیده کمک کرد.
قابل ذکر است اگر فرزند شما از درمان ارتودنسی بهره میگیرد، مهم است که اصول مراقبتی در دوران ارتودنسی را رعایت کند تا دندانهایش در طول درمان سالم بمانند.
خونریزی لثه شروع بیماریهای پریودنتال
اگر لثههای کودک قرمز یا متورم است یا به راحتی خونریزی میکند، ممکن است کودک دچار التهاب لثه شود. ورم لثه که اولین شکل بیماری پریودنتال (لثه) است، اغلب به دلیل تجمع بیش از حد پلاک در امتداد خط لثه ایجاد میشود. تا زمانی که پلاک به دلیل عادتهای روزمره بهداشت دهان و دندان و ویزیتهای معمول دندانها باعث ایجاد اختلال شود، پلاک باعث تحریک بافت لثه کودک شده و باعث میشود لثه به راحتی خونریزی کرده و قرمز و متورم شود.
التهاب لثه یک اورژانس فوری دندانپزشکی نیست، اگرچه باید سریعاً به دندانپزشک کودک مراجعه کنید تا با تمیز کردن عمیق از مشکلات جدی دندانپزشکی جلوگیری کند. علاوه بر سلامت بخشیدن به سلامت دهان و دندان کودک شما، مراجعه هر چه سریعتر به دندانپزشک اطفال میتواند کودک را از عوارض جانبی نامطلوب و ناخوشایند سلامت دهان، از جمله از دست دادن دندان و آسیب بافتی مصون نگه دارد.
درمان سریع دندان درد کودکان در شب
یکی از بدترین زمانهای درد دندان، شروع دندان درد در شب است. در چنین زمانی کاری به جز استفاده از مسکن های خانگی برای درمان سریع دندان ندارید.
استفاده از این مسکن های خانگی، میتواند به سرعت درد دندان را کاهش یا کمی آرام کند تا در زمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. در ادامه این روش ها را بررسی میکنیم.
- یکی از بهترین کارها، استفاده از مسکن هایی است که نیاز به تجویز پزشک ندارد و دسترسی به آنها آسان است، مثل استامینوفن و ایبوپروفن.
بهتر است از دوز مناسب و متناسب با سن کودک، ایبوپروفن برای دندان درد کودکان استفاده کنید
- استفاده از محلول آب و نمک و کمپرس آب سرد
- پرهیز از خوردن غذاهای سفت و نوشیدنی های خیلی داغ یا خیلی سرد.
- بالا نگه داشتن سر: این کار باعث میشود که خون کمتری در سر جمع شود و به دنبال آن درد و التهاب اضافی کاهش پیدا میکند.
درمان دندان درد کودکان به روش خانگی و در طب سنتی
یک سری از گیاهان دارویی هستند که حکم مسکن های خانگی را دارند و می توانند به درمان فوری دندان درد، قبل از رفتن پیش دندانپزشک و شروع درمان، کمک کنند. در زیر این موارد را برایتان شرح داده ایم. فراموش نکنید که ترجیح همواره بر این است که دندان شیری کشیده نشود. در صورت خرابی گسترده دندان شیری، بهترین راه روکش دندان شیری کودکان است. اگر میخواهید درباره آن بیشتر بخوانید روی لینک کلیک کنید
کمپرس سرد
استفاده از کمپرس سرد به صورت کیسههای یخ میتواند به طور موقت درد را بیحس کند. این کیسههای یخ باید روی گونه کودک، در مجاورت دندانی که درد میکند قرار بگیرند. استفاده از کمپرس سرد همچنین میتواند به تسکین هر گونه تورم و کنترل موثر خونریزی کمک کند.
هیدروژن پراکسید
مقدار کمی هیدروژن پراکسید را در یک لیوان آب تمیز مخلوط کرده و به کودک کمک کنید دهان خود را با این محلول بشوید. اطمینان حاصل کنید که کودک آن را قورت نمیدهد، و پس از هر شستشو آن را تف میکند.
آویشن
آویشن گیاهی است که فواید بسیاری دارد. یکی از این فواید طبیعی، تسکین درد است. برای درمان دندان درد در خانه میتوانید چند شاخه آویشن را در یک فنجان آب جوش قرار دهید. پس از اینکه کمی خنک شد، از کودک خود بخواهید در طول روز دهان خود را با آن شستشو دهد تا بهترین نتیجه را بگیرد.
نعناع
گیاه نعناع تاثیر بسیار زیادی در کاهش علائم سرماخوردگی، سر درد و حالت تهوع دارد. همچنین به درمان دندان درد کمک میکند. روشهای مختلفی وجود دارد که میتوانید از این گیاه به منظور کاهش درد دندان استفاده کنید.
- یک کیسه چای نعناع را دم کنید و هنگامی که به اندازه کافی گرم شد، آن را روی دندانی که درد میکند قرار دهید.
- نعناع تازه را در دهان، نزدیک دندانی که درد میکند قرار دهید.
- روغن نعناع را با چند قطره روغن شبدر روی یک پنبه مخلوط کنید و برای تسکین موقتی آن را به دندانی که درد میکند بمالید.
آب نمک گرم
به کودک کمک کنید دهانش را با محلول نمک گرم یا آب مخلوط با نمک بشوید. محلول نمک ضد باکتری و ضد التهاب است، به این معنی که میتواند باکتریهای موجود در حفره دهان را از بین ببرد و تورم را نیز کاهش دهد. برای بهترین نتیجه، این کار باید حداقل 5 تا 8 مرتبه در روز انجام شود.
روغن گل میخک
یک پنبه را با چند قطره روغن میخک خیس کنید و آن را مستقیم روی دندانی که درد میکند قرار دهید. گفته میشود روغن میخک دارای اثر بیحسی است که میتواند باعث تسکین موقتی دندان درد شود.
سیر
سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی است، قدرت مهار فعالیت باکتریها را دارد، بنابراین میتواند در درمان دندان درد مفید باشد. کافی است یک حبه سیر را خرد کرده و روی دندانی که درد دارد بمالید. بعد از چند دقیقه دهان را با آب گرم بشویید.
پیشگیری از دندان درد کودکان
- بهطورمرتب کودک خود را برای چکاپ به دندانپزشک اطفال ببرید. برای جلوگیری از عفونت و دندان درد هر نوع سوراخی در دندان کودک باید پر شود. هر چه دندانهای شیری کمتر پوسیده باشند دندانهای دائمی کودک سالمتر خواهند بود.
- به کودک خود تاکید کنید بهطور منظم مسواک بزند. اگر آب آشامیدنی خانه شما حاوی فلوراید نیست خمیردندان حاوی فلوراید تهیه کنید.
- در صورتی که کودک شما در ورزشهای تماسی مانند بوکس شرکت میکند حتما بخواهید از محافظ دهان استفاده کند.
- رژیمغذایی کودکتان را کنترل و متعادل کنید. خوردن غذاهای شور و یا شیرین را محدود کنید تا دندانهای کودکتان کمتر در معرض پوسیدگی قرار بگیرند. از دیگر تکنیکهای بسیار موثر برای محافظت از دندان کودکان فلوراید تراپیست. این روش تا حد چشمگیری امکان پوسیدگی را کاهش میدهد.
سخن پایانی
در این مطلب درباره دندان درد در کودکان خواندیم. به خاطر داشته باشید؛ در صورت مشاهده ی دندان درد در کودک خود سریعا به دندانپزشک اطفال مراجعه نمایید تا اقدامات درمانی در زمان مناسب برای دلبندتان صورت پذیرد. روشهای درمانی خانگی اشاره شده فقط باعث تسکین موقتی میشوند و گاهی ممکن است اصلاً موثر نباشند. امید است این محتوا برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
بله ، برای دندان شیری هم در صورتی که نیاز داشته باشد،درمان ریشه صورت می گیرد. نحوه انجام درمان ریشه در دندان های شیری با دندان های دائمی تفاوت هایی از نظر تکنیکی دارد . دندان های شیری آسیاب تا زمانی که دندانپزشک کودکتان تشخیص می دهد در دهان کودک باقی میمانند. چون کشیدن آن ها ممکن است بر وضعیت ترتیب و نظم دندان های دائمی که در آینده رویش پیدا می کنند تاثیر داشته باشند.
باید بگوییم اولین دندان های کودک از ۶ ماهگی شروع به رشد می کند و تا ۳ سالگی تمامی دندان های شیری کودک تکمیل می شود. بهتر است بدانید تعداد دندان های شیری ۲۰ عدد می باشد و در صورت افتادن دندان شیری حدود ۲ الی ۶ ماه طول می کشد تا دندان های دائمی رشد کنند، تعداد دندان های دائمی ۳۲ عدد می باشد.
پس از معاینه بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان برای جلوگیری از بروز پوسیدگی دندان از تکنیک هایی همچون فلوراید تراپی ، فیشورسیلانت و ارتودنسی پیشگیری استفاده می کند.
این اعتقاد کاملا نادرست است! زیرا با تجمع پلاک های میکروبی بیشتر در محل دردناک، شاهد پیشروی سریع پوسیدگی، التهاب لثه و تشدید دندان درد در کودک می باشیم.