روکش زیرکونیوم چیست؟ + بررسی مزایا و معایب استفاده از روکش زیرکونیا

تمامی متخصصان دندانپزشکی معتقد هستند بعد از اینکه عملیات ترمیم بر روی دندان آسیب دیده انجام گرفت، حتماً باید از روکش برای حمایت بیشتر از این دندان استفاده گردد. روکش زیرکونیوم که تحت عنوان روکش زیرکونیا نیز شناخته می‌شود در چند سال اخیر با استقبال بسیار زیادی از جانب دندانپزشکان مواجه شده و به دلیل مزایایی که دارد مردم نیز ترجیح می‌دهند در بین انواع روکش دندان به سراغ روکش زیرکونیوم بروند. همه ما باید با انواع روکش دندان آشنا باشیم تا زمانی که متخصص از ما در مورد نوع روکش انتخابی نظرسنجی می‌کند، بتوانیم به توصیه‌های متخصص توجه کرده و بهترین روکش را انتخاب کنیم. در این مطلب با ما همراه باشید تا در مورد روکش زیرکونیا و ویژگی‌های آن بیشتر صحبت کنیم.

روکش زیرکونیوم دندان چیست؟

اگر روند پیشرفت‌های علم دندانپزشکی را با دقت بررسی کنید، متوجه می‌شوید که با گذر زمان، روش‌های درمانی جنبه زیبایی نیز پیدا کرده‌اند. برای مثال در گذشته دندانپزشکان از روکش‌های فلزی برای پوشش دادن دندان‌های ترمیم شده استفاده می‌کردند. این مسأله قطعاً برای عمده بیماران خوشایند نبود چون رنگ فلز با رنگ دندان متفاوت بوده و در نتیجه اگر قرار بود دندان‌های جلویی روکش شوند، بر روی زیبایی چهره به شدت تحت تأثیر می‌گذاشت. اما اکنون به راحتی می‌توانیم از روکش‌ زیرکونیا برای پوشش دادن دندان‌های خود استفاده کنیم. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله رنگ های ارتودنسی دخترانه را بخوانید. روکش زیرکونیوم از جنس اکسید زیرکونیوم ساخته شده است که به رنگ سفید بوده و به همین دلیل باعث می‌شود ظاهر طبیعی دندان‌ها حفظ شود. یعنی اگر شما از این روکش برای دندان‌های خود استفاده می‌کنید کسی متوجه تفاوت بین دندان ترمیم شده با دندان طبیعی شما نخواهد شد. مهمترین ویژگی‌ های روکش زیرکونیوم عبارتند از:

• همان گونه گفتیم، سفید بودن روکش دندان زیرکونیا باعث می‌شود که دندان شما حالت طبیعی خود را حفظ کرده و در نتیجه ظاهری بسیار عالی به چهره شما خواهد بخشید. قطعاً اگر ما دندان‌های مرتب، سالم و تمیز داشته باشیم، لبخند زیبا‌تری خواهیم داشت که همین موضوع بر روی زیبایی چهره و اعتماد به نفس ما تأثیر می‌گذارد.
• مسأله‌ای که در انتخاب روکش دندان باید به آن توجه کرد، بحث مقاومت روکش در برابر سایش و شکستگی است به خصوص اگر قرار باشد دندان‌های آسیابی را روکش کنیم، روکش ‌های زیرکونیا به عنوان قویترین روکش های دندان شناخته شده‌اند که مقاومت بسیار بالایی در برابر فشار نیز دارند. بنابراین نیروی که ناشی از جویدن غذا به این روکش وارد می‌شود، نمی‌تواند باعث شکستگی و یا ترک در آن گردد. بنابراین شما به راحتی و بدون اینکه دچار مشکل شوید، می‌توانید غذا بخورید.
• سازگار بودن روکش زیرکونیا با بدن و در نتیجه فرم گرفتن آن با حالت دندان، از دیگر ویژگی‌های این روکش به حساب می‌آیند. روکش زیرکونیا به راحتی بر روی دندان‌های شما چسبیده و با دندان پیوند می‌خورد. بنابراین امکان جابه‌جا شدن و لق شدن آن وجود ندارد.
• در ساخت روکش زیرکونیا از فلز استفاده نمی‌شود بنابراین کسانی که نسبت به گرما و سرما حساسیت بسیار زیادی دارند، به راحتی می‌توانند از روکش استفاده کنند چون اگر فلز در داخل روکش وجود داشته باشد، می‌تواند گرما و سرما را از خود عبور داده و این مسأله باعث حساسیت دندان‌ها می‌شود. از طرف دیگر وجود فلز منجر به انبساط و انقباض روکش دندان می‌گردد که طول عمر مفید آن را کوتاه کرده و بعد از چند سال شاهد شکستگی در آن خواهید بود.

معرفی انواع زیرکونیا

دو نوع زیرکونیا وجود دارد: جامد و خیلی شفاف. هر دوی آن‌ها را می‌توان با استفاده از فناوری CAD CAM ساخت. CAD مخفف Computer Aided Designing (طراحی به کمک رایانه) و CAM مخففManufacturing  Computer Aided (ساخت به کمک رایانه) است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هزینه پودر استخوان ایمپلنت را بخوانید. این فناوری‌ها ظاهری مناسب و بی‌نظیر به شما می‌دهند.

زیرکونیای جامد

• همانطور که از نام آن پیداست زیرکونیای جامد در مقایسه با زیرکونیا با شفاف بالا سخت‌تر است. این مقاومت می‌تواند در مقابل نیروی جویدن و همچنین نیروهای قوی‌تر بهتر مقاومت کند.
• زیرکونیای جامد همچنین با ارائه پشتیبانی بیشتر به دندان‌های ضعیف، برای دندان‌های تحت درمان با کانال ریشه مناسب است.
• از آنجا که زیرکونیای جامد مات است، برای دندان‌های خلفی و پشتی مناسب‌تر است.

زیرکونیا با شفاف بالا

• این نوعی زیرکونیا است که زیبایی بیشتری دارد و دقیقاً شبیه دندان طبیعی شماست. بیشتر برای دندان‌های قدامی / جلویی مناسب است.
• اگرچه از نظر ظاهری از برتری بیشتری برخوردار است اما با این حال استحکام آن از PFM  بیشتر است.
• اگر برای اصلاح تراز دندان‌ها به درمان ارتودنسی نیاز دارید، ممکن است دندانپزشک شما زیرکونیای شفاف را ترجیح ندهد.

بررسی رنگ روکش دندان زیرکونیا

در ابتدای این مقاله بیان کردیم که رنگ روکش زیرکونیا رنگ سفید رنگ است و همین مسأله باعث برتری این روکش نسبت به سایر روکش‌ها شده است چون باعث می‌شود که دندان‌های ترمیم شده همانند دندان طبیعی به نظر برسند. اما مسأله‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم، بحث تغییر رنگ روکش زیرکونیوم است.

بعضی از بیماران بعد از مدت زمانی دچار تغییر رنگ در روکش زیرکونیوم دندان می‌شوند. چند عامل بر روی این موضوع تاثیرگذار هستند:

• در صورتی که دندان زیر روکش دچار عفونت گردد، بنابراین تغییر رنگ روکش زیرکونیوم کاملاً طبیعی خواهد بود. به همین دلیل زمانی که شما به متخصص مراجعه می‌کنید، از شما می‌خواهد که عکسبرداری‌های لازم را انجام دهید تا براساس عکس و علائمی که دارید، بتواند تشخیص دهد آیا دندان زیر روکش خراب شده است یا خیر. درباره علت طولانی شدن بی حسی دندان را بخوانید.
• اگر چه روکش زیرکونیوم از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است اما این بدان معنا نیست که شما بتوانید مواد غذایی بسیار سخت مانند آجیل‌ها را نیز با دندان بشکنید. این کار بزرگترین اشتباه است چون قطعا روکش آسیب دیده و مواد غذایی از لابلای ترک و شکستگی، به زیر دندان نفوذ می‌کنند. همین موضوع باعث خرابی دندان، خرابی لثه و تغییر رنگ روکش زیرکونیا می‌گردد. البته به دنبال آن دهان شما نیز بد بو خواهد شد.
• در انتخاب فلوراید برای شستشوی دهان نیز باید دقت بسیار زیادی داشته باشید. فلوراید‌های اسیدی به راحتی می‌توان دسته سرامیک روکش زیرکونیوم را از بین برده و
  به مرور زمان رنگ آن تغییر خواهد کرد. بنابراین از متخصص سوال کرده و یک فلوراید مناسب خریداری کنید.
• نوع رژیم غذایی شما نیز بر روی رنگ روکش زیرکونیوم تأثیر می‌گذارد. خوردن نوشیدنی‌های گازدار، چای، قهوه و همچنین سیگار کشیدن، به مرور زمان رنگ روکش دندان را عوض می‌کند. به همین دلیل در زمانی که این نوشیدنی‌ها را مصرف می‌کنید و به محض کشیدن سیگار، باید دندان‌های خود را مسواک بزنید تا سرعت تغییر رنگ روکش زیرکونیوم دندان کاهش پیدا کند.

مزایای روکش زیرکونیوم چیست؟

روکش‌های ساخته شده از زیرکونیوم به طور فزاینده‌ای در حال رایج شدن هستند و مزایای زیادی دارند.

مقاومت

یکی از بزرگترین مزیت‌های زیرکونیوم استحکام و دوام آن است. در نظر بگیرید که دندان‌های عقب شما چقدر به غذایی که می‌جوید فشار وارد می‌کنند. روکش‌های دندان باید از مواد محکمی ساخته شوند، بنابراین زیرکونیوم ممکن است انتخاب خوبی برای روکش‌های دندان‌های پشتی باشد. همچنین، از آنجایی که زیرکونیا بسیار مقاوم است، دندانپزشک نیازی به آماده سازی دندان شما ندارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مراحل کار در لابراتوار دندانسازی را بخوانید.

طول عمر

طبق مطالعه کارآزمایی تصادفی کنترل شده ۲۰۱۷ منتشر شده در مجله دندانپزشکی؛ مشخص شده است که در طول ۵ سال، روکش‌های زیرکونیا درست به اندازه روکش‌های فلزی خوب عمل کرده‌اند و مقاوم بوده‌اند. مقاله آشنایی با وسایل و تجهیزات دندانپزشکی و نگهداری آن ها را بخوانید. روکش‌های ساخته شده از زیرکونیوم که روکش‌های زیرکونیایی یکپارچه نامیده می‌شوند، بسیار بادوام هستند.

زیست سازگاری

زیرکونیوم انتخاب بسیاری از دندانپزشکان به دلیل زیست سازگاری آن است، به این معنی که کمتر احتمال دارد بدن را به ایجاد واکنش یا پاسخ ایمنی مانند التهاب تحریک کند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان دندان نیش نهفته و بیزون زده چگونه انجام می‌شود را بخوانید.

رویه یک روزه

بسیاری از دندانپزشکان می‌توانند روکش‌های زیرکونیوم را در مطب خود بسازند و دیگر نیازی به ارسال قالب دندان شما به آزمایشگاه نیست. و سپس آن‌را به روی دندان شما نصب کند. دندان پزشک روکش را با استفاده از یک دستگاه فرز از درون یک بلوک زیرکونیا، می‌تراشد و این کار باعث می‌شود که کار در یک روز انجام شود. اما از آنجایی که همه مطب‌های دندانپزشکی این فناوری را ندارند، فقط در برخی جاها روکش‌های زیرکونیا ارائه می‌شوند.

عمر روکش دندان زیرکونیا چقدر است؟

ما در طول روز از دندان‌های خود زیاد استفاده می‌کنیم. سه وعده غذا در روز مصرف کرده و از طرف دیگر در بین این سه وعده غذا، خوراکی‌های زیادی می‌خوریم. بنابراین دندان‌ها تحت فشار هستند. اگر ما روکش مناسب برای دندان‌های خود انتخاب نکنیم، در کوتاه‌مدت مجبور هستیم دوباره برای ترمیم آن اقدام نماییم. در انتخاب روکش دندان، مسلما میزان مقاومت و طول عمر مفید آن برای همه بیماران اهمیت بسیار زیادی دارد.

روکش‌ دندان زیرکونیا مقاومت بسیار زیادی دارد به همین دلیل طول عمر مفید آن‌ها نسبت به روکش‌های معمولی چندین برابر افزایش پیدا کرده و ماندگاری زیادی دارد. اما باز هم به این مسأله توجه داشته باشید که نحوه مراقبت شما از روکش دندان نیز بر روی عمر مفید آن تأثیر می‌گذارد. قطعا اگر شما به بهداشت دهان و دندان توجه نکرده و همچنین خوراکی‌های بسیار سخت را با دندان خود بخورید، فشار زیادی بر روی روکش زیرکونیوم دندان وارد شده و طول عمر مفید آن کمتر می‌شود.

مقایسه روکش زیرکونیا با سایر روکش‌های دندان

تفاوت زیرکونیا با سایر انواع روکش ممکن است شامل موارد زیر باشد:

روکش زیرکونیا VS Emax (لیتیوم دی سیلیکات):

روکش زیرکونیا از روکش‌های دندانی Emax (لیتیوم دی سیلیکات)، مقاوم تر، محکم تر و بادوام تر است. هنگام ساخت روکش زیرکونیا، سطح آن صیقل داده شده و صاف می‌شود. همچنین زیرکونیا شکل آناتومیک خود را حفظ می‌کند. ایمکس (لیتیوم دی سیلیکات) ماده‌ای با استحکام کمتر است به همین دلیل برای زیبایی دندان‌های جلویی طراحی شده است.

• البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بررسی و معرفی مضرات و عوارض ارتودنسی دندان را بخوانید.

از آنجایی که زیرکون یک ماده بسیر مقاوم است، دندانپزشک می‌تواند آن را بسیار نازک تهیه کند و ظاهری طبیعی تر را ایجاد کند.

Emax (لیتیوم دی سیلیکات) ماده‌ای است که باید جداگانه ساخته شده و در جای خود وصل شود، در حالی که زیرکون را می‌توان به سادگی پس از ساخت نصب کرد. یکی از معایب زیرکون به عنوان یک ماده این است که اصلاً شفاف نیست. Emax (لیتیوم دی سیلیکات) ماده بسیار شفاف تر است و دندان ها را بسیار طبیعی می‌کند.

روکش زیرکونیا در مقابل روکش‌های سرامیکی:

روکش زیرکونیا از نظر استحکام با روکش سرامیکی متفاوت است. زیرکونیا ماده بسیار مقاوم‌تری است. استحکام روکش‌های زیرکونیا در اکثر موارد یک حسن محسوب می‌شود، اما گاهی اوقات هم ممکن است مضر باشد.

براده شدن سرامیک ها با روکش های زیرکونیایی یکپارچه امکان پذیر نیست زیرا هیچ سرامیکی وجود ندارد که بتواند تراشه کند.

روکش زیرکونیا در مقابل روکش چینی:

روکش زیرکونیا به دلیل مزایای متعددی که دارد انتخاب بهتری نسبت به سایر مواد است. بر خلاف روکش زیرکونیا، تاج چینی آنقدر محکم، بادوام و ماندگار نیست. همچنین روکش زیرکونیا راه حل زیبایی بسیار بهتری است زیرا به دندان‌ها رنگ و ظاهر طبیعی می‌بخشد.

روکش زیرکونیا در مقابل روکش چینی ذوب شده به همراه فلز:

زیرکونیا و تیتانیوم تنها مادی هستند که بدن آن‌ها را می‌پذیرد و می‌تواند آن‌ها را تحمل کند از طرفی زیرکونیا زیبایی بیشتری را در دندان‌ها ایجاد کرده و به عنوان روکش دندان، استحکام و دوام بیشتری را ارائه می‌دهد. استحکام زیرکونیا تقریبا سه برابر استحکام روکش چینی با ترکیب فلزی است. برخلاف روکش‌های چینی، زیرکونیا می‌تواند در برابر سایش مقاومت کند، در نتیجه برای افرادی که دندان قروچه می‌کنند هم مناسب است.

روکش زیرکونیوم برای چه کسانی مناسب است؟

روکش‌های دندانی زیرکونیا یک گزینه محبوب برای بیمارانی است که دارای نقص‌های ساختاری دندان هستند و می‌خواهند لبخندی سالم و طبیعی را داشته باشند. از آنجایی که این ماده شفاف است، روکش‌های زیرکونیا روی لثه‌ها تأثیر نمی‌گذارند. این نوع روکش برای بیمارانی که دندان‌های بزرگ یا کج دارند نیز مناسب است.

پروسه قرار دادن روکش زیرکونیوم روی دندان چگونه است؟

دو نوع روش اصلی برای نصب روکش دندان وجود دارد. دندانپزشک شما می تواند دندان شما را آماده کند و در یک بار ویزیت یک روکش موقت نصب کند و سپس در ویزیت دوم روکش دائمی را روی دندان شما قرار دهد. یا اگر دندانپزشک شما تکنولوژی و تجهیزات مناسبی برای ایجاد روکش زیرکونیا در مطب داشته باشد، می‌توانید در همان روز روکش را آماده و نصب کند.

روش نصب دو جلسه‌ای

دندانپزشک:

• از دندان‌های شما عکس رادیوگرافی تهیه می‌کند و سپس با بی حسی موضعی دندان‌های شما را، آماده می‌کند.
• ممکن است نیاز باشد که دندانپزشک بخشی از لایه بیرونی دندان شما را بتراشد.
• از دندان قالب تهیه می‌شود.
• سپس یک روکش موقت روی دندان‌های شما نصب می‌شود.
• سپس قالب دندان شما به یک آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا روکش دندان ساخته شود.
• پس از ساخت روکش، شما باید مجددا به مطب دندانپزشک بروید تا روکش دائمی، روی دندان شما نصب شود.

نصب در همان روز

با این روش، دندانپزشک:

• دهان شما را معاینه کرده و عکس برداری می‌کند، سپس با بی حسی موضعی دندان‌های شما را، برای نصب روکش آماده می‌سازد.
• سپس با استفاده از اسکن دیجیتال، در مطب روکش را می‌سازد.
• در آخر هم روکش را به روی دندان نصب می‌کند.

مراقبت‌های لازم بعد از قرار دادن روکش زیرکونیا چیست؟

دوره نقاهت پس از قرار دادن روکش دندان زیرکونیا معمولاً چند روز است. بیماران ممکن است پس از این عمل مقداری التهاب، حساسیت و تحریک را تجربه کنند که این علائم در عرض یک تا دو هفته از بین می‌رود. شستشو با آب نمک گرم چند بار در روز برای کمک به کاهش تورم لثه توصیه می‌شود. به طور کلی هر ماده‌ای را که برای ساخت روکش دندان انتخاب می‌کنید، باید در نظافت و مراقبت از آن کوشا باشید. حداقل دو بار در روز مسواک بزنید، نخ دندان بکشید یا بین دندان‌های خود را با مسواک‌های بین دندانی یا نخ دندان تمیز کنید و حداقل یک بار در روز از سایر محصولات مفید مانند دهان شویه های ضد میکروبی و زبان خراش استفاده کنید. حتما به طور منظم برای تمیز کردن تخصصی دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. با این کار علاوه بر داشتن دندان‌هایی تمیز و سفید سلامت روکش دندان شما هم بررسی می‌شود.

معایب روکش زیرکونیوم چیست؟

لازم به ذکر است که متخصصان دندانپزشکی در زمینه پروتزهای دندانی آموزش دیده و واجد شرایط هستند تا بتوانند ارزیابی فردی هر بیمار را انجام دهند و برنامه درمانی را با استفاده از پروتزهای زیرکونیا که می‌توانند نیازهای عملکردی و زیبایی شما را برآورده کنند، سفارشی کنند. ارزیابی تشخیصی جامع توسط متخصص پروتز باید انجام شود. مانند بسیاری از روش‌های دندانپزشکی دیگر، استفاده از روکش زیرکونیا ممکن است دارای معایبی باشد.

• ساخت این روکش به طوری که کاملا مطابق دندان شما باشد، سخت است.

یکی از معایب روکش زیرکونیا ظاهر مات آن است که می‌تواند باعث شود که کمتر طبیعی به نظر برسد. این امر بیشتر در روکش‌هایی که فقط از زیرکونیا ساخته شده‌اند، بیشتر صادق است، البته معمولا مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند به ویژه برای دندان‌های پشتی.

• سایش احتمالی دندان‌های دیگر

برخی از دندانپزشکان از ترس اینکه سختی زیرکونیا باعث سایش و شکستگی دندان‌های مقابل شود، در استفاده از روکش‌های زیرکونیایی در برخی شرایط مردد هستند.

در حالی که ممکن است نگران کننده باشد، یک مطالعه نشان داده که احتمال سایش دندان مقابل در صورت استفاده از روکش‌های پرسلن فلدسپاتیک، بسیار بیشتر از روکش‌های زیرکونیوم است.

هزینه روکش زیرکونیوم چقدر است؟

به طور کلی، روکش‌های دندان می‌توانند بسیار گران باشند. روکش‌های زیرکونیوم معمولا نسبت به سایر روکش‌های فلزی و چینی، گران‌تر هستند. موقعیت جغرافیایی شما، تعداد دندان‌هایی که باید ترمیم شوند و نیز وضعیت دندان‌ها، در تعیین میزان هزینه‌ها نقش دارند.

سخن پایانی

شما در این مقاله با روکش زیرکونیوم آشنا شدید. همچنین از مزایا و معایب و کاربردهای آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول