همه انسان ها دارای دندان ها و فک مرتب و زیبا نیستند. ژنتیک، مکیدن انگشت یا پستانک، تنفس از راه دهان، رانش زبان و برخی عادات نامناسب دیگر می توانند بر رشد فک تاثیر بگذارند و موجب به هم ریختگی دندان ها شوند. ارتودنسی متداول دندان ها را مرتب می کند، اما نمی تواند عادت های آسیب رسان در فرد را از بین ببرد. شما فکر می کنید اگر مشکلات فک برطرف نشود چه می شود؟ بدون برطرف کردن مشکل زمینه ساز در هم ریختگی دندان ها، این احتمال وجود دارد که دوباره دندان ها در طول زمان دچار در هم ریختگی شوند. در این شرایط ارتودنسی فانکشنال می تواند تفاوت ایجاد کند. شما تا کنون درباره دستگاه فانکشنال ارتودنسی چه شنیده اید؟ در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی در این باره بدست آورید.
ارتودنسی فانکشنال چیست؟
دستگاه فانکشنال ارتودنسی، یکی از انواع دستگاههای ارتودنسی است که بهمنظور رفع ناهنجاریهای استخوان فک به کار میرود. اغلب دستگاههای ارتودنسی به قصد اصلاح بینظمی و نابجایی دندانها به کار میروند، اما این دستگاه علاوه بر تأثیر در وضعیت قرارگیری دندانها و بینظمی آنها بیشتر برای رفع ناهنجاریهای فکی و آروارهای مورداستفاده قرار میگیرد.
برای مطالعه بیشتر: ارتودنسی دیمون “آنچه باید بدانید”
برتری ها و امتیازات
ارتودنسی فانکشنال از نظر زیبایی و عملکرد، فواید و مزایای بسیاری دارد که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- ارتودنسی فانکشنال می تواند طرح لبخندی زیبا را برای فرد به وجود بیاورد.
- این روش درمانی می تواند اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را کاهش دهد.
- نتیجه نهایی آن ماندگار و با ثبات است.
- ارتودنسی فانکشنال با رشد بیمار توازن صورت را حفظ می کند.
- ابزارهایی که در این روش مورد استفاده قرار می گیرند، راحت تر تمیز می شوند و نگهداری از آن ها ساده تر است.
- در مواقع خاص امکان برداشتن آن از روی دندان ها وجود دارد.
- این ارتودنسی حتی در سنین خیلی پایین حدود 3 تا 8 سال نیز امکان پذیر است.
- حذف دندان در این روش بسیار کم اتفاق می افتد.
- دستگاه فانکشنال علاوه بر مرتب کردن دندان ها، کارایی بسیار بیشتری دارد.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: از رادیوگرافی دندان چه می دانید؟
ارتودنسی فانکشنال برای چه مواردی کاربرد دارد؟
مواردی که در آن از این ارتودنسی استفاده می شود، عبارتند از:
- ارتودنسی فانکشنال می تواند با ردیف کردن دندان ها و بر طرف کردن مشکلات فک، لبخندی زیبا و ماندگار را برای بیمار ایجاد نماید.
- این روش به بهبود رشد و نمو دندان ها و فک می پردازد.
- این ارتودنسی می تواند در هماهنگی فک بالا و پایین کودکان تاثیر به سزایی داشته باشد.
- این ارتودنسی باعث سلامت استخوان های سر و صورت و همچنین استخوان های رابط بین فک و گردن می پردازد.
- توانایی رفع انسداد مجاری تنفس را دارد.
انواع ارتودنسی فانکشنال
در ابتدای امر دستگاه های فانکشنال به صورت یک تکه پلاستکی حجیم طراحی شده بود که وقتی درون دهان قرار می گرفت تکلم را دچار مشکل می کرد.
اما امروزه برخی از دستگاه های فانکشنال به صورت مجزا و فلزی هستند که هرکدام به صورت جداگانه در قسمت بالایی دندان و قسمت پایینی دندان ها قرار می گیرند، که مقداری از مشکل تکلم را می کاهد.
دستگاه فانکشنال به دو گروه ثابت و متحرک دسته بندی می شوند.
دستگاه فانکشنال ثابت
دستگاه فانکشنال ثابت مشکل عقب بودن فک پایین و نیز شلوغی و نا مرتب بودن دندان ها را بر طرف می سازد. با استفاده از این نوع دستگاه، فکی متناسب با دندان های مرتب را خواهید داشت. همچنین مشکل باز و بسته کردن فک را ندارید.
دستگاه فانکشنال متحرک
دستگاه فانکشنال متحرک دارای دو بخش است و مشکل عقب بودن فک پایین را بر طرف می سازد. این دستگاه به دلیل دو تکه بودن و قرار گرفتن مجزای آن ها بر روی فک بالا و فک پایین، تویین بلاک نامیده می شوند.
جهت آگاهی: درباره ی ناهنجاری اپن بایت بخوانید
دستگاه های ارتودنسی فانکشنال را بشناسیم
در ادامه انواع دستگاه فانکشنال دندان را بررسی می کنیم:
دستگاه هربست
دستگاه هربست یک دستگاه فانکشنال ارتودنسی ثابت است. توسط متخصصان برای درمان اوربایت شدید که مانع رشد فک پایین فرد می شود، مورد استفاده قرار می گیرد.
در این نوع دستگاهها، امکان حرکت دادن دستگاه توسط بیمار نیست؛ و به صورت ثابت، بر روی قوس داخلی دهان، دستگاه فانکشنال ثابت، قرار میگیرد.
دستگاه فانکشنال متحرک بایونیتور
برخلاف دستگاه هربست، بایونیتور یک دستگاه فانکشنال متحرک است که به منظور تصحیح و اصلاح اوربایت طراحی شده است. این دستگاه فانکشنال متحرک موجب افزایش رشد فک پایین فرد شده و بدین ترتیب مشکل اوربایت او را رفع می کند.
دستگاه فانکشنال اکتیویتور
دستگاه فانکشنال اکتیویتور در ارتودنسی متحرک فانکشنال، زمینه هماهنگی بین فک بالا و پایین را در افراد مبتلا به این ناهنجاری فراهم می کند. این دستگاه در مدل های مختلفی مانند اکتیویتور H، اکتیویتور V، اکتیویتور کینتور و… موجود است.
ارتودنسی متحرک فانکشنال با دستگاه فرانکل
فرانکل نیز مانند بایونیتور و برخلاف دستگاه هربست، یک دستگاه فانکشنال متحرک و از جمله ابزارهای ارتودنسی متحرک برای درمان ناهنجاری های فک است. فانکشنال دندان فرانکل زمینه محدودیت نیروهای عضلانی نامناسب را فراهم می کند. این دستگاه با تحریک رشد فک پایین، فضای خالی را برای رشد دندان های دائمی ایجاد می کند.
نحوه کار دستگاه فانکشنال دندان فرانکل در ارتودنسی متحرک فانکشنال با سایر دستگاه های فانکشنال متحرک مانند بایوناتور و اکتیویتور متفاوت است. این دستگاه فانکشنال متحرک مدل های متفاوتی داشته (فرانکل ۱ تا ۵) که هر یک برای ناهنجاری خاصی کاربرد دارد.
دستگاه فانکشنال مارا
مارا یک وسیله ارتوپدی است که برای جلو آوردن فک افرادی است که دندان های جلوی فک بالایی آن ها خیلی جلوتر از دندان های جلویی فک پائین شان قرار دارد.
فانکشنال دندان تویین بلاک
دستگاه فانکشنال برای کمک به بهبود روند رشد فک پایین و تصحیح مشکل اورجت دندان های بیماران مبتلا به این ناهنجاری به کار می رود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: هر آنچه درباره کیست دندان باید بدانید
قدم به قدم با نصب ارتودنسی فانکشنال
از آنجا که این روش درمانی در طول رشد بیمار انجام می شود، بهتر است شروع آن در حدود ۷ سالگی باشد. درمان شامل دو فاز می شود:
فاز ۱
از ابزارهای خاص بر روی استخوان فک بالا و پایین استفاده می شود تا فضای فک افزایش یابد و فک به محل صحیح تغییر مکان دهد. طول درمان معمولا حدود ۹ تا ۱۸ ماه است اما گاهی ممکن است بیشتر شود.
فاز ۲
پس از اصلاح رشد و شکل فک و تکمیل رشد فک و دندان های دائمی، از بریس های سنتی برای صاف کردن دندان ها استفاده می شود. به طور معمول درمان ۹ تا ۱۸ ماه طول می کشد، اما گاهی می تواند چند سال ادامه یابد.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: اصول مراقبتی در دوران ارتودنسی
موارد بهداشتی در طول درمان با دستگاه فانکشنال
در هنگام استفاده از دستگاه های فانکشنال ارتودنسی، توصیه می شود که در هیچ مواردی مواد غذایی چسبنده و یا مواد غذایی سخت و سفت مصرف نکنید. در این صورت این مواد غذایی، باعث آسیب رساندن به دستگاه های ارتودنسی می شوند. همچنین، پس از هر بار وعده غذایی، دستگاه فانکشنال را از دهان خارج کرده و با دقت شستشو کنید.
مسواک زدن نیز در حین استفاده از دستگاه های ارتودنسی روزی حداقل ۳ بار ضروری است. در صورتی که تمامی این موارد را به خوبی رعایت کنید، روند درمان ارتودنسی تسریع پیدا کرده و نتیجه مطلوبی را مشاهده می کنید.
سخن پایانی
در این نوشتار درباره دستگاه فانکشنال ارتودنسی خواندیم. همان طور که گفته شد تاکید می گردد بهتر است تمامی کودکان در سن ۷ سالگی توسط ارتودنتیست معاینه شوند تا وجود مسائل ناهنجاری فک و دندان در آنها تشخیص داده شود. برخی اصلاحات حتی در ۶ سالگی شروع می شوند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.