فضا نگهدارنده دندان کودکان

فضا نگهدارنده دندان کودک چیست؟ و هزینه آن چقدر است؟ + کاربرد دستگاه فضا نگهدارنده چیست؟

فضا نگهدارنده دستگاهی است که به صورت ثابت در دهان کودک قرار داده میشود و یا به صورت متحرک توسط کودک استفاده میشود. این دستگاه فضا نگهدارنده مانع از کاهش و از دست رفتن فضاهای بین دندانی و یا فضاهای خالی ناشی از خارج کردن دندان های شیری و یا دائمی میشود . یعنی فضا نگهدارنده مانع از این میشود که دندانها به سمت فضای بی دندانی حرکت کنند و فضا کم شده و یا حتی بسته شود.با توجه به توصیه دندانپزشک کودکان در کیس های مختلف ، یکی از انواع فضا نگهدارنده ثابت و متحرک برای کودک تجویز میشود.


فهرست مطالب


فضا نگهدارنده چیست؟

دندان‌های شیری در رشد و استحکام دندان‌های دائمی، استخوان فک و ماهیچه‌های دهان اهمیت بسیاری دارند. آن‌ها کمک می‌کنند تا بعد از افتادن، دندان دائمی زیرین در محل خود قرار گیرد.اکثر دندان‌های دائمی از دندان‌های شیری بزرگتر هستند و تعداد آنها نیز بیشتر است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله فیشور سیلانت دندان کودکان را بخوانید. دندان‌های شیری به صورت طبیعی بهترین عامل برای حفظ فضای مورد نیاز جهت رویش دندان‌های دائمی است.

فضا نگهدارنده چیست؟

هنگامیکه یک دندان شیری زودتر از موعد می‌افتد، اگر فضای خالی ایجاد شده بین دو دندان به درستی حفظ نشود، ممکن است دندان‌های دو طرف آن شروع به حرکت به سمت داخل فضای خالی نمایند. در این صورت فضای کافی برای رویش دندان دائمی زیرین در آن محل وجود نخواهد داشت و باعث انحراف و کج شدن دندان دائمی می‌شود.فضانگهدارنده یک وسیله مخصوص از جنس فلز (استیل ضد زنگ) یا آکریل (نوعی پلاستیک) است که توسط دندانپزشک یا ارتودنتیست به صورت اختصاصی برای فرد مورد نظر ساخته می‌شود. این وسیله میتواند به صورت ثابت در دهان کار گذاشته می‌شود. نوع متحرک آن نیز وجود دارد که درصورت لزوم میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

بخوانید
مقایسه کامپوزیت ونیر و لمینت سرامیکی

هدف استفاده از وسیله باز نگدارنده دندان:

هدف اصلی این وسیله باز نگهداشتن فضای خالی بین دو دندان است تا دندان دائمی زیرین بتواند در محل صحیح خود جوانه زده و رویش نماید.بسته به سن کودک و محل قرار گرفتن فضانگهدارنده در دهان کودک، ممکن است از نوع ثابت یا متحرک آن استفاده شود.همه کودکانی که دندان شیری خود را زودتر از موعد از دست می‌دهند لزوما به فضانگهدارنده نیاز ندارند. برای تشخیص این موضوع لازم است به یک دندانپزشک متخصص کودکان یا یک متخصص ارتودنسی مراجعه نموده و معاینات لازم انجام شود.

معرفی انواع دستگاه فضانگهدار

این دستگاه ها انواع مختلفی دارند و با توجه به شرایط دندان های کودک و تشخیص متخصص دندانپزشکی اطفال از آنها استفاده می شود. انواع دستگاه های فضانگهدارنده دندان کودک عبارت است از:

1- فضا نگه دارنده متحرک

فضا  نگهدارنده های متحرک  بسیار مشابه به ارتودنسی متحرک هستند و باید حداقل از آن 14 ساعت از 24 ساعت شبانه روز استفاده نمود. پس از هر بار غذا خوردن باید این پلاک از دهان خارج شده و به صورت کامل شسته و تمیز شود.

 فضا نگه دارنده متحرک

در آن مدت زمانی که از نگه دارنده متحرک استفاده نمی کنید باید درون یک ظرف آب قرار بگیرد. این نوع فضا نگهدارنده  از آکریلیک ساخته می شود و برای کو.دکانی که چند دندان ندارند استفاده  بیشتری دارد.

بخوانید
اپن بایت چیست و چگونه درمان می‌شود؟ + علل ایجاد اپن بایت چیست؟

2- فضا نگه دارنده ثابت

این دسته از فضا نگهدارنده ها به وسیله یک چسب مخصوص که برای دندان پزشکی است به دندان کودک چسبیده می شوند  به صورتی که قابلیت جا به جایی آن وجود نداشته باشد. البته استفاده از فضا نگهدار ثابت به کودک هایی توصیه می شود که دندان های عقب خود را از دست داده اند. نگه دارنده های ثابت نیز به دو دسته یک طرفه و دو طرفه تقسیم می شوند. نگهدارنده های یک طرفه از یک سمت و نگهدارنده های دو طرفه از دو سمت ثابت نگه می دارند. با توجه به تعداد دندان هایی که کودک از دست داده باشد و با توجه به محل دندان باید متخصص ارتودنسی تعیین کند کدام یک از انواع نگهدارنده برای بیمار مناسب است و برای پر کردن حفره های دندان بیمار آن ها را بر روی فک بال یا فک پایین قرار می دهد.

 فضا نگه دارنده ثابت

فضا نگه دار ثابت خود به انواع مختلفی تقسیم می شود که در ادامه قصد داریم آن ها را بررسی کنیم. انواع فضا نگهدار ثابت عبارتند از:

بخوانید
عصب کشی دندان چگونه انجام می‌شود؟

فضا نگهدار ثابت باند و حلقه:

فضا نگهدار های ثابت باند و حلقه با استفاده از سیم های فولادی ضد زنگ ساخته می شوند و اغلب توسط باند ارتودنسی که زمینه رشد بدون انسداد دندان دائمی بیمار را فراهم می کند، نگهداری خواهد شد. استفاده از این روش برای مواردی که یک یا چند دندان آسیای فرد در یک قوس دندانی از دست رفته باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

قوس نگهدارنده زبانی:

از این نوع فضا نگهدار برای حفظ دندان های پشتی در دو طرف فک مورد استفاده قرار گرفته می شود.

قوس ترانسپلاتال:

نحوه گذاشتن فضا نگهدار  قوس ترانسپلاتال بدین صورت است که  نصب بر روی فک بالا توسط سیم به دندان های کنار است که در نهایت فضا را در هر دو طرف قوس دندان حفظ خواهد کرد.

فضا نگهدار دیستال شو:

در صورتی که بخواهید فضایی را برای  رشد اولین دندان مولر دائمی پس از افتادن دندان شیری حفظ کنید باید این نگهدارنده را بر روی اولین دندان آُسیای کودک حفظ کنید. برای نصب این نوع فضا نگهدار دندان پزشک باید قالب هایی از دهان بیمار تهیه کند تا فضا نگهدار به صورت منحصر به فرد برای بیمار توسط آزمایگاه دندان پزشکی تهیه شود.

بخوانید
ارتودنسی ثابت چیست؟ + بررسی انواع انواع ارتودنسی ثابت دندان و روند درمان آن

دلایل استفاده از فضا نگهدارنده ها در کودکان چیست؟

زمانی که کودک دندانش را زودتر از زمان اصلی از دست میدهد ، چاره ای جز استفاده از فضا نگهدارنده باقی نمیماند. همیشه دندان ها تمایل به حرکت به سمت جلو دارند ، بنابراین اگر جای دندانی خالی باشد، دندان های دیگر حرکت میکنند و فضای خالی را کم کم پر میکنند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله دندان درد کودکان را بخوانید.اگر دندان شیری زودتر از زمان موعد از دست رود میتواند مشکل ساز شود.

کاربرد و دلایل استفاده

زیرا نه تنها فضاهای خالی اشغال میشوند بلکه در سال های آتی که قرار است دندان دائمی رویش کند فضای مورد نیازی که برای رویش نیاز داشته است ، از بین رفته است. بنابراین باید فضا نگهدارنده گذاشته شود تا مانع از حرکت دندان های عقب به سمت جلو شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله روکش دندان کودکان را بخوانید.

کاربرد فضا نگهدار دندان چیست؟

ممکن است برخی از کودکان به دلیل های کاملا مختلفی با وارد شدن ضربه به دهان آن ها دندان شیری خود را از دست بدهند. حادثه هایی مانند برخورد توپ با صورت، تصادف غیر منتظره و افتادن از پله ها می تواند موجب ایجاد زود هنگام حفره های دهانی شود که در نهایت دندان شیری از دست می رود.

البته حفره های دهانی ممکن است در مواردی هم چون خوابیدن کودک زمانی که در حال مکیدن سینه یا بطری است و یا مکیدن طولانی مدت بطری به وجود می آید. قندی که در شیر موجود است باعث ایجاد حفره های دندانی در مینای دندان کودک شده و باعث سرعت بخشیدن به فرآیند افتادن دندان کودک و خالی شدن جای دندان او می شود. گاهی هم ممکن است این مشکل دارای دلیل های ژنتیکی باشد و یا بر اثر عفونت های دهانی رخ داده باشد در این صورت توصیه پزشک استفاده از فضا نگهدار برای کودک است.

بخوانید
همه چیز درباره ترمیم زیبایی دندان و دندانپزشکی زیبایی

به هرحال دلیل خالی ماندن جای دندان شیری هر چیزی که باشد، باید جای خالی دندان شیری برای رشد و رویش دندان دائمی به صورت کامل حفظ شود تا سلامت دیگر دندان ها تضمین شود. در غیر این صورت ممکن است به مرور مشکل کمبود فضا، به هم فشردگی دندانی، کج شدن دندان و یا نهفتگی دندانی به وجود آید. اگر جای دندان شیری مدت زمان طولانی خالی بماند ممکن است خطر لق شدن دندان های دیگر به وجود آید زیرا دندان های دیگر پشتیبان خود را از دست می دهند.

نحوه عملکرد دستگاه فضا نگهدار چگونه است؟

در فضا نگهدارنده های ثابت ، بند ها و در فضانگهدارنده های متحرک ، کلاسپها لنگرگاهی را ایجاد میکنند تا مانع از حرکت دندان های خلفی به سمت جلو شوند و دندان ها در جای خود استوار باقی بمانند و هیچ فضای ریز و درشتی در فک از دست نرود.

نحوه عملکرد دستگاه

آیا هر دندان شیری بیافتد نیاز به فضانگهدارنده خواهیم داشت؟

خیر. اینکه جای خالی دندان از دست رفته نیاز به فاضنگهدار دارد یا خیر، از بهترین روش ها این است که به دندانپزشک کودکان مراجعه کنید تا دندانپزشک بررسی کند که دندان های فرزندتان نیاز به فضانگهدار دارند یا خیر. دندانپزشک کودکان با کمک عکس رادیوگرافی و وضعیت دندان ها می تواند تشخیص مناسبی داشته باشد. همچنین در مواردی مانند اینکه، دندان شیری به موقع و در زمان خودشت افتاده باشد، نیازی به فضانگهدار نخواهد بود. همچنین گفته می شود اگر دندان شیری بیافتد که دندان زیرین آن (دندان دائمی) در کمتر از 6 ماه آینده رویش داشته باشد، نیاز به فضانگهدار نخواهد بود.

بخوانید
آشنایی کامل با متخصص پروستودنتیست (متخصص پروتز های دندانی)

فضانگهدارنده چه مدت باید در دهان باقی بماند؟

مدت زمان باقی ماندن فضانگهدارنده در دهان کودک کاملا به سن او بستگی دارد. معمولا هنگامی که دندان دائمی شروع به جوانه زدن در دهان کودک می‌کند، فضانگهدارنده را از دهان کودک خارج می‌کنند. در بسیاری از موارد نیز در صورتی که دندان‌های مجاور فضای خالی بیافتد، فضانگهدارنده را خارج می‌کنند.دندانپزشک متخصص کودکان یا ارتودنتیست با انجام معاینات لازم می‌تواند زمان لازم برای خارج کردن فضانگهدارنده را تشخیص دهد.

فضانگهدارنده چه مدت باید در دهان باقی بماند؟

مراقبت های لازم برای دستگاه های فضا نگهدارنده چیست؟

پس از اینکه فضانگهدارنده توسط ارتودنتسیت یا دندانپزشک متخصص کودکان ساخته شد و در دهان کودک قرار داده شد، ممکن است چند روز طول بکشد تا کودک به آن عادت کند. در روزهای اول کودک ممکن است نسبت به فضانگهدارنده احساس ناخوشایندی داشته باشد اما بعد از چند روز به آن عادت می‌کند.

دندانپزشک باید در خصوص نحوه تمیز کردن فضانگهدارنده به کودک و والدین او آموزش‌های لازم را بدهد تا بافت لثه سالم بماند و دچار پلاک دندانی نشود. دندان‌های کودک باید مرتبا مسواک زده شود تا سلامت لثه‌ها حفظ شود. در این خصوص لازم است روش صحیح مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به کودک آموزش داده شود.

بخوانید
فیشورسیلانت دندان کودکان

اگر فضانگهدارنده از نوع ثابت است، توصیه می‌شود:

از خوردن غذاهای سفت و چسبناک، جویدن آدامس یا خوردن انواع آب نبات و شیرینی جات پرهیز شود زیرا ممکن است قسمتی از غذا در لای سیم و اجزای فضانگهدارنده گیر کند.همچنین فضانگهدارنده نباید فشار داده یا کشیده شود زیرا ممکن است باعث خم شدن یا جدا شدن آن از دندان شود. لازم است آموزش‌های لازم به کودک داده شود تا با انگشت یا زبان خود اقدام به فشار دادن، کشیدن یا تکان دادن آن نکند.

کودک باید در بازه‌های زمانی مختلف توسط متخصص دندانپزشکی کودکان یا ارتودنتیست معاینه شود تا مراحل درمان مورد بازبینی قرار گیرد. اگر شما کودک خود را هر شش ماه یکبار به دندانپزشک کودکان برای معاینه نبرید، ممکن است فضانگدارنده در دهان کودک باعث ایجاد مشکل شود. به خصوص هنگامی که کودک خوب مسواک نمی‌زند.

هزینه دستگاه فضا نگهدارنده چه قدر است؟

هزینه دستگاه فضا نگهدارنده به عوامل مختلفی بستگی دارد . برای مثال این که کدام نوع آن از جمله متحرک و یا ثابت استفاده میشود؟ یک طرفه است و یا دو طرفه؟ پس هزینه دستگاه فضانگهدارنده برای هر کودک ممکن است متفاوت باشد.
از آن جایی که دستگاه های فضا نگهدارنده ، ارتودنسی پیشگیری محسوب میشوند و نقش مهمی را در رویش درست و به موقع دندان های دائمی دارند، هزینه و عوارض آن بسیار کمتر از عوارض ارتودنسی هایی است که کودک ناچار است در آینده آن ها را تحمل کند .

بخوانید
درباره ی روکش دندان شیری کودکان بیشتر بدانید

سخن پایانی

شما در این مقاله با فضای نگهدارنده دندان کودکان آشنا شدید.همچنین از عوارص و کاربردهای آن آگاه شدید.اگر سوال با نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول

آیا فضا نگهدارنده به دندان ها آسیب میزند؟

خیر ، اگر شما بهداشت دهانی را به صورت منظم رعایت کنید و برای چکاپ به صورت دائم به دندان پزشکی مراجعه کنید و نیز از مصرف مواد چسبنده و سفت خودداری کنید ، دندان ها هیچ آسیبی نخواهند دید و سالم باقی میمانند.

آیا همیشه به فضا نگهدارنده نیاز داریم؟

یکی از سوالات رایج خانواده ها این است که آیا همیشه فضا نگهدارنده لازم است؟ نمیتوان گفت همیشه برای همه کودکان فضا نگهدارنده نیاز است. اگر دندانپزشک کودکان تشخیص دهد که دندان هایی که قرار است در آینده رویش پیدا کند دندان های بزرگی هستند و هماهنگی لازم با سایز فک ندارند و یا دندان شیری و دائمی زودتر از زمان مقرر از دست رفته باشد و….. دندان پزشک حتما فضانگهدارنده را پیشنهاد خواهد داد تا حدود زیادی از مشکلات آینده کاسته شود.

پیشنهاد ما به شما

جراحی فک و صورت

جراح دهان، فک و صورت کیست؟ + خدمات تخصصی جراحی فک و صورت

بیشتر افرادی که فک هایشان در موقعیت نامناسب و ناهماهنگ با هم قرار دارند و …

دیدگاهتان را بنویسید