مواد دهانشویه ی خوب

دهانشویه از چه موادی تشکیل شده است و طریقه مصرف آن باید چگونه باشد؟

در تعریف، دهانشویه فرمی از مواد دارویی‌ست که هدف اصلی اثرگذاری‌اش معمولا محدوده حفره دهان است. اثر اولیه و شناخته‌شده دهانشویه‌ها اثر “ضدعفونی”کننده آنها است اما دهانشویه‌ها برای اهداف دیگری چون “ضد درد”، “ضد التهاب” و “ضد قارچ” نیز ساخته و تجویز می‌شوند.نه تنها انتخاب نوع دهانشویه بلکه شکل استفاده از آنها نیز در تاثیرگذاری حداکثری‌شان موثر است. به عنوان مثال استفاده بلافاصله از یک دهانشویه ضد باکتریال پس از مسواک زدن با خمیردندان فلورایده می‌تواند باعث کاهش اثرگذاری فلوراید موجود در خمیردندان شود.آنچه در این نوشته مدنظر است معرفی بعضی از مهمترین مواد تشکیل دهنده دهانشویه هاست تا با آگاهی از کارآیی هر کدام از این مواد، انتخاب درستی در این زمینه بنمائیم. برای آگاهی بیشتر درباره پست دندان بیشتر مطالعه کنید.

معرفی مهمترین مواد تشکیل‌دهنده دهانشویه

الکل:

الکل یکی از شناخته شده ترین مواد ضد باکتری و از مواد تشکیل دهنده دهانشویه است که علاوه بر اثرات مستقیم ضد باکتریال به عنوان ماده حلال برای مواد مهمی چون “منتول”، “اوکالیپتول” و “تیمول” جهت فعالیت ضد پلاک میکروبی در دهانشویه ها مورد استفاده قرار میگیرد. از معایب استفاده از دهانشویه های الکلی علاوه بر ایجاد(تشدید) خشکی دهان، با از بین بردن برخی سوش های باکتریال و ایجاد محیطی برای رشد سایر سوشهای باکتری که ایجاد کننده بوی نامطبوع هستند، ایجاد بوی بد دهان (Halitosis) میباشدگرچه تحقیقات قانع کننده ای در این رابطه وجود ندارد اما همواره ترس از سرطانزایی دهانشویه های الکلی در جامعه وجود داشته است. بیشتر بدانید: لابراتور دندانسازی چیست

دهانشویه

بنزیدآمین:

به عنوان یک داروی ضدالتهابی غیراستروییدی (NSAID) جهت کاهش درد مخاط ناحیه دهان و گلو مورد استفاده قرار میگیرد. این دهانشویه در طیفی وسیع از تجویز، به عنوان ضد درد مخاط، از دردهای مخاط خشک شده دهان بعد از رادیوتراپی تا کاهش درد آفت مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر بدانید: لابراتوار دندانسازی چیست؟

بخوانید
معرفی انواع مختلف ارتودنسی

کلرهگزیدین جوز مواد اصلی دهانشویه ها:

این دهانشویه با غلظتهایی از ۰.۲ تا ۰.۱۲ به عنوان یک داروی ضد باکتریال مورد استفاده قرار میگیرد. اکثرا این دهانشویه به دلیل تاثیر حداکثری آن بر روی باکتریهای گرم منفی مسبب التهاب لثه(ژنژیویت) تجویز میگردد. تحقیقات ثابت کرده است استفاده از این دهانشویه قبل از کشیدن دندان باعث کاهش ریسک ایجاد “حفره خشک” میگردد.استفاده طولانی مدت از کلرهگزیدین با مکانیسم اتصال به tannins در افرادی که میزان بالایی از قهوه و چای استفاده میکنند باعث ایجاد رنگدانه های خارجی بر روی دندان میگردد.

اسانس (essential oils):

این دسته از محتوای دهانشویه ها شامل “اکالیپتول”، “اوژنول”، “منتول”، “تیمول”، و “فنول” روغنهایی استخراج شده از گیاهان میباشند که اثرات آنتی باکتریال را در دهانشویه ها اعمال میکنند. این محتوا در دهانشویه ها در کاهش بوی بد دهان (Halitosis) موثر هستند. آیا درباره تعداد دندان های انسان اطلاعاتی دارید؟

مواد دهانشویه های حاوی فلوراید:

به عنوان موثرترین ماده ضدپوسیدگی در دهانشویه ها مورد استفاده قرار میگیرند. کسانی که از خمیر دندانهای حاوی فلوراید استفاده میکنند نیاز به استفاده همزمان از دهانشویه های فلوراید ندارند. این دهانشویه ها در کاهش پوسیدگی بیماران مبتلا به خشکی دهان بسیار موثر هستند. عوارض نایت گارد چیست؟

بخوانید
پاتولوژیست کیست و پاتولوژی (آسیب شناسی) دهان و دندان به چه معنا است؟

هیدروژن پراکساید:

به عنوان ماده اکسید کننده، در کاهش میزان باکتریهای بی هوازی و همچنین تخریب ساختار ویروس ها موثر هستند. افزایش طول پاپی های سطح زبان از عوارض جانبی این ماده موثره میباشد. درباره شماره دندانها در دندانپزشکی چه می دانید؟

متیل سالیسیلات:

این ماده موثره هم خواص ضد باکتریال و هم خواص ضد درد دارد. گرچه خواص ضد پلاک متیل سالیسیلات به اندازه کلرهگزیدین نیست اما به مانند کلرهگزیدین رنگزایی ندارد.

پوویدون آیوداین:

به عنوان یک ماده ضد باکتریال و به صورت رقیق شده با آب، باعث کاهش عفونت های قسمت فوقانی سیستم تنفسی میگردد. srp در دندانپزشکی چیست؟

سانگویناریا:

یک ماده موثره در دهانشویه ها با خاصیت آنتی پلاک و ضد بوی بد دهان میباشد. مصرف طولانی مدت این دهانشویه میتواند باعث ایجاد لکوپلاکیا در داخل وستیبول دهانی و گونه ها شود. گاها دیسپلازی و حرکت به سمت بدخیمی در این نوع لکوپلاکیاها گزارش شده است. بیشتر بدانید: عکس امپول دندانپزشکی

نیستاتین جزو مواد کم مصرف در تهیه دهانشویه ها:

به صورت محلول از شناخته شده ترین دهانشویه های ضد قارچ دهانی میباشد.

بخوانید
ده ابزار ضروری برای تاسیس و تجهیز مطب دندانپزشکی + مشاوره تلفنی رایگان

آموزش روش‌های مصرف و استفاده از دهانشویه

روش صحیح استفاده از دهانشویه به شما کمک می کند که نفس تازه ای داشته باشید. همچنین به از بین بردن میکروب های حفره های دندان ها و حفظ سلامت لثه ها کمک می کند. در بیماران ارتودنسی از دهان شویه حاوی کلر هگزیدین نباید استفاده کرد چون باعث تغییر رنگ دندانها می شود.

به خاطر داشته باشید؛ استفاده از دهانشویه نمی تواند جایگزین مسواک زدن روزانه و استفاده از نخ دندان شود. استفاده از دهانشویه برای تمیز کردن نقاطی از دهان همانند داخل گونه، رو و زیر زبان، و بین دندان ها مفید است. وظیفه اصلی دهانشویه خوشبو کردن نفس است، اما اگر از بدبویی مضمن دهان رنج می برید بهتر است به فکر درمان های اساسی تری باشید.

گفته می شود بعضی از انواع دهانشویه به طور مثال؛ فلوراید، به از بین بردن اسید حاصل از فعالیت باکتری های پلاک دندانی کمک می کند. البته شما باید در ابتدا دندان های خود را به خوبی مسواک کرده و نخ دندان بکشید. سپس از دهانشویه استفاده کنید

بخوانید
معرفی 7 متخصص برتر بلیچینگ دندان در میدان آرژانتین تهران 1402 به انتخاب مجله آموزشی تجهیزات دندانپزشکی

دهانشویه با ترکیبات کلرهگزیدین (chlorhexidine)

دهانشویه کلرهگزیدین برای آفت دهان و بوی بد دهان استفاده می شوند که مانع از ایجاد پلاک می‌شوند. این دهانشویه بیشتر برای کسانی که جراحی فک یا لثه انجام داده اند مناسب است.دهانشویه حاوی کلروهگزیدین بهترین انتخاب برای از بین بردن عفونت لثه است. توصیه میشود که کسانی که ارتودنسی کرده اند و سیم ارتودنسی در دهان خود دارند از مصرف دهان شویه کلر هگزیدین خودداری کنند.

محلول‌های دهانشویه با ترکیبات فلوراید (fluried)

دهانشویه با ترکیبات فلوراید، باعث مقاوم شدن دندان‌ها می‌شوند.اکثر افراد راغب هستند از این نوع دهانشویه استفاده کنند. بیشتر بخوانید: آیا ارتودنسی نیاز به بیحسی دارد؟

  • فواید دهان شویه :
  • ضدعفونی و شستشوی دهان و دندان و لثه .نحوه استفاده از دهانشویه
  • کاهش باکتریهای دهان .
  • رفع بوی نامطبوع دهان و جرم دندان .
  • فلوراید مورد نیاز دندان را تامین کرده و از پوسیدگی دندانها جلوگیری می کند.
  • پیشگیری و کاهش ابتلاء به بیماریهای دهانی از قبیل آفت و بهبود بیماریهای لثه .
  • محافظت از دندانهای شیری و دایمی در کودکان (مصرف دهانشویه به کودکان بالای 6 سال توصیه می شود).
  • کاهش تیرگی،جرم دندانها و بوی بد دهان در افراد سیگاری .
بخوانید
همه چیز درباره دندانپزشکی کودکان + معرفی بهترین دندانپزشکان اطفال سنندج

مواد دهانشویه های با بیس ترکیبات آمونیوم چهارتایی مانند ستیل پیریدینیوم کلراید ( cetylpyridinium chloride , CPC )

ماده ی CPC یک ترکیب فعال کشنده ی باکتری هاست که با غشا سلولی باکتری ها واکنش داده و موجب از هم پاشیدگی و مرگ آنها می گردد. بر اساس مطالعات این دهان شویه ها 14% تا 24% در کاهش پلاک و ژنژیویت موثرند. Crest Pro-Health از دیگر دهان شویه هایی است که حاوی ماده ی کشنده ی باکتری یعنی CPC بوده و در این گروه قرار می گیرد. استفاده از این دهان شویه به میزان 20 میلی لیتر و دو بار در روز و به مدت زمان 30 ثانیه توصیه می شود. از دیگر دهان شویه هایی که در این گروه قرار می گیرند می توان به Cepacol , Clear Choice , Rembrandt وVi-one اشاره کرد.

بررسی مواد تشکیل دهنده دهانشویه های بهداشتی – آرایشی

این گروه از دهان شویه ها حاوی الکل هستند و آنتی سپتیک یا ضد عفونی کننده هم نامیده می شوند. از این دهان شویه ها برای رفع بوی بد دهان البته به صورت موقتی استفاده می شود، زیرا آنها سبب از بین رفتن میکروبهای عامل بوی بد دهان نمی شوند. همچنین این گروه از دهان شویه ها برای شستن باقی مانده ی مواد غذایی از میان دندان ها و لثه نیز کاربرد دارند و باعث کاهش فلور میکروبی دهان می شوند.

بخوانید
عصب کشی دندان چگونه انجام می‌شود؟

در تحقیقی انجام شده بر روی این دهانشویه ها ، نشان داده شده بود که استفاده از این دهانشویه ها به تنهایی باعث کاهش بوی بد دهان به مدت حدودا 4 ساعت شده بود، اما همراه شدن آنها با استفاده از مسواک و نخ دندان و همچنین تمیز کردن زبان به طور قابل توجهی موجب کاسته شدن از بوی دهان می گردید.

روش استفاده از دهانشویه

  • دستور مصرف روی دهانشویه، در مورد مقدار استفاده و مدت زمان نگه داشتن در دهان را دقیقاً رعایت کنید.
  • دهانشویه را عموماً باید یک مدت مشخص پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن غرغره کنید.
  • از دندانپزشک معالج خود بخواهید تا بهترین دهانشویه را به شما معرفی کند.
  • دهانشویه را ننوشید! (چون مواد تشکیل دهنده دهانشویه شیمایی هستند و ممکن است باعث عفونت شود)
  • استفاده از دهانشویه برای کودکان کوچکتر از 7 سال مناسب نیست، چون ممکن است آن را قورت بدهند.
  • به طرز صحیح مسواک بزنید. مسواک زدن ، غذاها و پلاک میکروبی را از سطح دندان ها و لثه ها بر می دارد و سطح آنها را آماده ی پذیرش مواد دهان شویه می کند.
  • مقدار کافی از دهان شویه را مطابق دستور دندانپزشک یا دستور روی بطری ، درون درب بطری (معمولاً به صورت پیمانه استفاده می شود) بریزید.
  • دهان شویه را وارد دهان کنید و با فشار در دهانتان بچرخانید تا تمام سطوح دندان ها و لثه ها و همچنین سطوح بین دندان ها با دهان شویه تماس پیدا کند.
  • معمولاً 30 ثانیه تا 1 دقیقه زمان برای نگه داشتن دهان شویه در دهان کافی است . پس از پایان این زمان دهان شویه را از دهان خارج کنید.
    پس از مصرف دهان شویه تا نیم ساعت دهانتان را نشویید ، غذا نخورید و مایعات ننوشید تا مواد موثر آن در تماس با سطح دندان ها و لثه هایتان باقی بماند.
بخوانید
گوتا پرکا در دندانپزشکی چه کاربردهایی دارد؟

آیا دهانشویه می تواند جایگزین مسواک و نخ دندان باشد؟

آیا از دهانشویه به عنوان بخشی از برنامه روزمره بهداشت دهانی استفاده می‌کنید؟ آیا باید از یک دهانشویه خوب استفاده کرد؟ پژوهش‌های مختلفی نشان می‌دهند که استفاده از دهانشویه می‌تواند بسیار موثر باشد. یکی از پژوهش‌هایی که بر دهانشویه‌های ضدعفونی کننده انجام گرفته است نشان می‌دهد که وقتی صحبت از کاهش پلاک دندانی و بهبود سلامت لثه می‌شود، تأثیر ضد میکروبی دهانشویه به اندازه تأثیر نخ‌دندان کشیدن، در آن نواحی‌ای است که مسواک نمی‌تواند به خوبی آن نواحی را نظافت کند. این پژوهش می‌گوید که افزودن یک دهانشویه ضدعفونی کننده خوب به برنامه روزمره بهداشت دهانی می‌تواند موثر باشد، مخصوصاً برای بیمارانی که به خوبی مسواک نمی‌زنند. البته منظور این پژوهش این نیست که شما باید نخ دندان زدن را کنار گذاشته و بجای آن از دهانشویه استفاده کنید، بلکه تنها میزان تأثیر استفاده از یک دهانشویه ضد عفونی کننده را بیان می‌کند.

سوالات متداول

آیا بعد از استفاده از دهانشویه باید دهان را شست؟
بخوانید
١ + ٧ نکته در مورد تجهیز مطب دندانپزشکی (نکات ویژه برای دندانپزشکان تازه‌کار)

حداقل نیم تا یک ساعت بعد از استفاده دهانشویه دندان خود را بشویید.

چگونه از دهان شویه استفاده کنیم؟

دهانشویه را به میزان نوشته شده بر روی بروور آن که معمولا 5 سی سی است به مدت 1 دقیقه در دهان خود نگه دارید و به مدت یک ساعت از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

چند وقت یک بار دهانشویه استفاده کنم؟

دفعات استفاده از دهانشویه بستگی به شرایط دارد. در هر صورت دهانشویه جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیست. استفاده از دهانشویه برای حفظ بهداشت دهان ضرورتی ندارد. بیشتر شرکتهای سازنده محصولات دهانشویه توصیه می کنند روزی یک یا دو بار پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باید استفاده کنید.

پیشنهاد ما به شما

رادیولوژی فک و صورت

رادیولوژی فک و صورت چیست و چه کاربردی دارد؟ + معرفی متخصصان رادیولوژی دهان و فک و صورت در سنندج

امروزه بسیاری از دندانپزشکان، برای مشاهده، معاینه بالینی و تشخیص و بررسی دقیق تر بسیاری …

دیدگاهتان را بنویسید